حسن فرازمند آنچه تاکنون در این صفحه درباره ماجرای احداث نخستین کارخانه قند ایران در منطقه کهریزک شهر ری خواندید، در واقع اطلاعاتی بود که با برداشت‌هایی از گزارش‌های اقتصادی وزارت امور خارجه انگلیس در سال 1894 میلادی (مصادف با 1312 قمری) تنظیم شده بود تا مجلس عوام را در جریان چگونگی احداث این کارخانه در ایران قراردهد و از این پس شما را در جریان نوشته‌های یک نویسنده و تحلیلگر معاصر قرار می‌دهم که در این باره گزارشی را تهیه کرده است که در شماره 33 فصلنامه تاریخ روابط خارجی به چاپ رسیده است.

در این گزارش تاکید شده است که پس از گذراندن مراحل تحقیق، فروش سهام و مشارکت «امین‌الدوله» در اعطای زمین، عملیات ساخت کارخانه در سال 1894 میلادی آغاز شد.

گروه تاریخ و‌اقتصاد: روز 28 تیرماه سال 1331مجلس شورای ملی بدون حضور نمایندگان فراکسیون نهضت ملی به نخست‌وزیری احمد قوام (قوام‌السلطنه) رای داد و شاه فرمان نخست‌وزیری قوام را با لقب «جناب اشرف» برای او صادر کرد. قوام هم پس از دریافت فرمان نخست‌وزیری، اعلامیه شدیداللحنی را منتشر کرد. این بیانیه یکی از اسناد مواجهه حاکمیت و مردم در دوران معاصر است: ایران دچار دردی عمیق شده و با داروهای مخدر دیگر امکان‌پذیر نیست؛ من به همان اندازه که از عوام فریبی در امور سیاسی بیزارم در مسائل مذهبی از ریا و سالوس منزجرم.

گروه تاریخ و اقتصاد: ایرانیان در زمان سلسله هخامنشی 120 سال و چند ماه بر مصر حکومت کردند. داریوش که در سال 517 پیش از میلاد برای دیدار از ساتراپی مصر به این منطقه رفته بود، پس از مشاهده تمدن و آثار تاریخی و ابنیه مصر به یک هیات مرکب از آگاهان مصری و پژوهشگران ایرانی، یونانی، فنیقی و یهود ماموریت داده بود که تاریخ مصریان تا آن زمان را جمع‌آوری، تنظیم و تدوین کنند که باقیمانده و جزو مآخذ تاریخ قرون قدیم مصر قرار گرفته است. داریوش در مصر جنوبی معبدی برای مصریان ساخته که تقریبا دست نخورده باقی‌مانده است و تصویر او بر دیوار معبد وجود دارد.

گروه تاریخ و اقتصاد: رئیس مالیه در 24 تیرماه 1303، طی بخشنامه‌ای تغییر نام اداره و انتساب روسای اداره جدید رسیدگی به امور و مشکلات کارکنان این وزارت را اعلام کرده است. در این بخشنامه، وزیر و رئیس مالیه، تبدیل اسم «اداره تفتیش کل» به «اداره پرسنل و محاکمات» را به تمام ادارات مرکزی و ایالتی و ولایتی وزارت مالیه اعلام کرده‌اند. وظیفه این اداره، رسیدگی به مسائل مربوط به کارکنان و حل و فصل اختلافات پیش آمده در دیوان محاکمات مالیه بوده است. همچنین در این بخشنامه، مستر پیرسن رئیس این اداره، مفتاح‌الملک رئیس دایره پرسنل و عزالملک رئیس دیوان محاکمات تعیین شده‌اند.

گروه تاریخ و اقتصاد: در نخستین ماه از سال 1297ش (حمل، فروردین) واردات ایران بیش از 38 میلیون قران و صادرات کشور تقریبا 16میلیون قران بوده است. این میزان مبادلات نشان می‌دهد که تراز منفی بازرگانی خارجی ایران در آن تاریخ بیش از 22 میلیون قران (معادل 45 کرور) برآورد شده است. نشریه فلاحت و تجارت در همان ماه وضعیت تجارت خارجی ایران را چنین تحلیل کرد: این نکته را نیز نباید از نظر محو کرد که به واسطه جنگ و انسداد طرق تجارت بعضی از ممالک دوردست که در سنوات عادی خریدار امتعه و محصولات این مملکت بوده‌اند از وسایل تجارت محروم مانده و صادرات مملکتی از سنوات قبل از جنگ کمتر بوده است؛ بنابراین نکته‌ای که قابل‌دقت و تاسف است این است که مقداری از محصولاتی که بومی ایران بوده و باید در این مملکت به مقدار زیاد به عمل…

در صد سال پیش ایران تمام لوازم خود را تهیه نموده و به هیچ وجه به امتعه خارجه احتیاج نداشت کارخانه‌های متعدد ناقص ولی مکفی تمام مایحتاج اهالی را ساخته و به علاوه مقداری از عواید را به خارجه می فرستاد اگر بعضی ادویه و امتعه دیگر از هندوستان و عثمانی می‌آمد در مقابل شال‌ها و زری‌ها و پارچه‌های ابریشمی و قالی‌های ممتاز ایرانی به خارجه رفته و به خوبی جبران واردات را می‌نمود چون در آن زمان تمام احتیاجات ایران در داخل مملکت تهیه می‌شد کارگران متعدد در دارالصنایع و کارخانه‌ها مشغول بوده عده بیکارها قلیل و ثروت مملکت معتنابه بود.

گروه تاریخ و اقتصاد: در این چند سال اخیر اشاعه مدارس در سرتاسر مملکت اهالی را به تحصیل گماشته و چون هر کس مزیت باسوادان را مشاهده می‌نمود، اطفال خود را با رغبت به مدرسه می‌فرستاد؛ ولی نبودن مدارس صنعتی و حس جاه‌طلبی پدران قناعت به این ننمود که اطفال تحصیلکرده خود را به حرفه‌های آبا و اجدادی بگمارند و هر کس از کاسب و اعیان برای فرزند خودش خواب ریاست و وزارت دیده و آرزو داشت که آنها را در ادارات دولتی داخل نماید و اطفال آنها هم در تعقیب این نظریه به کار دیگری تن در نمی‌دادند. این تهاجم به سوی مشاغل دولتی خسارات و صدمات عمده متوجه مملکت گردانید.

گروه تاریخ و اقتصاد: بخش پنجم (پایانی) از مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی را در 13 اردیبهشت 1287 شمسی می‌خوانید: آقا سیدحسن تقى‌زاده: حرف در استعفاى وزرا بود اینها می‌روند حضور اعلیحضرت و استعفا می‌دهند، شاه هم قبول می‌فرماید و حال آنکه باید قبل از وقت به مجلس آمده و موانعى که باعث استعفاى ایشان است، اظهار دارند. گویا این ترتیبات را خلاف مشروطیت بدانند و حال آنکه استعفاى آنها باید در بین دو راى مختلف باشد یا مخالف راى مجلس یا مخالف راى سیاسى سلطنت. حالا این وکلا می‌دانند که ایشان از چه جهت استعفا داده‌اند و اینجا هم نیامده‌اند.

گروه تاریخ و اقتصاد: لویی جوزف برلیو در سال 1907 هواپیمایی یک موتوره ساخت و در 19 آپریل همان سال دست به یک پرواز آزمایشی زد. بنا به اسناد موجود در آکادمی علوم فرانسه سرعت هواپیمای او 50 کیلومتر در ساعت بوده است. هواپیمای او پس از برخورد با یک تپه دچار آسیب جدی شد و بر زمین افتاد . بلریو از این پرواز جان سالم به در برد اما دست از تلاش بر نداشت و برای ساخت هواپیمایی ایمن تر مصمم شد.