ایران و انگلیس

پس از اینکه مقاوله‌نامه قوام‌با سادچیکف برای ایجاد یک شرکت مختلط ایران و شوروی به منظور استخراج نفت شمال ایران در مجلس پانزدهم رد شد موضوع استیفای حقوق ایران از شرکت نفت ایران و انگلیس به مساله روز تبدیل شد و مذاکرات وزیر دارایی ایران گلشائیان با گس نماینده شرکت منجر به قرارداد الحاقی یا گس ـ گلشائیان شد که امتیازات بیشتری به ایران می‌داد و از جمله سهم آن را از درآمد نفت بالا می‌برد. اما این از منظر مخالفان دولت و تعداد روزافزونی از مردم کافی نبود. در نتیجه پیش از اینکه قرارداد الحاقی به…

سرهارفورد جونز یکی از مشهورترین سفرای خارجی در تاریخ ایران است. او بیشتر به خاطر سفارتش در دربار فتحعلی‌شاه و قرارداد بین ایران و انگلیس شهرت دارد و نامش به‌طور پررنگی با منازعات سیاسی انگلیس و روس و فرانسه در عرصه ایران اوایل دوره قاجار گره خورده است. اما این اولین حضور جونز در ایران نبوده است. او پیش از اینکه در سال ۱۸۰۷ میلادی در راس هیاتی بزرگ و با تشریفات فراوان و همراهان بسیار در نهایت تجمل در ساحل بوشهر پیاده شود و پای به خاک ایران بگذارد، در سال‌های قبل نیز یکبار در قامت یک بیمار و بار…

پس از فروپاشی حکومت افشاریان و بروز ناآرامی در بعضی از مناطق ایران، روابط خارجی کشور هم صدمه دید. انگلیس از جمله کشورهایی بود که منافع قابل‌توجهی در خلیج‌فارس داشت. روابط آن کشور با ایران ایجاب می‌کرد تا این موضوع در صدر سیاست‌های بریتانیا قرار گیرد. با قدرت یافتن کریم‌خان زند، انگلیسی‌ها برای تحکیم روابط خود با دربار زندیه، هیاتی دیپلماتیک به شیراز فرستادند و در جریان مذاکرات، موافقت خان زند را برای تجارت آزاد بازرگانان خود دریافت کردند. این موافقت اجازه تاسیس تجارتخانه در بوشهر و معافیت آنان…

ايسنا: سخنگوی گروهک تروریستی الاحوازیه مسئولیت حمله تروریستی صبح امروز در اهواز را به عهده گرفت.

ايسنا: سفیر ایران در لندن از انجام دور دوم گفتگوهای کنسولی ایران و انگلیس خبر داد.

تسنیم: نشست کمیسیون مشترک کنسولی ایران و انگلیس در تهران برگزار شد.

در بررسی تاریخ درهم تنیده ایران در دوران قاجاریه، مطالعه اسناد و مدارک چاپ نشده، پژوهشگر مشتاق را به درک و دریافتی شفاف‌تر از رویدادهای گوناگون می‌رساند. از آنجا که موضوع این نوشتار در منابع تاریخی چندان مطرح نشده است، مطالعه اسناد مرتبط با آن می‌تواند تصویری روشن از مطلب ارائه دهد. در آغاز مقاله با نگاهی کوتاه به شکل‌گیری روابط ایران و انگلیس از اوایل دوره قاجار تا بر تخت نشستن محمدشاه، براساس اسناد روابط ایران و انگلیس در زمینه اجرای قانون منع تجارت برده در آب‌های خلیج فارس موضوع بررسی خواهد …

ایسنا: رئیس شورای راهبردی روابط خارجی به اروپا درباره پیامدهای جدی عدم انتفاع ایران از توافق هسته‌ای برجام هشدار داد.

دنیای اقتصاد: دور جدید گفت‌وگوهای دوجانبه ایران و انگلیس روز شنبه به ریاست سیدعباس عراقچی و آلیستر برت معاونان وزرای خارجه ۲ کشور در تهران برگزار شد. به گزارش خبرگزاری فارس، این گفت‌وگوها به ریاست «سیدعباس عراقچی» معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران و «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا در محل وزارت امورخارجه جمهوری اسلامی ایران و در تهران برگزار شد.

مهر: مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه ای وزارت خارجه اعلام کرد دور جدید گفتگوهای دوجانبه ایران و انگلیس روز شنبه دهم شهریور با سفر «آلیستر برت» معاون وزیر خارجه انگلیس در امور غرب آسیا و شمال آفریقا به تهران برگزار می شود.

ایسنا نوشت: یک روزنامه انگلیسی اعلام کرد: وزیر امور خارجه انگلیس روز جمعه با محمدجواد ظریف درباره نازنین زاغری گفت‌وگو کرده است. جرمی هانت خود روز یکشنبه اعلام کرد که روز جمعه با محمدجواد ظریف صحبت کرده است، اما صحبت‌هایش کافی نبوده‌اند.وی با انتشار توییتی اعلام کرد که برای آزادی زاغری به تلاشش ادامه خواهد داد. پنجشنبه گذشته نازنین زاغری به‌منظور دیدار با خانواده‌اش به مدت سه روز از زندان اوین به مرخصی رفت.

۱۷ مرداد ماه ۱۲۹۸ قرارداد موسوم به وثوق‌الدوله بین ایران و انگلیس امضا شد. انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ میان ایران و بریتانیا نتیجه مستقیم جنگ جهانی اول بود. ایران به‌رغم اعلام فوری بی‌طرفی در آغاز جنگ، مورد هجوم طرف‌های درگیر (روسیه، عثمانی، انگلستان و حتی آلمان) قرار گرفت و آسیب‌های فراوان دید. تصویر ایران پس از جنگ را می‌توان به ویرانه‌ای قحطی‌زده که ناله و دود از جای‌جای آن رو به آسمان می‌رود تشبیه کرد. خزانه مملکت تهی بود، قوای بیگانه شمال، جنوب، شرق و غرب کشور را در اشغال داشتند، از نفوذ و اقتدار…

بهترین شکل نظام‌مند اعتراضات تجار، در مواجهه با «غارت‌گری‌های امتیازی» تهاجمات تجاری دولت‌های استعمارگر را می‌توان در اعتراضی دید که در شهرهای بزرگ ایران به‌خاطر «قرارداد رژی» (در اواخر حکومت ناصرالدین‌شاه)، به‌راه انداختند؛ نفی قرارداد استعمارگرایانه‌ای که پس از سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا، بین ایران و انگلیس، بسته شده بود و براساس آن، ایران متعهد می‌شد تا انحصار توتون و تنباکو را به شرکتی به نام رژی ـ که با کمک دولت انگلیس تاسیس شده بود ـ واگذار کند.

۲۵ تیرماه ۱۳۳۱ دکتر محمد مصدق استعفای خود را تقدیم شاه کرد. مصدق از مجلس تقاضای شش ماه اختیارات تام کرده بود و از شاه خواسته بود که «وزارت جنگ‌» را ـ با همه اختیارات ـ به وی بسپارد. شاه نپذیرفت و مصدق بدون اطلاع دوستان‌، همکاران‌، مشاوران یا وزیران کابینه استعفا کرد. همایون کاتوزیان نوشته است: «او حتی یک پیام رادیویی برای مردم نفرستاد. ظاهرا می‌خواسته است نفس راحتی بکشد. روز بعد خبر کناره‌گیری مصدق و انتصاب قوام به نخست‌وزیری اعلام شد. همه حیرت‌زده شدند.»

عکس زیر بازی فوتبال در مسجدسلیمان را در عصر احمدشاه قاجار نشان می‌دهد. این مسابقه بین مهندسین و کارکنان شرکت نفت ایران و انگلیس برگزار شد.

خبر آنلاین: بعد از انقلاب، نهادها و بنیادهای مختلفی متولی ساماندهی املاک و دارایی‌های به جامانده از منسوبان رژیم پهلوی بودند که بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام از جمله این نهادها محسوب می‌شوند.

روز ۱۴ اردیبهشت ۱۱۸۶ شمسی قرارداد یا عهدنامه «فین‌کن‌اشتاین» میان ایران و فرانسه منعقد شد. در سال ۱۸۰۱ میلادی بود که یک تاجر ارمنی به نام «آسکالون» به اتفاق «رومیو» کنسول فرانسه در بغداد، به تهران آمد و طی نامه‌ای خواستار اتحاد دو کشور علیه دشمنان مشترک یعنی روسیه و انگلیس شد، اما چون در همین زمان معاهدات مودت و تجارت بین ایران و انگلیس منعقد شده بود، به نامه وی ترتیب‌اثر داده نشد.

۱۳ خرداد سال ۱۳۳۱ خورشیدی نشریات تهران، گزارش طولانی بانک جهانی درباره مناقشه ایران و انگلستان بر سر نفت را منتشر کردند. بانک جهانی با این گزارش ماهیت سیاسی خود را به جهانیان نشان داد و ثابت کرد که صرفا یک موسسه پولی بی‌طرف نیست و ابزار اعمال سلطه‌گری است. اشنایدر وزیر خزانه‌داری آمریکا که در اداره ‌امورمالی بانک صاحب نفوذ بود، می‌خواست مشکل نفت ایران به طریقی حل شود که کمپانی‌های نفتی آمریکایی که سرنوشتشان به AOC شرکت نفت ایران و انگلیس گره خورده بود آسیب نبینند.

یوکی‌سی‌سی شرکت حمل‌ونقل انگلیسی بود که بعد از شهریور ۱۳۲۰ در شرق ایران برای حمل کالا به طرف هند ایجاد شده بود. یوکی‌سی‌سی از طریق لاستیک‌ها برکامیون‌دارها اعمال نفوذ می‌کرد. با فعالیت یوکی‌سی‌سی برخی از کامیون‌های موجود، مخصوصا از این جهت که لاستیک نداشتند، به تدریج از کار افتادند و به این مناسبت میزان کرایه کامیون فوق‌العاده بالا رفت که به همان نسبت هم بر قیمت اجناس افزوده شد.

اواسط ماه مه سال ۱۹۵۱ کشمکش میان ایران و انگلستان به اوج خود رسیده بود. مقامات دولت انگلستان اقدام دولت ایران در ملی کردن صنعت نفت را خلاف موازین بین‌المللی اعلام می‌کردند. در برابر آنان، دکترمصدق ضمن تفسیر عبارت حقوقی «حاکمیت ملی» تاکید می‌کرد که عمل ایران در این چارچوب بوده و از اختیارات دولت ایران است که مکلف است خواست ملت خود را به اجرا درآورد و از تحریم و محاصره اقتصادی هم باک ندارد. این جنگ سرد که از بهار سال ۱۳۳۰ آغاز شده بود تا کودتای ۲۸ مرداد۱۳۳۲ ادامه داشت.

ایرنا: نخستین موافقتنامه اصولی (HOA) بین المللی نفتی ایران پس از خروج آمریکا از برجام برای توسعه میدان نفتی کرنج با کنسرسیوم بین المللی پرگس انگلیس امضا شد تا نخستین گام عملی اروپا برای حفظ برجام بدون آمریکا برداشته شود.

دنیای اقتصاد: معاون اقتصادی وزارت امور‌خارجه از سفرا خواست تا با اتاق‌های مشترک کشور هدف خود، نشست‌هایی برای هماهنگی بیشتر ترتیب بدهند تا بتوانند از ظرفیت‌های موجود بیشترین استفاده را ببرند. حدود یک‌سال از احیای معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه می‌گذرد. معاونتی که چه قبل از راه‌اندازی و چه بعد از آن، حرف و حدیث‌های زیادی را به دنبال داشت.

در اردیبهشت سال ۱۳۰۸ در آستانه یک رویارویی مهم و طولانی میان دولت ایران و شرکت نفت انگلیس و ایران که بیش از نیم قرن بر تاریخ معاصر ایران تأثیر نهاد، در پالایشگاه آبادان ـ قلب امپراتوری شرکت نفت، در خوزستان ـ یک اعتصاب گسترده کارگری رخ داد. این اعتصاب که در نوع خود نخستین اعتصاب کارگری مهم بود که در ایران رخ می‌داد، دولت ایران را در موقعیت دشواری قرار داد.

در سال ۱۲۸۰(۱۹۰۱ م) قراردادی میان دربار مظفرالدین‌شاه قاجار و یک بریتانیایی‌تبار به نام ویلیام ناکس دارسی به امضا رسید که به قرارداد دارسی معروف شد. این نخستین‌بار بود که در ادامه دیگر امتیازات اعطا شده در عصر امتیازات، احتمال وجود نفت در ایران مطرح می‌شد و بر پایه این قرارداد، ویلیام دارسی امتیاز انحصاری اکتشاف و استخراج نفت در جنوب ایران را به‌دست آورد. دارسی سرانجام پس از هفت سال توانست در مسجد سلیمان به نفت برسد. موضوعی که در ابتدا چندان قابل‌توجه نبود. نفت ایران از آنجا بیشتر موردتوجه…

جزیره آبادان به شکل مربع مستطیل درازی بود که کمی پایین‌تر از بصره، در طول کناره شرقی شــط‌العرب از شهر خرمشهر به طرف رأس خلیج‌فارس امتداد داشت. تحقیقات زمین‌شناسان نشان می‌دهد که آبادان در روزگار قدیم وجود خارجی نداشــته و در وســعت یک یا دو میل مربع در هر سده از زمان از زیر آب بالا آمده است و در بین رودخانه‌های اروندرود و بهمنشیر- درحالی که رودخانه کارون در قسمت علیای آن کانالی که قرن‌ها پیش از این حفر شده است- قرار دارد. اروندرود از به‌هم پیوستن آب رودخانه‌های فرات و کارون تشکیل شده و…

ایلنا نوشت: بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه گفت: محکومیت نازنین زاغری هیچ ربطی به وزارت امور خارجه و روابط دوجانبه ایران و انگلیس ندارد. قاسمی با بیان اینکه نازنین زاغری دوتابعیتی است، ولی ایران مساله دوتابعیتی را قبول ندارد، تصریح کرد: خانم زاغری به خاطر دوتابعیتی بودن و روابط تهران و لندن در زندان نیست. اینکه همسرشان گفتند که خانم زاغری قربانی روابط ایران و انگلیس و پرداخت غرامت به تهران است، سخن نادرست و ناشی از شناخت نادرست از ایران است.

مذاکرات فریزر، رئیس هیات‌مدیره شرکت نفت ایران و انگلیس با نمایندگان شرکت‌های نفتی در ایران طی روزهای ۲۳ و ۲۴ آذر ۱۳۳۲ (۱۴ و ۱۵ دسامبر ۱۹۵۳) در لندن انجام شد.

ايسنا: دقایقی پیش مذاکرات محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه و بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس در ساختمان وزارت خارجه آغاز شد.

برای اینکه جلوی جریان دائمی پول به خارج را بگیرند، شاه چندین‌بار کوشید کارخانه‌های ساخت اروپا را در ایران تاسیس کند. به‌خصوص در دوره برهم خوردن روابط ایران و انگلیس، دولت به‌جد کوشید که مملکت را از صورت بازار خرید کالای انگلیسی خارج سازد و در این کار به واهی‌ترین امیدها دلخوش کرد.