تسلیحات هسته ای

مهر: رهبر کاتولیکهای جهان در سخنرانی سالانه خود خطاب به مردم جهان از تمام کشورها خواست تا به منظور کاهش تنشها در شبه جزیره کره، از روند گفت و گوها حمایت کنند.

ايسنا: با وجود تهدیدات ناتو و آمریکا، سوئد اعلام کرد که ممکن است معاهده سازمان ملل درباره منع تسلیحات هسته‌ای را امضا کند.

دنیای اقتصاد: «کیم جونگ اون»، رهبر کره‌شمالی، آمریکا را تهدید کرد که قابلیت‌های هسته‌ای کشورش «کامل» شده و دکمه پرتاب هسته‌ای همواره روی میزش و در برابر دیدگانش قرار دارد. «اون» در سخنرانی سالانه‌اش به مناسبت سال جدید میلادی اعلام کرد: «کل خاک آمریکا در تیررس تسلیحات هسته‌ای ماست و دکمه پرتاب هسته‌ای روی میز کارم است.

مهر: رهبر کره شمالی در سخنرانی خود به مناسبت سال جدید میلادی اعلام کرد که سراسر خاک آمریکا در تیررس تسلیحات هسته ای پیونگ یانگ قرار دارد.

فارس: به دنبال اقدامات تحریک‌آمیز واشنگتن علیه «پیونگ‌یانگ»، رهبر کره شمالی روز سه شنبه (دیروز) طی یک سخنرانی ملی، متعهد شد که تسلیحات هسته‌ای بیشتری تولید کند.

بر خلاف آمریکا و روسیه (و شوروی سابق)، چین هرگز «وضعیت هشدار پرتاب» یا همان «وضعیت آماده‌باش هسته‌ای» را اتخاذ نکرده است. مطالعات نشان می‌دهد که تسلیحات هسته‌ای چین در زمان‌های صلح در حالت «هشدار پایین» قرار داشته و کلاهک‌ها از موشک‌ها جدا شده و در مکانی مجزا نگهداری می‌شوند.

بیانیه اکتبر ۱۹۶۴ چین تاثیر مهمی بر راهبرد هسته‌ای این کشور داشت. این بیانیه به‌طور مستقیم مساله جایگاه و اعتبار را با رد اهمیت نظامی و سیاسی تسلیحات هسته‌ای زیرسوال می‌برد.این بیانیه روشن‌کننده این حقیقت است که با وجود آزمایش موفقیت‌آمیز، دولت چین همچنان معتقد است که تسلیحات هسته‌ای «ببر کاغذی» است. این بیانیه اقرار می‌کند که «چین درحال توسعه تسلیحات هسته‌ای نیست، زیرا نه به قدرت آن باور دارد و نه قصدی برای استفاده از آن دارد.»این بیانیه نشان می‌دهد افزایش جایگاه بین‌المللی چیزی نیست که…

از سال ۱۹۶۴، محیط بین‌المللی، روابط چین و آمریکا و سیاست‌های داخلی هر دو کشور اندکی تغییر کرده است. ملی‌گرایی چینی جایگزین کمونیسم چینی شده است. با این حال تفسیر کلی آمریکا از اهداف برنامه تسلیحات هسته‌ای چین همچنان بدون تغییر مانده است. ناظران آمریکایی بر این هستند که تسلیحات هسته‌ای چین را به مثابه ابزاری برای پیشبرد همان اهداف تهاجمی بنگرند.

شبکه خبری سی ان ان در گزارشی نوشت: کره شمالی نزدیک به دو ماه است که هیچ آزمایش موشکی یا هسته ای انجام نداده و این موضوع باعث سردرگمی مقام های اطلاعاتی امنیتی آمریکا شده است.

یک مقام ارشد ناتو از مخالفت این ائتلاف نظامی با معاهده جدید سازمان ملل که خواستار امحای تسلیحات هسته‌ای می‌شود، دفاع کرد.

از آنجا که چین با یک محیط امنیتی خصومت‌آمیزی مواجه بود، مبارزه و محافظت از منافع امنیت ملی‌اش به اولویت اصلی‌اش تبدیل شد. به همین دلیل، چین با تحقیق و توسعه تسلیحات هسته‌ای خود شروع به واکنش به تهدیدات هسته‌ای آمریکا و شوروی کرد. چین طرح‌ها، پیمان‌ها و رژیم‌هایی راکه با توسعه قابلیت‌های تسلیحاتی هسته‌ای‌اش تداخل داشت، کاملا رد کرد.

رئیس جمهور آمریکا در کنفرانسی خبری در پکن، پایتخت چین خواستار قطع هر گونه روابط تجاری با کره شمالی شد.

وزیر امور خارجه دولت اوباما گفت: برجام واقعا مانع از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای می شود، باید به فواید آن توجه داشت و کوشید ایران را درباره مسائل دیگر مهم منطقه ای سر میز مذاکرات آورد.

سیاست منع اشاعه هسته‌ای چین تطور و تکامل آهسته اما چشمگیری را طی ۶ دهه گذشته از سر گذرانده است. در سال ۱۹۶۳، در آغاز عصر هسته‌ای، روزنامه «People’s Daily» در سرمقاله‌ای اعلام کرد که «برای کشورهای سوسیالیستی ضروری است که به تسلیحات هسته‌ای دست یابند آن هم فقط برای مقاومت در برابر باج‌خواهی هسته‌ای امپریالیست‌ها.»

بنا بر اعلام دفتر بودجه کنگره آمریکا هزینه برنامه به روز رسانی تسلیحات هسته‌ای این کشور که دولت اوباما آن را آغاز کرد در سه دهه آینده ۱.۲ تریلیون دلار خواهد بود.

برخی دانشمندان کوشیده‌اند تا از پارادوکس ثبات-بی‌ثباتی برای ترسیم نگرانی‌های امنیتی ژاپن استفاده کنند و (در بخش‌هایی از جامعه ژاپن) مشتاقند تا تسلیحات هسته‌ای را توسعه دهند. در واقع، ترس ژاپن از چین ریشه در رشد سریع نیروهای متعارف چین دارد نه قوای هسته‌ای این کشور که کاملا ثابت باقی‌مانده است. پارادوکس ثبات-بی‌ثباتی این ترس را پنهان می‌سازد.

بحران هسته‌ای میان چین و آمریکا به خاطر «وخامت عمدی» یا «تصادفی» می‌تواند رخ دهد. در مورد وخامت عمدی، چین وضعیت جداسازی تسلیحات هسته‌ای از درگیری‌های متعارف را حفظ کرده است. این کشور به سیاست آغازگر نبودن پایبند بوده و به جد معتقد است که در جنگ‌ها باید از تسلیحات متعارف استفاده کرد. در چارچوب قدرت نظامی متعارف به سرعت فزاینده‌ چین، این کشور باید نگران آمریکا باشد؛ چراکه ایالات‌متحده تلاش می‌کند که با برتری هسته‌ای‌اش به مزیت و برتری در میدان جنگ دست یابد.

دنیای اقتصاد: سفر روز جمعه (۵ آبان ماه ۹۶) جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا، به منطقه به اصطلاح غیرنظامی‌شده دو کره (بخشی که تحت اختیار کره‌جنوبی است) که این روزها به‌شدت نظامی شده خشم مقام‌های پیونگ‌یانگ را برانگیخت. هدف او در این سفر اعلام همراهی آمریکا با کره‌جنوبی بود. متیس در این سفر کره‌شمالی را متهم کرد که «به‌دنبال تهدید فاجعه‌آمیز دیگران» با تسلیحات هسته‌ای است.

استراتژی چین علیه اجبار هسته‌ای توسعه تدریجی و به‌کارگیری یک نیروی ضدحمله هسته‌ای بسیار قابل اعتماد را می‌طلبد و به همین دلیل توسعه موشک‌های متحرک استراتژیک یک نقطه تمرکز در نوسازی تسلیحات هسته‌ای بوده است. افزون بر این، از آنجاکه زرادخانه هسته‌ای چین کوچک است، این کشور باید بلافاصله اقدامات سفت و سخت تلافی‌جویانه‌ای را در پاسخ به حمله پیشدستانه علیه تسلیحات هسته‌ای‌اش اتخاذ کند تا بتواند قابلیت حمله دوم رقیب را خنثی کند.

مائو طی گفت‌وگویی با ژنرال بازنشسته بریتانیایی سپهبد «برنارد مونتگومری» در ۲۴ سپتامبر ۱۹۶۱ گفت: «علاقه‌ای به تسلیحات هسته‌ای ندارم. این چیزها استفاده نخواهند شد؛ هرچه بیشتر این سلاح‌ها تولید شوند، احتمال وقوع جنگ هسته‌ای کمتر می‌شود. اگر وارد جنگ شویم، با تسلیحات متعارف خواهم جنگید زیرا نبرد با تسلیحات متعارف – لااقل- شکلی از هنر نظامی است.»

شایع است که آیزنهاور گفته بود مائو فردی غیرقابل انعطاف و سخت برای معامله است و تهدید و ارعاب روی او کارگر نیست. پس از آزمایش موفقیت‌آمیز موشک هسته‌ای در سال ۱۹۶۶، خبرگزاری شینهوا یک بیانیه صادر و اعلام کرد که «توسعه تسلیحات هسته‌ای از سوی چین برای مخالفت با تبانی شوروی- آمریکا در اجرای انحصار هسته‌ای و باج‌خواهی هسته‌ای است.»

چین دارای دو انگیزه برای توسعه تسلیحات هسته‌ای است: عقیم گذاشتن باج‌خواهی هسته‌ای و جدا کردن تسلیحات هسته‌ای از حوزه نظامی متعارف. دکترین جداسازی تسلیحات هسته‌ای از درگیری‌های متعارف بیان می‌دارد که تسلیحات هسته‌ای ارزش رزمی واقعی ندارد، جنگ‌های متعارف و جنگ‌های هسته‌ای لزوما به هم پیوسته نیستند و اینکه در جنگ‌ها باید از تسلیحات متعارف استفاده کرد.

برای دستیابی به پیشرفت چشمگیر در فرآیند خلع سلاح هسته‌ای، نقش تسلیحات باید آشکارا محدود شده و کاهش یابد. جامعه بین‌الملل باید یک سند بین‌المللی الزام‌آور تدوین کند که استفاده از تسلیحات هسته‌ای را محدود کرده و اقدامات اعتمادساز را به سرعت برقرار سازد.

کاربست اصل برابری برای خلع‌سلاح هسته‌ای چندجانبه دشوار است. این به دلیل آن است که ایالات‌متحده و روسیه بیش از کشورهای دیگر دارای تسلیحات هسته‌ای‌ هستند و بنابراین، پنج دولت شناخته‌شده دارای تسلیحات هسته‌ای (که همان پنج عضو دائم شورای امنیت هستند) نمی‌توانند به شکل برابر تسلیحات هسته‌ای خود را کاهش دهند. آنها همچنان باید به‌دنبال راهی برای خلع‌سلاح هسته‌ای چندجانبه و اساسی باشند که از سوی تمام طرف‌ها مورد پذیرش باشد.

وقتی یک کشور باوری راسخ داشته باشد که فرصتی برای استفاده از تسلیحات هسته‌ای ندارد، تصور آن هم دشوار است که بخواهد مبالغ هنگفتی صرف حفظ آن کند.

دنبال کردن مزیت کمّی یا عددی آمریکا در تسلیحات هسته‌ای (که شامل مزیت کیفی هم می‌شود) کمکی به ثبات استراتژیک نمی‌کند و هدف اصلی‌اش استفاده از مزیت کمی یا عددی این کشور در تسلیحات هسته‌ای برای برجسته کردن جایگاه رهبری این کشور است.

دنیای اقتصاد: کره‌شمالی آماده پرتاب یک موشک بالستیک در آستانه برگزاری مانور دریایی آتی میان آمریکا و کره‌جنوبی است.

در دهه ۷۰، آمریکا و شوروی اقدام به محدود کردن توسعه تسلیحات استراتژیک خود کرده و به تدریج به‌سوی کاهش زرادخانه‌شان حرکت کردند. غرض از این کار کاستن از بار سنگینی بود که مسابقه تسلیحات هسته‌ای به‌دنبال داشت و همزمان از خصومت هسته‌ای میان دو طرف می‌کاست.

نظم بین‌المللی تغییرات شگرفی را در عصر پسا جنگ‌سرد به خود دیده است. خطر جنگ‌جهانی- خواه به‌واسطه تسلیحات هسته‌ای، خواه به‌واسطه درگیری‌های متعارف در مقیاس وسیع- کاهش یافته است و کشورهای جهان استراتژی‌های امنیتی و نظامی خود را به این ترتیب با شرایط و تحولات جدید منطبق ساخته‌اند. فروپاشی شوروی آنچه را که توازن سخت قدرت با شرق نامیده می‌شد، به کلی تغییر داد. از نظر چین، شدت مسابقه تسلیحاتی به‌طور چشمگیری کاهش یافت، آنگاه که آمریکا و روسیه موافقت کردند که اندازه زرادخانه هسته‌ای‌شان را کاهش دهند.…

رئیس کمپین ضد هسته‌ای که امسال جایزه صلح نوبل را به دست آورد، می‌گوید هدفش این است که تسلیحات هسته‌ای را در ذهن مردم هر کشوری غیر قابل قبول کند که نهایتا منجر می‌شود تا تمام کشورهای مسلح به تسلیحات هسته‌ای به حرف مردمشان گوش دهند و زرادخانه‌هایشان را رها کنند.