آموزش‌هایی برای افزایش محتوا

بازار دیجیتال- از ورود وبلاگ به کشورمان مدت زمان زیادی سپری نمی‌شود؛ اما همین زمان کم هم کافی بود تا این تکنولوژی تازه‌وارد به یک رسانه مهم و قوی در کشور تبدیل شده و به محبوبیت چشمگیری در بین کاربران برسد. با گشت و گذاری در دنیای وب شاهد ظهور صدها هزار وبلاگ به زبان فارسی خواهیم بود که با بررسی هر کدام از آنها به یک نتیجه کلی خواهیم رسید و آن اینکه اکثر این وبلاگ‌ها بیشتر محتوای عامه‌پسندانه را پوشش می‌دهند. درواقع وبلاگ برای اکثر کاربران همچون دفترچه یادداشتی است که وقایع روزانه خود را در آن ثبت می‌کنند که گفتنی است در این بین نیز می‌توان وبلاگ‌های حرفه‌ای محدودی را نیز مشاهده کرد.

به عقیده اکثر کارشناسان در حال حاضر وبلاگ‌نویسی در کشور ما به نوعی رو به وبلاگ‌نویسی زرد می‌رود تا جایی که این روزها بعضی از فرهنگسراها برای جلوگیری از ادامه این روند اقدام به برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه وبلاگ‌نویسی کرده‌اند.

برگزاری کلاس‌های آموزشی

پیشگامان اینترنت، معمولا برای حفظ آزادی بیان در این رسانه‌ بدون مرز تاکید دارند و نسبت به نقض این آزادی هشدار می‌دهند. اما رشد وبلاگ‌ها به عنوان فضایی آزاد برای بحث و گفت‌وگوی همگانی در عین حال راه را برای رواج مطالبی باز کرده که می‌تواند برای برخی از مخاطبان آزاردهنده باشد. رواج چنین محتوایی است که اکنون برخی از پیشگامان ارتباطات اینترنتی را نگران کرده تا آنجا که این بار، نه برای حفاظت از آزادی بیان، بلکه برای جلوگیری از آنچه گاهی بی‌بندوباری و بی‌قیدی تلقی می‌شود، هشدار دهند. در پیش‌نویس یک آیین‌نامه اخلاقی که برای وبلاگ‌نویسان تهیه شده، آمده است که باید پیشاپیش به خوانندگان وبلاگ‌ها که حاوی مطالب خشن، طنزهای دور از ادب و... هستند، هشدار داده شود. درست مانند هشدارهایی که پیش از شروع فیلم‌های سینمایی تماشاگران را از صحنه‌های خشن، عبارات رکیک و... فیلم با خبر می‌کنند.

براساس آخرین تحقیقاتی که توسط یک محقق ایرانی در مورد محتوای وبلاگ‌های فارسی صورت گرفته است، محتوای ۱۳۰هزار از وبلاگ‌های فارسی فاقد اهمیت است. یکی از کارشناسان علوم ارتباطات در این زمینه می‌گوید: «با وجود فعالیت بیش از ۱۳۰هزار وبلاگ فارسی در کشور تاکنون هیچ مرکز پژوهشی در ایران فراز و فرودها و فرآیندهای کلی فضای وبلاگ‌ها را بررسی نکرده است.

وی در ادامه می‌گوید: از آنجا که تحقیق و پژوهش در حوزه وبلاگ‌ها کاملا انفرادی بوده، اظهارنظرهایی که در ارتباط با محتوای وبلاگ‌ها صورت می‌گیرد نیز پشتوانه چندان عملی نداشته و می‌توان گفت این تحقیقات ناشی از استنباط شخصی افراد است.

اما به تازگی فرهنگسرای رسانه در جهت افزایش محتوای وبلاگ‌های فارسی اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی وبلاگ‌نویسی کرده است. محمد لسانی معاون آموزش و اجرایی فرهنگسرای رسانه درباره برگزاری دوره‌های آموزشی وبلاگ‌نویسی توسط این فرهنگسرا می‌‌گوید: «در حقیقت یکی از رسانه‌های نوین و مهمی که امروزه در تمامی مکان‌های مختلف به آن توجه می‌شود، فضای مجازی است.

در این فضا هم آنچه که کاربران را بیشتر به طرف خود جذب می‌کند، بحث وبلاگ‌نویسی است. در‌حال‌حاضر مساله مهمی که پیش روی وبلاگ‌نویسی کشور ما است، بحث کپی‌برداری و تقلید از سایر وبلاگ‌ها است و می‌توان گفت بیشتر محتوای وبلاگ‌ها را، محتوایی تکراری و بی‌اهمیت تشکیل داده است.

به همین دلیل فرهنگسرای ما برای بالا بردن کیفیت محتوای وبلاگ‌های فارسی دست به برگزاری کلاس‌های آموزشی در دو زمینه قالبی و محتوایی زده است. وی در ادامه می‌افزاید: این کلاس‌ها به دو دوره تقسیم می‌شوند، دوره اول کلاس‌های آموزشی هستند که هدف پروراندن نیروها است که بتوانند در فضای وبلاگ دست به تولید محتوا بزنند. دوره دوم نیز برپایی جلسه‌های نقد وبلاگ است که در این جلسات وبلاگ‌های اساتید حوزه ارتباطات خبرنگاران، نویسندگان و کلا تمامی کسانی که در حوزه رسانه فعالیت می‌کنند را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهیم.

لسانی همچنین در مورد تعداد جلسات این دوره‌های آموزشی می‌گوید:‌ ما به صورت فشرده در ۲ دسته روزهای فرد و زوج، ۶ ساعت کلاس آموزشی را برای فراگیران خود برنامه‌ریزی کرده‌ایم که در کل این کلاس‌ها شامل ۳ جلسه دوساعته می‌شوند.

جلسه اول دربرگیرنده آشنایی با فضای مجازی و مبانی اینترنت بوده، جلسه دوم شامل چگونگی ایجاد وبلاگ در هر سرویس‌دهنده‌ای که کاربر به آن علاقه‌مند است و جلسه سوم شامل نکات آموزشی است که فرد در زمینه مدیریت یک وبلاگ باید بداند.

شاید یکی از ارکان اساسی که در آموزش مورد توجه واقع می‌شود، فردی است که فرآیند آموزش را برعهده می‌گیرد.

لسانی در مورد اساتید این دوره‌های آموزشی می‌گوید: سعی شده است در این کلاس‌ها از ۲ دسته از اساتید استفاده کنیم. دسته اول اساتیدی که در این حیطه قبلا فعالیت کرده‌اند و افرادی باسابقه و مجرب به حساب می‌آیند و دسته دوم هم اساتید جوانی هستند که خودشان وبلاگ‌های حرفه‌ای دارند و اینکه قبلا دوره‌های آموزشی را گذرانده‌اند. به گفته لسانی، هزینه این دوره‌های آموزشی قرار بود به صورت رایگان باشد؛ اما به دلیل تجربه‌های قبلی، رایگان بودن کلاس‌ها باعث می‌شد فراگیران پاره‌ای از قوانین و تعهدات را رعایت نکنند، بنابراین برای این دوره‌‌‌های آموزشی مبلغ ۶هزار تومان را در نظر گرفته‌ایم.

به اعتقاد کارشناسان، فضای وبلاگ ایران از زمان ورود، سه دوره را طی کرده است که سیر ابتدایی آن در واقع همان جدید بودن و ناآشنا بودن این تکنولوژی بود.

بعد از این دوره سیری است که با تبلیغات گسترده وبلاگ در بین کاربران خیلی سریع رواج پیدا کرد تا جایی که هریک از کاربران برای خود یک وبلاگ شخصی داشتند. در‌حال‌حاضر هم در دورانی هستیم که رشد وبلاگ به آخر خط رسیده است، یعنی دوران تثبیت وضعیت وبلاگ‌ها. به اعتقاد لسانی، در‌حال‌حاضر دیگر آن شور و هیجانی که در گذشته بین کاربران دیده می‌شد، وجود ندارد. در‌حال‌حاضر وبلاگ داشتن مهم نیست بلکه هم‌اکنون این مساله حائز اهمیت است که وبلاگ چه محتوایی داشته باشد؛ اما همان‌طور که دیده می‌شود در‌حال‌حاضر بحث محتوا در فضای وبلاگی آنچنان که باید جدی گرفته نمی‌شود و چیزی که هم‌اکنون برای کاربران وبلاگی از اهمیت برخوردار است، تعداد مخاطبان است. یعنی اینکه مطالبی را تولید کنند که بازدید روزانه وبلاگشان افزایش پیدا کند.

وی در ادامه می‌گوید: همان‌طور که می‌بینیم بعضی از وبلاگ‌نویسان برای اینکه آمار بازدیدکنندگان خود را بالا ببرند حتی از خبرها و لینک‌های دروغین نیز استفاده می‌کنند مثلا عکس‌های جالب از فلان بازیگر و... که وقتی روی آن کلیک می‌کنیم اصلا با مطالب دیگری روبه‌رو می‌شویم.

در حقیقت ما سعی داریم با برگزاری این کلاس‌ها تا حدی جلوی انتشار این‌گونه محتواها را بگیریم و باعث افزایش تعداد وبلاگ‌های حرفه‌ای و تخصصی شویم.

خوب یا بد

وبلاگ‌نویسی پدیده‌ای است که بسیار سریع در کشور رواج پیدا کرد تا جایی که هر کاربر مایل است در این فضا وبلاگی داشته باشد و مطالب مورد علاقه خود را در آن نوشته و در برابر دید عموم بگذارد.

به اعتقاد کارشناسان در چنین شرایطی نمی‌توان از کاربر خواست که موضوع به نگارش درآمده در وبلاگ خود را تغییر داده و دست به تولید موضوعات پرمحتواتر و تخصصی‌تر بزنند.

مرتضی توکلی، مدیر سایت بلاگ‌اسکای در این زمینه می‌گوید: «وبلاگ یک پدیده عمومی و شخصی است که تنوع موضوعات آن بسیار بالا است و حتما نمی‌توان از یک وبلاگ انتظار محتوایی کاملا حرفه‌ای را داشت. در کل در فضای وب هم وجود مطالب غیرحرفه‌ای لازم و ضروری است.»

وی در ادامه می‌گوید: «اختصاص دادن محتوای وبلاگ به موضوعات عادی، روزانه، خاطرات و جوک و... در کشورهای دیگر هم وجود دارد و این مساله تنها مختص کشور ما نیست و نمی‌توان گفت وجود چنین وبلاگ‌هایی در فضای مجازی بی‌ارزش و فاقد اهمیت است؛ چرا که افراد با نوشتن وقایع روزانه و خاطرات خود در وبلاگ‌های شخصی به نوعی خود را به کاربران دیگر می‌شناسانند و می‌توانند ذهنیات خود را نیز به دیگران منتقل کنند. در کل این نوع وبلاگ‌ها به رشد شخصیت افراد کمک شایانی می‌کند.»

توکلی در مورد برگزاری کلاس‌های آموزش وبلاگ‌نویسی نیز می‌گوید: «اگر این دوره‌ها بتوانند آموزش اولیه کار با کامپیوتر، نحوه استفاده از ابزارآلات در محیط اینترنت و همچنین ادبیات نگارش و مبانی اولیه نوشتن را به کاربران آموزش دهند، می‌توانند تا حدی موثر واقع شوند.»

علیرضا شیرازی، مدیر سایت بلاگفا هم تا حدودی برگزاری این کلاس‌ها را موثر می‌داند و در این زمینه می‌گوید: «یکی از عمده‌ترین مشکلاتی که در حال حاضر در فضای وبلاگ‌نویسی با آن روبه‌رو هستیم، این است که هنوز بسیاری از کاربران در بعضی از مسائل فنی مثل درج تصاویر، موسیقی و... مشکل داشته و در کل قدرت آشنایی با مطالب فنی در این حوزه را ندارند. بنابراین این کلاس‌ها با آموزش این مسائل می‌توانند تا حدودی موثر واقع شوند.»

وی در ادامه می‌گوید: «در حال حاضر ما باید به شهروندان یاد بدهیم که چگونه بهتر بنویسند و کیفیت مطالب موجود در وبلاگ‌ خود را بالا ببرند.»

به اعتقاد شیرازی برگزاری این کلاس‌ها تا حدی می‌تواند موثر باشد اما در کل برگزاری این کلاس‌ها نمی‌تواند به کاربران این فضا دستور دهد چه چیزهایی را بنویسند و چه چیزهایی را ننویسند؛ چرا که این محیط کاملا شخصی است و فرد بسته به علاقه خود تصمیم می‌گیرد چه مطالبی را در وبلاگش به نگارش درآورد.