حمایت از استارت‌آپ‌ها به سبک دولت هند

دنیای اقتصاد: اکوسیستم استارت‏آپ‏های هندی که در سال ۲۰۱۵ میلادی با جذب ۹ میلیارد دلار بهترین شرایط ممکن را برای کارفرمایان رقم زد جایگاه ویژه‏ای در بازار استارت‏آپ‏های جهان دارد. اگرچه تحلیلگران معتقدند با توجه به خرج‏های گزاف، سرمایه‏گذاران در سال ۲۰۱۶ میلادی با احتیاط بیشتری در بازار استارت‏آپ‏ها حضور خواهند داشت اما همچنان سرمایه‏گذاری پایدار داخلی و خارجی روی استارت‏آپ‏های هندی ادامه دارد و با حضور کارفرمایان و سرمایه‏گذاران جدید (و شاید با شرایط مالی بهتر)، این اکوسیستم همچنان در جهت رشد هر چه بیشتر، روندی صعودی را طی می‏کند.

وضعیت مالی استارت‏آپ‏ها در مراحل اولیه

در سه ماه اول سال جاری، استارت‏آپ‏های هندی موفق به جمع‏آوری ۴۲/ ۱ میلیارد دلار سرمایه و عقد بیش از ۳۰۰ قرارداد همکاری شده‏اند. این در حالی است که در مدت مشابه سال گذشته تنها ۱۴۷ قرارداد ثبت شده بود. از این تعداد، ۱۳۲ قرارداد مربوط به سرمایه‏گذاری‏های مرتبط با مراحل اولیه رشد و توسعه استارت‏آپ‏ها است. تمرکز این سرمایه‏گذاری‏ها بیشتر روی شرکت‌هایی است که به‏کارگیری تکنولوژی را به‏منظور ایجاد تحول در خرده‏فروشی، خدمات درمانی، سیستم‏های آموزشی و سرویس‏های مالی و اعتباری در دستور کار قرار داده‏اند. از سوی دیگر، هوش مصنوعی و اینترنت اشیا نیز از جمله محبوب‏ترین حوزه‏های موجود برای استارت‏آپ‏هایی هستند که در مراحل اولیه راه‏اندازی قرار دارند. این در حالی است که در پایان سال ۲۰۱۵ میلادی، جریانی خوش‌بینانه و امیدوارکننده از خرید استارت‏آپ‏های هندی توسط شرکت‌های بزرگ‏تر کلید خورد. برمبنای گزارش NASSCOM، از اکتبر ۲۰۱۵ به بعد ۶۵ استارت‏آپ هندی توسط شرکت‌های بزرگ‏تر خریداری شده‏اند. گذشته از این، تعداد زیادی قرارداد خرید نیز در داخل کشور هند ثبت شده‏اند. به‌عنوان نمونه می‏توان به خرید Realty BI توسط Housing.com و همچنین خرید Dwll.in توسط Livespace اشاره کرد. از شروع سال ۲۰۱۶ میلادی نیز ۴۱ استارت‏آپ توسط شرکت‌های بزرگ‏تر خریداری شده‏اند. این در حالی است که مشتریان اصلی استارت‏آپ‏ها، از داخل همین اکوسیستم و در واقع، استارت‏آپ‏های بزرگ‏تر بوده‏اند. از میان ۴۱ قرارداد ثبت‌شده، تنها دو مورد از استارت‏آپ‏های هندی توسط شرکت‌هایی خارج از این اکوسیستم خریداری شده‏اند. این آمار همگی نشان‏دهنده وضعیت شگفت‏انگیز رشد استارت‏آپ‏ها در هند است. با این وجود، این رشد نه‏تنها از نظر مالی بلکه در ابعاد دیگر مانند شور و شوق و البته جاه‏طلبی حاکم بر فضای این اکوسیستم نیز مشاهده می‏شود. با این حال بد نیست اشاره‏ای هم به ابعاد برخی از خریدهای یادشده داشته باشیم. به‌عنوان مثال، Ola استارت‏آپ Taxi For Sure را با قیمت ۲۰۰ میلیون دلار خریداری کرده یا خرید استارت‏آپ FreeCharge چیزی در حدود ۴۰۰ میلیون دلار خرج روی دست SnapDeal گذاشته است.

پشتیبانی دولتی

برنامه اجرایی دولت برای استارت‏آپ‏های هندی که با هدف ایجاد اکوسیستمی قدرتمند به منظور پرورش خلاقیت در استارت‏آپ‏های این کشور از تاریخ ۱۶ ژانویه ۲۰۱۶ میلادی اجرایی شده، پشتیبانی سرسخت به نام نارندرا مودی (نخست‌وزیر این کشور) دارد. این در حالی است که همزمان با اجرایی شدن این طرح، مفاد آن نیز از سوی وزارت تجارت و صنعت هند به شرح زیر اعلام شد:

• اتخاذ راهکارهای ساده برای راه‏اندازی استارت‏آپ‏ها، برپایه سیستم صدور گواهی در داخل اکوسیستم خود استارت‏آپ‏ها

• راه‏اندازی نرم‏افزار همراه و پرتال به منظور راحتی هر چه بیشتر و تبادل آسان اطلاعات

• راه‏اندازی Startup India Hub به‏منظور کمک به استارت‏آپ‏ها در طول مراحل مختلف رشد و توسعه

• پشتیبانی قانونی و بررسی سریع ثبت اختراعات در مقابل هزینه‏های کاهش یافته

• ایجاد محیط آرام برای عرضه عمومی استارت‏آپ‏ها

• ساختارسازی برای گذر هرچه سریع‏تر استارت‏آپ‏ها.

در زمینه برنامه‏های مالی نیز برای حمایت از استارت‌آپ‌ها راهکارهایی در نظر گرفته شده که از جمله می‏توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فراهم کردن پشتیبانی مالی در قالب برنامه صندوق وجوه (Fund of Funds) با درنظرگرفتن مبلغ پایه

• راه‏اندازی صندوق ضمانت اعتبار برای استارت‏آپ‏ها

• معافیت مالیات بر سود سرمایه‏گذاری‏های انجام شده در صندوق وجوه

• معافیت مالی استارت‏آپ‏ها برای سه سال.

این در حالی است که همکاری‏های آکادمیک-صنعتی و پیاده‏سازی برنامه‏های مربوط به شتاب‏دهنده‏های استارت‏آپ‏ها نیز در دستور کار دولت هند قرار گرفته است. با بهره‏گیری از این روند، دولت امیدوار است توسعه استارت‏آپ‏ها از حوزه دیجیتال/ تکنولوژی به بخش‏های مختلف کشاورزی، تولید، خدمات اجتماعی، خدمات درمانی و آموزش و پرورش را مدیریت کند. در کنار این تلاش‏ها، ایندیا تایمز در تاریخ سوم ماه می ‌از آغاز به کار کارگروهی متشکل از متخصصان مدیریتی و سرمایه‏گذاران، به‏منظور پشتیبانی از «کمپین استارت‏آپ‏های هند» خبر داده است. در این راستا انستیتو مدیریت بنگلور نیز اولین شتاب‏دهنده استارت‏آپی در نوع خود که از پشتیبانی بنیاد مالی مایکل و سوزان دل بهره می‏برد را به‏منظور کمک به استارت‏آپ‏هایی غیرانتفاعی که در مراحل اولیه را‏ه‏اندازی به سر می‏برند (و البته در حوزه آموزش و مالی فعالیت می‏کنند تا به ایجاد اشتغال در نواحی فقیرنشین شهری بپردازند) راه‏اندازی کرده است.

تسهیل سرمایه‏گذاری‏های خارجی

برنامه‏های دولت به‏منظور تسهیل روند سرمایه‏گذاری روی استارت‏آپ‏ها باعث شده شرکت‌های خارجی نیز به سرمایه‏گذاری روی استارت‏آپ‏های هندی علاقه‌مند شوند. به‌عنوان نمونه، بر این اساس، وب‏سایت ndtv از سرمایه‏گذاری پنج میلیون دلاری ۱۵سرمایه‏گذار چینی از ۹ شرکت معتبر، روی ۱۰ استارت‏آپ هندی فعال در حوزه تکنولوژی‏های همراه، تجارت الکترونیک و تکنولوژی پزشکی خبر داده است. اگرچه نام این استارت‏آپ‏ها به دلایل رقابتی افشا نشده اما هوتو، یکی از سرمایه‏گذاران چینی و مدیرعامل شرکت OnionFan درخصوص دلایل سرمایه‏گذاری خود می‏گوید: «ما برای شروع سرمایه‏گذاری، شهر بنگلور را به دیگر شهرها ترجیح دادیم و دلیل این امر، زیرساخت عالی این شهر و البته پشتیبانی دولت هند است.» Pickup Wheat (Shimai) Finance, Harmony Invest, Grand (Daguan) Capital, Incapital, Zhejiang WenChuang Group, YeahMobi, Hangzhou Zhexin Information Technology , Cyber Carrier از جمله شرکت‌های چینی هستند که با شرکت در رویداد Mobile ۱۰X Hub که توسط دولت هند برگزار شده وضعیت کارآفرینی چیزی بیش از ۱۵۰ استارت‏آپ هندی را مورد بررسی قراردادند. البته عملکرد کارآفرینان هندی به اینجا محدود نشده و نخبگان هندی در خارج از مرزهای این کشور نیز استارت‏آپ‏های مطرحی را راه‏اندازی کرده‏اند. به‌عنوان نمونه می‏توان به استارت‏آپ Synergyse اشاره کرد که موسس و مدیرعامل آن Varun Malhotra اهل هند و البته ساکن در تورنتو کانادا است. این استارت‏آپ با راهکاری ساده و باهدف ارائه‏ آموزش‏های لازم به کاربران درخصوص استفاده از نرم‏افزارهای شرکت گوگل، مورد توجه مدیران ارشد گوگل قرارگرفت و در نهایت در تاریخ ۳می‌توسط این شرکت خریداری شد.