حسن پولادی توسعه فناوری اطلاعاتی و ارتباطی نظریه مک لوهان را مبنی بر کوچک شدن جهان و ایجاد دهکده جهانی محقق کرده است و به گونه‌ای باورنکردنی، فاصله‌ها را از میان برداشته و ارتباطات را بسیار سهل‌تر از پیش در سطح جهان برقرار کرده است.
همزمان با تغییرات سریع فنون و مهارت‌ها و ظهور پدیده‌های نوین در فناوری اطلاعات و تاثیر آنها بر شیوه‌ها و روش‌های زیستن، فرآیند آموزش نیز که یکی از ارکان اساسی و بنیادین جوامع است، متحول و دگرگون شده‌است. در عصر سقراط آموزش به روش استاد و شاگردی بود. مهارت‌ها و فنون تنوع چندانی نداشت و روش‌های گوناگون آموزش ناشناخته بودند. در روش شاگرد و استادی ابزار خاصی برای ارزیابی فراگیر (شاگرد) وجود نداشت و آموزش کاملا به شرایط فراگیر استاد و محیط بستگی داشت. منطق ارسطویی، مکاشفه و دیالکتیک سقراطی مبنای مباحث بیشتر مدارس بود. پس ازاین دوران، آموزش به روش‌های معمول و متداول کنونی و با تدریس آموزگار در مکانی مشخص و با حضور بیش از یک یا دو شاگرد شکل گرفت. به تدریج با گسترده شدن جوامع و برای ایجاد امکان تعلیم و تعلّم در مناطق دورافتاده و غیرقابل دسترس یا برای افرادی که به علل مختلف امکان حضور در جایی مشخص برای یادگیری را نداشتند «آموزش از راه دور» به وجود آمد. امروزه توسعه اینترنت و گستردگی فضای مجازی (۱) منابع شگفت‌انگیزی از آگاهی و دانش را در اختیار انسان قرار داده‌اند.
رشد اطلاعات با بهره‌گیری از دستاوردهای فناوری اطلاعات و تغییرات اجتماعی باعث ایجاد تغییرات اساسی در عرصه‌های مختلف زندگی انسان‌ به ویژه تعلیم و تربیت شده است. کاربران امروز که از یک سو به علت سرعت تغییرات و پیچیدگی فناوری‌های موجود نیازمند آموزشی مستمر و جدی برای تطابق با این فناوری‌ها هستند و از سوی دیگر سبک زندگی اجتماعی باعث شده است زمان اندکی را برای آموزش در اختیار داشته باشند. بنابراین نیازمندند تا با آموزش نسبتی جدید برقرار کنند و از دستاوردهای فناوری اطلاعات برای توسعه کمی و بهبود کیفی آموزش استفاده کنند و آموزش مجازی پاسخی است که برای برطرف کردن این نیاز آموزش گیرندگان به وجود آمده است. فضای مجازی با منابع و امکانات فراوانی که در زمینه علم و دانش در اختیار کاربرانش قرار می‌دهد، فرآیند سنتی آموزش را دچار تغییری بنیادی کرده است.
درنوردیدن محدودیت‌های زمانی، مکانی و بهره‌گیری از سطح قابل قبولی از تعاملی بودن (۲) سیستم با دانشجویان، ارائه منابع آموزشی مناسب، انعطاف‌پذیری شیوه‌های مورد استفاده و دسترسی آسان و کارآمد باعث شده است قابلیت‌های زیادی در زمینه آموزش و تعلیم و تربیت در اختیار کاربران خود قرار بگیرد. اصطلاحاتی چون کلاس بدون دیوار، مدارس هوشمند، دانشگاه مجازی (۳) و... اشاره به نوع جدید و شاید غیر معمولی از آموزش الکترونیک (۴) دارد، آموزشی که در عین طراحی مناسب، هزینه‌های کمی نیز به دوش مخاطبان خود تحمیل می‌کند.
مساله اصلی در آموزش امروز دسترسی به اطلاعات بیشتر نیست، بلکه اندازه بیش از حد داده‌ها و مخلوط بودن داده‌های درست و غلط توامان با یکدیگر در فضای مجازی کار سنجش صحت آنها را مشکل کرده است بنابراین مهم‌ترین چالش‌ دانشجویان، پالایش اطلاعات درست و کاربردی و معنی بخشیدن به حجم محتوایی است که با آن روبه‌رو می‌شوند و جذب هدفمند تمام اطلاعات است.
از سوی دیگر، یادگیری الکترونیکی باعث شده‌است که متوجه بعضی از نقص‌های فعلی آموزش مانند سخنرانی‌های طولانی بشویم یادگیری الکترونیکی توانایی‌های منحصر به فردی در پشتیبانی از ارتباط غیرهمزمان و مشارکتی در محیط آموزشی پویا و با قابلیت سازگاری دارد. ایجاد اجتماع آموزشی نقاد و مشارکتی بخشی جدا نشدنی از آموزش عالی است. توانایی یاد گیری الکترونیکی قابلیت برقراری ارتباط بین افراد به صورت شخصی و گروهی را دارد. یکی از دیدگاه‌های معمول و مورد قبول که به وسیله یادگیری الکترونیکی عملی‌تر شده‌است، این است که آموزش مفاهیم سطح بالاتر ناگزیر گفت‌وگوهای زیادی را ایجاد می‌کند.
پژوهش در محیط آموزشی چهره به چهره و مبتنی بر رسانه مزایای به‌کارگیری یادگیری مشارکتی را در پشتیبانی از سطوح بالا اثبات می‌کند. (۵) با این حال آموزش مجازی منتقدانی نیز دارد. افرادی که آموزش را در بستر روانی آن مورد مطالعه قرار می‌دهند و روابط اجتماعی بین استاد و دانشجو را در یادگیری موثر می‌دانند، معتقدند که آموزش‌های مجازی بیش از اندازه خشک و ماشینی است. در آموزش سنتی به خاطر حضور فیزیکی در زمان و مکان، دانشجو، استاد و محتوا و منابع درسی،‏‏‏‏ مشارکت و تعاملی چهره‌به‌چهره با یکدیگر دانش و اطلاعات بین افراد رد و بدل می‌شود و به حجم و محتوای دانش اضافه یا در آن تغییراتی ایجاد می‌شود.
از همین رو روزنامه «دنیای اقتصاد» بر آن شده است تا با همکاری مرکز آموزش بورس دات‌کام اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه بورس و مسائل مرتبط کند تا مخاطبانی که به دلیل بعد مسافت و نداشتن زمان خالی امکان حضور در کلاس‌های حضوری را ندارند بتوانند از این بستر برای ارتقای دانش مورد نیاز خود استفاده نمایند. از این رو روزنامه «دنیای اقتصاد» تا با برگزاری دوره‌های مورد نیاز فعالان اقتصادی به صورت مجازی علاوه بر پاسخ به نیاز مخاطبان سراسر کشور امکان آموزش را برای مدیران پرمشغله فراهم
می‌آورد.
علاقه‌مندان جهت کسب اطلاع بیشتر با شماره تلفن ۸۸۸۰۰۰۱۱ ، ۸۷۷۶۲۴۳۲ یا به وب سایت www.bazarbors.comمراجعه فرمایند.
پاورقی:
۱- Virtual space
۲- interactivity
3- Virtual university
4- Electronic learning
5- یادگیری الکترونیکی در قرن 21- ص63