تجارت آزاد

دنیای‌اقتصاد: منطقه آزاد تجاری، قلمرو معینی است که غالبا در محدوده داخل یک بندر یا در مجاورت آن قرارگرفته و در آن تجارت آزاد با سایر نقاط جهان مجاز شناخته شده‌‌‌‌‌است. این تعریف که توسط بانک‌جهانی ارائه شده‌است، تصویر روشنی از دلیل وجودی مناطق آزاد ارائه می‌کند؛ برطرف‌کردن موانع تجارت، اما آیا این هدف در مناطق آزاد ایران محقق شد؟ با تقریب خوبی می‌توان گفت مناطق آزاد ایران نقش قابل‌توجهی در افزایش آزادی تجارت ایران نداشته و به ابزاری برای سهم‌‌‌‌‌خواهی‌‌‌‌‌های منطقه‌ای و تسهیل قاچاق تبدیل شده‌اس…

در سال ۱۷۲۳ در شهر کیرک کالدی (Kirkcaldy) اسکاتلند، آدام اسمیت که ما او را عموما پدر علم اقتصاد می‌‌‌دانیم متولد شد. گرچه او تاثیر بسزایی بر علم اقتصاد مدرن گذاشت و اثر مهم او، «پژوهشی درباره ماهیت و علل ثروت ملل» یا به اختصار «ثروت ملل»، در فضای سیاسی و آکادمیک بسیار دیده و خوانده شد، اما آدام اسمیت را نمی‌توان صرفا یک اقتصاددان دانست. نباید از یاد برد که پیش از ثروت ملل، کتاب دیگری به نام «نظریه احساسات اخلاقی» را نیز به رشته تحریر درآورد و در آن مباحث فلسفی در زمینه اخلاق و عدالت را مطرح…

دنیای‌اقتصاد: مقامات وزارت توسعه اقتصادی روسیه پس از یک کنفرانس ویدئویی با همتایان ایرانی خود اعلام کردند که دوکشور بر افزایش همکاری بین مناطق ویژه تجاری خود به منظور تقویت تجارت و سرمایه‌گذاری تاکید کردند.

دنیای اقتصاد: در شهریورماه سال جاری اولین نشست مشترک ایران و پاکستان برای برقراری تجارت آزاد تشکیل خواهد شد. مدیرکل آسیای جنوبی سازمان توسعه تجارت ایران، هادی طالبیان‌مقدم در مورد آخرین وضعیت برقراری تجارت آزاد با پاکستان گفت: «تجارت ترجیحی با پاکستان از قبل داشتیم و موانعی وجود داشت که در حال برطرف شدن است و مشکل خاصی نداریم؛ بنابراین در حال برنامه‌ریزی برای تجارت آزاد با پاکستان هستیم و مذاکرات تا یکی دو ماه آینده شروع و از طریق کمیسیون مشترک بین دو کشور اطلاع‌رسانی می‌شود.»

مدیرکل دفتر آسیای میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه تجارت در حاشیه این نشست از نحوه برگزاری دور دوم نمایشگاه اختصاصی اوراسیا در تهران خبر داد.

دنیای‌اقتصاد: موفقیت چین در توسعه اقتصادی و پیشرفت تجاری در همه مراحل چنان چشمگیر است که در هر مساله‌ای سیاستگذاران را برای الگوبرداری از این مدل وسوسه می‌کند؛ از طرفی تجربه مناطق آزاد در ایران برای گسترش تجارت، چنان شکست‌‌‌‌‌خورده است که دولت قطعا نیازمند الگوبرداری و تعریف مجدد فعالیت‌ها در این حوزه است. مرکز پژوهش‌های مجلس این الگو را تجربه درخشان منطقه‌‌‌‌‌ ویژه اقتصادی شنژن اتنخاب کرده است که از نخستین گام‌های چین برای گذر از اقتصاد بسته سوسیالیستی به اقتصاد بازار بود.

دنیای‌اقتصاد: مدیرکل دفتر آسیای‌میانه، قفقاز و روسیه سازمان توسعه‌تجارت با اشاره به بر‌‌گزاری دور دوم نمایشگاه اختصاصی کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در تهران گفت: با توجه به اهمیت بازار ۱۸۰‌میلیونی این کشورها برای توسعه صادرات محصولات غیرنفتی و نزدیکی سیاسی و اقتصادی این کشورها با کشورمان و همچنین اتمام موفقیت‌آمیز مذاکرات با اتحادیه مذکور برای انعقاد موافقت‌نامه تجارت آزاد، درنظر است دور دوم این نمایشگاه در فضایی بالغ بر۵‌هزار متر‌مربع و با حضور مقامات و شرکت‌های بیشتری در تاریخ ۱۳…

دنیای‌اقتصاد -برزین جعفرتاش امیری: از منظر مشتاق حسین‌خان، اقتصاددان حوزه توسعه، کشورهای در حال توسعه برای رقابت‌پذیر کردن صنایع خود ناگزیر از اتخاذ سیاست صنعتی هستند. هرچند برخلاف سایر اقتصاددانان توسعه‌گرا، خان ملاحظات جدی درخصوص تدوین و اجرای سیاست صنعتی دارد. او معتقد است به‌کارگیری سیاست صنعتی توسط کشورهای در حال توسعه که ظرفیت اجرایی پایینی دارند، احتمال دارد که موفقیت چندانی در پی نداشته باشد. در این یادداشت خان درباره دو سوال اساسی که کارآمدی سیاست صنعتی در گرو پاسخ به آنها است، بحث می‌کند.

دنیای‌اقتصاد: محمدعلی محمد میرزاییان، نایب‌‌‌‌‌‌رئیس کمیسیون توسعه صادرات غیرنفتی اتاق ایران از موانع و مشکلات تجارت آزاد ایران با کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا و کشورهای عضو حوزه سی.‌آی.‌اس گفت: باوجود اینکه ایران به اتحادیه اوراسیا پیوسته است و می‌تواند تجارت آزاد با این کشورها داشته باشد، ولی در عمل مشکلات زیادی در مسیر همکاری وجود دارد.

دنیای‌اقتصاد: رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و امارات گفت: وجود منافع مشترک اقتصادی دو کشور در همسایگی یکدیگر موجب گسترش تجارت و فعالیت‌‌‌‌‌های اقتصادی می‌شود که در این میان، توافق تجارت آزاد، معافیت مالیاتی و تهاتر از جمله مواردی است که منافع طرفین را تامین می‌کند. عرفان شاکری اظهار کرد: مذاکرات زیادی برای سرمایه‌گذاری‌های مشترک با مقام‌‌‌‌‌ها و بخش‌خصوصی امارات‌متحده‌عربی انجام‌شده که نیازمند تایید الزامات قانونی و تضمین‌‌‌‌‌های دولتی است. او افزود: عزم لازم برای همکاری مشترک در…

دنیای‌اقتصاد-محمد آزاد: در یادداشت پیش بحث انتخاب میان تجارت آزاد یا انحصار آن پایان گرفت. در اسناد این دوره، مشخصا سال ۱۳۳۸ خورشیدی، نکته دیگری در این باره ذکر نشده است. چنان که در اسناد مشهود بود بازرگانان اتاق ابتدا به استقبال تجارت آزاد و لغو قانون انحصار تجارت، که یادگار دوران رضاشاهی بود رفتند، اما حدفاصل ۳ سال اجرای آن تا سال ۱۳۳۸ هم نظر دولت برگشت و هم اتاق بازرگانی«صددرصد» مخالف تجارت آزاد شد؛ دلیل آن نیز باخت صادرات ایران به واردات آن، در بازی دروازه‌‌‌های باز تجاری بود.

دنیای‌اقتصاد- محمد آزاد: در یادداشت پیشین به مساله تجارت آزاد در ‌برابر تجارت انحصاری پرداخته شد؛ انحصار تجارت از زمان رضا شاه برقرار بود و در نیمه دهه۳۰ شمسی -که موضوع فعلی این یادداشت است- لغو و قانون تجارت آزاد به‌جای آن تصویب شد. اتاق بازرگانی در پاسخ استمزاج دولت آن را تایید کرد و گفت «صددرصد» موافق است.

دنیای‌اقتصاد: در مطلب دو شماره پیش نکته محوری، بحثی بود که گویی برای تجار و صاحب‌‌‌‌‌‌‌منصبان دولتی تجارت در ایران مساله‌ای تازه به‌شمار می‌رفت: آزادی تجارت. قانون انحصار تجارت خارجی که از زمان پهلوی‌اول در ایران برقرار شد، در سال‌های میانی دهه۳۰ مورد سوال قرار گرفت و قانون آزادی تجارت معرفی شد. وزارت بازرگانی صراحتا در نامه‌‌‌‌‌‌‌ای به اتاق بازرگانی درخواست اعلام نظر کرد و اتاق بازرگانی صراحتا اعلام کرد که با آزادی تجارت موافق است.

دنیای‌اقتصاد: روابط تجاری ایران و کشورهای اتحادیه اوراسیا در سال‌گذشته وارد فازی جدید شد. امضای توافق تجارت آزاد ایران با این کشورها آغاز همکاری تجاری بلندمدتی است که ورود به آن مستلزم توافق بر سر بسیاری از جزئیات است. برخی از جزئیات گمرکی فی‌مابین، با حضور ایلدر علیشرف وزیر گمرکی اتحادیه اقتصادی اوراسیا که در تهران به‌سر می‌برد و محمدرضا رضوانی‌‌‌‌‌‌فر، رئیس گمرک ایران بررسی شد. در این نشست علیشرف کشورهای حوزه اوراسیا و ایران را شرکای قدیمی دانست و با توجه به قطعیت افزایش روابط گمرکی این دیدار را بموقع و…

دنیای‌اقتصاد: موافقت‌نامه تجارت آزاد با اتحادیه اقتصادی اورسیا و عضویت قزاقستان در این اتحادیه در کنار پتانسیل و ظرفیت‌های فراوان این کشور برای حضور تجار ایرانی، قزاقستان را به یکی از کشورهای هدف تجاری ایران تبدیل کرده‌است. در این راستا و یک روز پیش از سفر رئیس‌جمهوری قزاقستان به ایران، همایش تجاری دو کشور در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد. هیات تجاری و شرکت‌های قزاقی یک روز پیش از این همایش نیز با حضور در سازمان توسعه‌تجارت برای گسترش مراودات تجاری دو کشور رایزنی کرده بودند.

دنیای‌اقتصاد-محمد آزاد: در یادداشت پیشین به سخنان سناتور نیک‌پور و توصیف او از دو وجهی‌بودن اتاق اشاره شد و بحث حدود دولتی‌بودن اتاق و نیز محدودیت ریاست دو دوره‌‌‌‌‌‌ای مورد سوال قرار گرفت و بحث تاحدی از بستر تاریخ جدا شد.

ایسنا: موسس شرکت TSMC تایوان اعلام کرد جهانی‌سازی برای صنعت تراشه به پایان رسیده و از اقدامات آمریکا برای محدود کردن پیشرفت فناوری چین از طریق محدودیت‌های صادراتی و تحریم‌ها، حمایت کرد. موریس چانگ در رویدادی در تایپه اظهار کرد: در بخش تراشه‌ها، جهانی‌سازی مرده است. تجارت آزاد مرده است. فقط نگاه کنید که چین چطور تحریم شده است. من با این تحریم‌ها موافق هستم. این پیشکسوت ۹۱ ساله صنعت نیمه‌رسانا گفت: زنجیره تامین تراشه جهانی با اقدام آمریکا برای محدود کردن دسترسی چین به پیشرفته‌ترین فناوری، انشعاب…

دنیای‌اقتصاد: گزارش سازمان تجارت جهانی نشان می‌دهد اجتناب کشورها از وضع ممنوعیت صادراتی و انجام تجارت چندجانبه میان کشورهای عضو این سازمان موجب کاهش چشمگیر اثرات منفی بحران اوکراین بر ارزش تجارت و نیز جریان کالاهای اساسی شده است؛ شبیه‌سازی سناریو‌های غیر از این، نشان می‌دهد محدودیت‌های تجاری می‌توانست عواقبی وخیم برای تجارت جهان داشته باشد.

فائزه پوزش: پس از جنگ‌جهانی دوم، تجارت آزاد به‌عنوان یکی از راهبردهای مورد حمایت اقتصادهای پیشرفته جهان شناخته می‌‌‌شد. این روند در دهه‌های ۱۹۸۰و ۱۹۹۰میلادی شکل تازه‌‌‌ای به خود گرفت و بر سرعت آن افزوده شد. در قرن جدید میلادی نیز این روند کمابیش ادامه پیدا کرد. با این حال شوک پاندمی کرونا این روند متداوم جهانی را به‌طور موقت با عقبگرد مواجه کرد.

جهان ظرف ۱۵۰سال گذشته از منظر تجارت آزاد، پنج‌مرحله مختلف با ویژگی‌‌‌های کاملا متفاوت را به لحاظ نظام ارزی، پولی و نقش دولت طی کرده است. این پنج مرحله عبارتند از: «صنعتی‌شدن»، «حمایت‌‌‌گرایی»، «برتون‌‌‌وودز و نظام نرخ‌های ارز ثابت»، «آزادسازی و نظام نرخ‌های ارز شناور» و «آهسته‌‌‌سازی».

دنیای‌اقتصاد: تجارت ایران و کشورهایی که هریک به‌نحوی از بحران اوکراین متاثر شده‌اند در این یک سال ‌جدیت بیشتری یافته‌است؛ چه با کشوری نظیر روسیه که مورد تحریم غرب قرار گرفته و انگیزه تجارت با مناطقی جز اروپا و آمریکا را برای مسکو افزایش داده‌است؛ چه کشورهایی که به دلایل جغرافیایی مسیر تجارت آنها سد شده‌است، نظیر قزاقستان. حالا با امضای توافق‌نامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا، حذف موانع تعرفه‌‌‌‌‌‌ای راه تجارت هموار شده‌است و جز دولت، بخش‌خصوصی نیز بدون تمایل به تجارت با اوراسیا نیست.

ايبِنا: کاترین مان از بانک مرکزی انگلیس ادعا کرد که خروج این کشور از منطقه تجارت آزاد اتحادیه اروپا به افزایش قیمت‌‌ها دامن زده است. به گزارش راشاتودی، کاترین مان، سیاستگذار بانک انگلستان مدعی شد که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا و موانع تجاری متعاقب آن به بحران تورم در این کشور کمک کرده و نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد بحران هزینه‌های زندگی در ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا شروع به کاهش کرده، اما در بریتانیا نه.

دنیای‌اقتصاد: رئیس سازمان توسعه‌تجارت ایران با بیان اینکه در حال‌حاضر تجارت آزاد بین ایران و سوریه غیرفعال است، اظهار امیدواری کرد که تا چند ماه آینده تجارت آزاد ایران با سوریه فعال شود. به گزارش خبر‌‌گزاری مهر، علیرضا پیمان‌پاک با بیان اینکه در حال‌حاضر تجارت آزاد بین ایران و سوریه غیرفعال است، اظهار کرد: سازمان توسعه‌تجارت ایران طی هشت ماه گذشته با همکاری دستگاه‌های مختلف ‌درصدد احیا و فعال‌سازی تجارت آزاد بین ایران و سوریه است.

دنیای‌اقتصاد: کمیسیون اروپایی تعلیق در تصمیم خود مبنی‌بر تعلیق تمامی تعرفه‏‏‏‏‏‌ها و عوارض محصولات صادراتی غذایی و کشاورزی اوکراین که به شکل ویژه تصویب‌شده بود را بازنگری خواهد کرد. این تصمیم پس از آن اعلام می‌شود که برخی از اعضای اتحادیه اروپا به آن اعتراض کردند و از متضرر‌شدن کشاورزان اروپایی به موجب آن خبر دادند. سیاستگذاران اروپایی پس از آغاز بحران اوکراین برای دوره‏‏‏‏‏‌ای یک‌ساله و موقت به آزادسازی تجارت روی‌آوردند که از جمله شامل واردات محصولات غذایی و کشاورزی اوکراین خواهد بود. این…

دنیای‌اقتصاد: هندوستان و اتحادیه اروپا همچنان برای امضای قرارداد تجارت آزاد با مشکلات فراوان روبه‏‏‏‏‏‌رو هستند. به گزارش هندوستان تایمز بنا به اظهارات مقام‏‏‏‏‏‌های رسمی هندوستان، از جمله این مسائل مشکلات مربوط به نیروی کار، محیط‌زیست و پایداری و ثبات است. این مباحث در مذاکرات مربوط به تجارت آزاد میان دو کشور به میان آمده است؛ از همین‌رو طرفین به این نتیجه رسیده‌اند که برای پیشبرد مذاکرات تجاری نخست نیازمند نقشه‌راه سیاسی هستند. دو طرف پس از ۱۰سال‌ توقف مذاکرات تجارت آزاد، متعاقب بحران…

دنیای‌اقتصاد: ایران برای نخستین‌بار وارد میدان تجارت آزاد به معنای واقعی کلمه خواهدشد. در مراسمی که در تهران برگزار شد، ایران و اتحادیه ‌‌‌‌‌‌اوراسیا متن توافق‌نامه تجارت آزاد را نهایی و امضا کردند. این متن اکنون باید به تصویب مجالس کشورهای عضو اتحادیه و ایران برسد و اجرای آن آغاز شود. طبق برآورد مقام‌‌‌‌‌‌های رسمی در ایران این توافق‌نامه می‌تواند بالقوه سطح صادرات ایران به این اتحادیه را به ۱۰‌میلیارد دلار برساند، با این‌وجود اما و اگرهایی نیز در کار هست. برای نمونه مشکلاتی که در زمینه مسائل زیربنایی مانند…

دنیای‌اقتصاد - محمد آزاد: موضوع توافق‌نامه‌های تجاری ایران در سال‌های پس از انقلاب حدیثی مفصل است. توافق‌نامه‌های تجارت ترجیحی و تجارت آزاد میان ایران و کشورهای دیگر از همان سال‌های نخست انقلاب مطرح بود و این توافق‌نامه‌ها به امضا نیز می‌رسید، اما قضاوت درباره موفقیت آنها بارها مورد اشاره و بررسی قرار گرفته‌است. این‌بار اعلام حذف تعرفه‌های شماری از کالاها میان ایران و پاکستان بهانه‌ای شد تا بر این تجربیات عمدتا ناکام مانده مروری داشته باشیم. بر اساس برخی پژوهش‌های رسمی به‌رغم امضای بیش از ۱۵۰توافق‌نامه تجاری پس از…

 دنیای‌اقتصاد: رئیس کمیسیون تجارت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خراسان‌رضوی گفت: اکثر کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا، در حاشیه استان ما قرار دارند. اگر تفاهم‌نامه تجارت آزاد ایران با اوراسیا ممکن شود، یقینا استانی که در این زمینه بیشترین بهره را می‌‌‌‌‌‌‌‌برد، خراسان‌رضوی است، بنابراین اگر این مساله منجر به افزایش صادرات کشور شود، حتما استان در افزایش صادرات نقش اساسی دارد.

دنیای‌اقتصاد: سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام کرد که از ۲۸ دی ماه موافقت‌نامه تجارت آزاد با اوراسیا امضا خواهد شد. به گزارش «ایسنا» از سال‌۱۳۹۷ و در پی مشکلات ارزی در کشور، واردات بیش از ۲‌هزار قلم کالا تحت‌عنوان کالاهای غیرضروری و لوکس ممنوع شد. از جمله مهم‌ترین این کالاها می‌توان به خودرو، لوازم‌خانگی، پوشاک و اسباب‌بازی اشاره کرد.

دنیای‌اقتصاد: عربستان سعودی و چین روز پنج‌شنبه در جریان سفر شی جین‌پینگ، رهبر چین به پادشاهی عربستان توافق‌نامه مشارکت راهبردی امضا کردند که بر روابط رو به رشد بین پکن و متحد دیرینه آمریکا که به دنبال خوداتکایی بیشتر است، تاکید دارد. در این ارتباط شی جین‌پینگ با محمد بن‌سلمان، ولیعهد ۳۷ساله، حاکم واقعی عربستان سعودی در اولین دیدار از سلسله نشست‌های برنامه‌ریزی‌شده برای سفر سه روزه رئیس‌جمهوری چین گفت‌وگو کرد. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، پس از دیدارهای دوجانبه با مقامات سعودی، شی جین‌پینگ در نشست‌های…