سود «فندق» کجا می‌رود؟

دنیای اقتصاد - رشت - مجتبی عابدینی: در حالی که باغداران فندق در استان گیلان زحمات زیادی را برای به ثمر رسیدن این محصول به جان می‌خرند، اما کمترین سود را دریافت می‌کنند. براساس این گزارش، همه ساله در فصل برداشت محصول فندق که با مشقت و دشواری‌های خاصی به همراه است، باغداران مناطق فندق خیز استان تلاش می‌کنند تا با فروش محصول خود بخشی از مشکلات معیشتی خانواده را کاهش دهند، این در حالی است که سود چندانی به جیبشان نمی‌رود.

باغداران هر کیلوگرم از فندق تولیدی خود را پس از برداشت بین ۲ هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار و ۸۰۰ تومان می‌فروشند، در حالی که مردم برای خرید فندق از مغازه‌ها مبالغی بین ۸ تا ۹ هزار تومان و گاه بیشتر را پرداخت می‌کنند.

کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی معتقدند: نبود صنایع تبدیلی، بیمه نبودن باغات فندق، مشکلات آبیاری باغات و... از جمله مهم‌ترین مشکلات موجود برای باغداران و باغات فندق استان است. متاسفانه نکته‌ای که بیشتر کارشناسان بر آن تاکید می‌کنند،نبود صنایع تبدیلی برای این محصول است.

در حالی که فندق گیلان تنها به صورت خام به فروش می‌رسد، بسیاری از کشورهای دنیا از این محصول استفاده‌های فراوانی در زمینه مختلفی از جمله تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، شیرینی پزی و... می‌کنند.

به گفته کارشناسان؛ با ایجاد صنایع تبدیلی ارزش افزوده هر کیلو فندق چند برابر خواهد شد و بالطبع سود آن نیز در اقتصاد استان تاثیرگذار بوده و همچنین فرصت‌های شغلی بسیاری نیز ایجاد می‌شود.

اردشیر روحی ماسوله، رییس سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان چندی پیش اعلام کرده بود: گیلان حتی در زمینه تبدیل فندق به آجیل هم نیازمند استان‌های همجوار به ویژه استان قزوین است و با اینکه باغداران فندق در گیلان زحمات فراوانی برای تولید محصول متحمل می‌شوند، سود اصلی با کمترین هزینه نصیب استان‌های دیگر می‌شود.

سخنان رییس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در حالی مطرح شده که استان گیلان حدود ۸۵ درصد فندق کشور را تولید می‌کند.

مشکل مهم دیگر باغداران فندق که عموما باغات آنها در مناطق سردسیر و کوهستانی واقع شده، سرمازدگی و آسیب دیدگی شدید درخت و محصول است که متاسفانه در سال‌های گذشته این مهم خسارات شدیدی را به باغداران تحمیل کرده است. بیمه نبودن باغات جبران این خسارات را نیز بر دوش باغداران نهاده است،البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که بیمه باغات می‌تواند مشکل بزرگی را در خصوص این محصول هموار سازد، اما همچنان بسیاری از باغات بیمه نیستند.

بحث آبیاری باغات نیز که به ۲ شکل آبی و دیمی انجام می‌شود،همیشه از موضوعات مورد توجه در تولید این محصول است.

در این باره ایرج بنیادی، معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان گفت: با توجه به نقش و اهمیت آب در افزایش کمی و کیفی تولید فندق، سازمان جهاد کشاورزی با احداث سدهای خاکی از جمله سد شوک و استخر بویه نسبت به تامین آب بخشی از باغات در مناطق تولید محصول فندق اقدام کرده است.

وی افزود: یکی از راهکارهای افزایش درآمد باغداران، ارتقای تولید است و به منظور ارتقای تولید در واحد سطح، اصلاح باغات سنتی موجود، تغذیه باغات، استفاده از ارقام پرمحصول و توسعه کشت ارقام گرده‌دهنده مدنظر است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان ادامه داد:به منظور آشنایی باغداران همه ساله طرح‌های مختلفی از جمله اصلاح باغات سردسیری از محل اعتبارات تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در استان به اجرا درمی‌آید، ضمن آنکه در سال‌های اخیر تعدادی نهال یارانه‌دار فندق از ارقام پرمحصول بین باغداران توزیع شده و نهالستان‌هایی نیز به منظور تولید این ارقام در مناطق تولید فندق استان احداث شده است.

بنیادی با بیان اینکه توسعه کارخانه‌ها و کارگاه‌های فرآوری فندق با خرید مستقیم محصول از باغداران موجب حذف واسطه‌ها و افزایش قیمت محصول در منطقه و رونق بازار فندق خواهد شد، اظهار کرد: در حال حاضر تنها یک واحد فرآوری در شهرستان املش به بهره‌برداری رسیده و امید است با احداث واحدهای مشابه در شهرستان‌های فندق‌خیز، باغداران محصول خود را بدون واسطه و با قیمت مناسب‌تری به‌فروش برسانند.

وی در خصوص بیمه باغات فندق نیز گفت: با پیگیری‌های به‌عمل آمده در سال‌های اخیر،امکان بیمه باغات فندق آبی و دیم هریک در دو گزینه فراهم شده و باغداران می‌توانند نسبت به بیمه باغات خود اقدام کنند. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان افزود:ایستگاه تحقیقات فندق نیز که در آستارا مستقر بوده در سال جاری به شهرستان رودسر منتقل شده و با اجرای طرح‌های تحقیقاتی در قطب اصلی تولید فندق کشور(شهرستان رودسر)، زمینه برای افزایش تولید و ارتقای درآمد باغداران فندق فراهم خواهد شد.

این سخنان در حالی مطرح می‌شود که همچنان بسیاری از باغات فندق در استان بیمه نیستند و خسارات ناشی از سرمازدگی باغات در سال‌های گذشته هزینه‌های زیادی را بر دوش باغداران نهاده است، کمبود کارخانه‌ها فرآوری فندق و نبود برنامه‌ریزی درست و همچنین مطرح شدن نظریه‌ها تنها در روی کاغذ و عملی نشدن آنها، شرایط را بر باغداران فندق دشوار ساخته و همچنان کمترین سود نصیب کسانی می‌شود که بیشترین زحمات را متحمل شده‌اند.

براساس این گزارش، ایران رتبه پنجم را از نظر سطح زیر کشت فندق در جهان دارا است. سطح زیر کشت فندق دراستان گیلان نیز براساس آمارنامه سال ۸۸ سازمان جهاد کشاورزی ۱۶ هزار و ۳۹۳ هکتار است که شهرستان‌های رودسر، سیاهکل، املش، رودبار و آستارا به ترتیب عمده‌ترین تولیدکننده این محصول هستند.

بنا به گزارش سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان؛ میزان کل تولید فندق استان ۹۲۰۶ تن است.