یکی از۳۶ اسب سرکش

زیباترین، سریع ترین، پرشتاب‌ترین، پر‌قدرت ترین، جذاب‌ترین و واژگانی از این دست شما را به یاد کدام یک از خودروهای جهان می‌اندازد؟ احتمالا در حال مرور فهرستی در ذهنتان هستید که یکی از اولین هایش اسب سرخ مارانلو ایتالیا یعنی فراری است. شرکتی که همچون یک یاقوت خوش تراش در دنیای ماشین‌ها می‌درخشد. البته این درخشش بی دلیل هم نیست، زیرا انزو فراری موسس این کمپانی در یکی از مصاحبه هایش در پاسخ به سوالی در مورد اینکه اصلا چرا به فکر تاسیس یک شرکت خودروسازی افتاد، گفت: سال‌ها در مسابقات اتومبیلرانی با قوی‌ترین و بهترین خودروها راندم، اما این خودروها چیزی نبود که مرا راضی کند. پس تصمیم گرفتم خودرویی بسازم که بهتر از همه خودروهای اسپرت باشد. اینکه انزو فراری سرانجام توانست رویایش را جامه تحقق بپوشاند یا خیر مساله‌ای است که نمی‌توان به‌طور کامل آن را تایید یا رد کرد اما آنچه مسلم است، اینکه انزو فراری توانست سوپراسپرت‌هایی بسازد که همواره در بالای فهرست ماشین‌های برتر نسل خود قرار می‌گیرند. فراری سوپرفست ۵۰۰ یکی از این خودروها است که در دهه ۶۰ طرفداران زیادی داشت. هر چند تنها ۳۶ نفر در جهان توانستند مالک این خودرو باشند. چرا‌که فقط ۳۶ دستگاه از این مدل تولید شد. این خودرو هنوز هم در میان محصولات فراری یک جواهر کمیاب است؛ چرا‌که به غیر از ارزش کلاسیک و نایاب بودن آن، در کل فراری خودروهای چهار نفره زیادی در فهرست محصولات خود تا به امروز ندارد.

تاریخچه فراری

انزو آنسلمو فراری در 18 فوریه سال 1898 در مودنا ایتالیا متولد شد. خانواده‌ای که انزو در آن متولد شده بود دستی در صنعت داشتند و علاقه انزو به حضور در صنعت نیز از همین‌جا نشات می‌گیرد. جالب است بدانید انزو فراری بعد از اتمام تحصیلات در دوران جوانی نتوانست در کمپانی فیات استخدام شود و مجبور شد در شرکت کوچکی به نام CMN کار کند که خودروهای وانت کوچک و کامیونت را به انواع سواری تبدیل می‌کرد. او برای اولین‌بار در سال 1919 با خودرو ساخت CMN پا به مسابقات اتومبیلرانی گذاشت و در سال بعد به شرکت آلفارومئو رفت. انزو راننده تیم آلفارومئو شد و موفقیت‌های زیادی کسب کرد اما در سال 1929 تصمیم گرفت خود یک تیم اتومبیلرانی داشته باشد. پس تصمیم گرفت تیمی به نام اسکودریا فراری را تاسیس کند.

حدود 10 سال بعد انزو رسما مدیر بخش خودروهای مسابقه‌ای آلفارومئو شد، اما جاه‌طلبی او هنوز پایان نیافته بود. پس کارخانه کوچکش را از مودنا به مارانلو انتقال داد تا وارد عرصه جدیدی به نام خودروسازی شود. این بار قرار بود اسب سرخ فراری برای خیابان‌ها رام شود. پس یک خط تولید کوچک در سال 1946 در محل شرکت برپا شد. یک سال بیشتر طول نکشید تا اولین محصول خیابانی این کمپانی در سال 1947 با کد S125 ساخته شد. جالب است بدانید این خودرو مجهز به پیشرانه‌ای 12 سیلندر بود که فقط 1500 سی سی حجم داشت و به دلیل اینکه شاتون‌های کوتاهی در موتورش به کار رفته بود، می‌توانست در دورهای بالا به راحتی دوران کند.اس 125 توسط یکی از بهترین رانندگان ایتالیایی در پیست پیاچنزا تست شد و نمره مثبت گرفت. حتی دو هفته بعد نمونه مسابقه‌ای اولین محصول آقای مغرور ( انزو فراری) توانست قهرمان مسابقات اتومبیلرانی جایزه بزرگ رم شود. به این ترتیب انزو فراری توانست آرزوی دیرینه‌اش یعنی ساخت خودروی با برند خودش را جامه عمل بپوشاند. به این ترتیب یکی از پر‌افتخار‌ترین کمپانی‌های خودروسازی و با‌ارزش‌ترین برنده‌های جهان پا به عرصه وجود گذاشت.

سوپر فست ۵۰۰

کمپانی فراری در سال ۱۹۴۷ اولین محصولش را راهی بازار کرد. این کمپانی در تمام دوران فعالیتش همیشه از پیشتازان عرصه خودرو و فناوری‌های مربوط به آن بوده است. از این رو همواره محصولات موفقی را به تولید‌رسانده و تنها چند مدل ناموفق در کارنامه این شرکت دیده می‌شود. یکی از فراری‌هایی که کارشناسان صنعت خودرو نظرات مثبت و منفی زیادی در موردش دارند، مدل Super Fast ۵۰۰ است. داستان ساخت این خودرو به سال ۱۹۶۴ باز‌می‌گردد اما این شروع ماجرای یکی از کمیاب‌ترین فراری‌های تاریخ نیست. در سال‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۲ فراری مدلی را با کد ۳۴۰ آمریکا می‌ساخت. این خودرو دارای یک پیشرانه ۱۲ سیلندر با حجم ۱/ ۴ لیتر بود و ۱۹۷ اسب بخار نیرو تولید می‌کند. حتی ورژن اسپایدر این خودرو نیز توسط فراری تولید شد. اما در سال ۱۹۵۲ مدل دیگری به کد ۳۴۲ تنها در ۶ درماه ساخته شد که تغییراتی را تجربه کرده بود. ساخت مدل‌های آمریکا ادامه داشت تا در سال ۱۹۵۳ مدل ۳۷۵ آمریکا به تولید رسید. فراری تنها ۱۱ نمونه از این خودرو را ساخت.

پیشرانه این مدل حجمی معادل ۵/ ۴ لیتر داشت و قدرتش به حدود ۲۹۶ اسب بخار رسیده بود. چنین قدرتی در سال ۱۹۵۳ برای یک خودرو خیابانی شبیه به یک نیروگاه هسته‌ای بود! اما این هنوز برای انزو فراری کافی نبود و به همین دلیل کمپانی فراری دست به ساخت مدل سوپر آمریکا با کد ۴۱۰ در سال ۱۹۵۵ زد. سوپر آمریکا خودرویی بود که از نظر آیرودینامیکی، زیبایی و قدرت یک سر و گردن بالا‌تر از مدل‌های گذشته بود. سوپر آمریکا ۴۱۰ یک پیشرانه ۵ لیتری داشت که به کمک کاربراتورهای ساخت کمپانی Weber ایتالیا قدرتش به ۳۴۰ اسب بخار رسیده بود. این خودرو در موتورشو نیویورک رونمایی شد. بدنه این خودرو را شرکت طراحی پینینفارینا یار همیشگی فراری و یکی از معتبر‌ترین طراحان خودرو در جهان طراحی کرده بود و این اعتباری دوچندان به مدل ۴۱۰ می‌داد. اگر قصد خرید یک دستگاه از این خودرو را در سال ۱۹۵۵ داشتید، باید ۱۶ هزار و ۸۰۰ دلار به حساب کمپانی فراری واریز می‌کردید. این در حالی بود که بسیاری از خودروهای تولید شده در آن روزگار تقریبا کمتر از ۳ هزار و ۵۰۰ دلار قیمت داشتند. فراری تنها ۳۵ دستگاه از این مدل را به تولید رساند. در سال ۱۹۵۹ تولید مدل ۴۱۰ به پایان رسید و مدل جدید ۴۰۰ آمریکا جایگزینش شد.

مدل جدید در قسمت‌های مختلفی دچار تغییر شده بود که از جمله آنها دماغه جلو بود. پوزه پیش آمده خودرو و تغییراتی که در کف آن ایجاد شده بود، مدل ۴۰۰ را در شرایط آیرودینامیکی بهتری قرار می‌داد. ضمن اینکه فراری در هر چهار چرخ این خودرو از ترمزهای دیسکی استفاده کرده بود و به همین دلیل قدرت مانور آن افزایش یافته بود. در سال ۵۹ یک ورژن ویژه از این خودرو با کد کوپه اسپشیال ساخته شد که از نظر ظاهری شباهت‌های زیادی با مازراتی ۵۰۰۰ جی تی داشت. بین سال‌های ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۱ نیز ورژن دیگری از این خودرو تولید شد که ۵۰۰ سوپر فست نام گرفت. این خودروها همگی از پیشرانه ۴ لیتری V۱۲ بهره می‌بردند که قدرت آن به ۳۴۰ اسب بخار می‌رسید. فراری در مجموع ۴۷ دستگاه از این خودرو در ۳ ورژن و با اتاق‌های کوپه و رودستر به تولید رساند. در سال ۱۹۶۴ و همزمان با پایان تولید مدل ۴۰۰، فراری مدل جدید را با کد ۵۰۰ سوپر آمریکا طراحی کرده بود، اما درست کمی قبل از معرفی رسمی این خودرو، مدیران تصمیم گرفتند به جای کلمه آمریکا از کلمه Fast به معنی سرعت در استفاده کنند. در نتیجه نام مدل جدید در سال ۱۹۵۴ به ۵۰۰ Super Fast تغییر یافت.

طراحی

سوپرفست 500 خودروی جدیدی بود که راه مدل 400 را ادامه می‌داد و از نظر طراحی به این خودرو بسیار شبیه است. بیشترین تغییرات این خودرو در بخش دماغه و ورودی‌های شبکه جلو پنجره اتفاق افتاد. در این قیمت طراحی به شکلی انجام شد که بیشترین حجم هوا به سمت پیشرانه هدایت شود. ضمن اینکه چراغ‌های راهنما به بخش بالایی سپر انتقال یافت و سپر دو تکه خودرو همچون سبیل‌های یک مرد به سمت کنارها حرکت کردند. همچنین حجم پردازی گلگیرها به خصوص در بخش عقب نسبت به مدل 400 تغییر کرد. به‌طور مثال در مدل 400 بخش از لاستیک درون گلگیر جای می‌گیرد، اما در مدل 500 لاستیک کاملا بیرون از محفظه بالایی گلگیر قرار دارد. در ساخت این خودرو پینینفارینا از شاسی مدل 330 GT2 استفاده کرد. فراری که از گذشته ارتباط خوبی با کمپانی لاستیک‌سازی پیرلی ایتالیا داشت و حتی در مسابقات اتومبیلرانی نیز از لاستیک‌های این کمپانی استفاده می‌کرد، برای سوپرفست نیز لاستیک‌های ساخت پیرلی را انتخاب کرد. لاستیک‌هایی که عرضی معادل 205 میلیمتر داشتند و به دلیل چسبندگی بالا گران قیمت بودند. پیشرانه سوپر فست 5 هزار سی سی حجم داشت. این پیشرانه V12 که از نسل قبل به ارث رسیده بود، به دست مهندسان کمپانی فراری سپرده شد تا قوی‌تر از گذشته درون سینه 500 جای گیرد. اگر شما یک پیشرانه 12 سیلندر را به دستان هنرمند مهندسان بخش موتور فراری بسپارید تا مورد بازنگری و تقویت قرار بگیرد، انتظار دارید نتیجه کار چه باشد؟ مشخص است که به جای یک پیشرانه یک نیروگاه تحویل خواهید گرفت! از این رو قدرت پیشرانه با 60 اسب بخار به‌صورت طبیعی افزایش یافت. این پیشرانه را با کد، Tipo 208 هم می‌شناسند. فراری برای 12 دستگاه از سری دوم این خودرو گیرباکس 5 سرعته دستی را در نظر گرفت.

سوپرفست در ایران

با همکاری مسوولان و کارکنان موزه تماشاگه خودرو واقع در کیلومتر 11 جاده مخصوص تهران-کرج، توانستیم به‌صورت کامل از زیر و بم این ماشین بسیار خاص دیدن کنیم. جالب‌ترین نکته‌ای که مورد توجه قرار گرفت، میزان کارکرد این خودرو بود. از آنجا که سوپر فست موجود در موزه متعلق به پهلوی دوم بوده است، کارکرد بالایی ندارد. این در شرایطی است که مسوولان موزه هم به دست نخورده و بکر بودن این خودرو اذعان دارند. جالب آنکه حتی این خودرو همین چند سال قبل روشن هم شده و در حال حاضر از نظر فنی یکی از سالم‌ترین خودروهای موزه به شمار می‌رود. کیلومتر خودرو عدد 10 هزار و 909 کیلومتر را نشان می‌دهد. به این ترتیب احتمالا این خودرو یکی از کم‌کارکرد‌ترین سوپر فست‌های 500 کوپه در جهان است. فراری برای این خودرو از رادیو ساخت Blaupunkt استفاده کرد. شرکتی آلمانی که در گذشته محصولات صوتی آن در خودروهای لوکس استفاده می‌شد. بلندگوی رادیو را نیز درست در زیر خودش قرار داشته و در داخل بدنه در و اتاق قرار نگرفته است. در اثر گذر زمان این خودرو در بخش تودوزی دچار آسیب‌هایی شده است که نیاز به بازسازی را دارد، اما خوشبختانه داشبورد در شرایط خوبی قرار دارد، اما متاسفانه شکستن شیشه جلو یکی از زخم‌های پیکر سوپر فست 500 است که در اثر نبود شرایط مناسب نگهداری ایجاد شده است. ضمن اینکه صندلی‌های بخش عقب این خودرو نیز درون کابین دیده نمی‌شود. فراری تا سال 1966 این خودرو را به تولید رساند و در سال 1967 مدل کالیفرنیا را تنها به‌صورت کانورتیبل ساخت. قیمت نمونه‌های سالم و کم کارکرد این خودرو در جهان حتی از 3 میلیون دلار هم فراتر می‌رود. در پایان از همکاری صمیمانه موزه تماشاگه خودرو با ضمیمه هفتگی دنیای ماشین تشکر می‌کنیم.

کابین

در مقوله طراحی ایتالیایی‌ها همیشه حرف اول را زدند. حالا مهم هم نیست که در عرصه طراحی مد باشد یا درون کابین یک خودرو. طراحی درون کابین سوپرفست 500 یکی از زیباترین‌ها در زمان خودش است. فرمان و دیگر قطعات چوبی که در جای جای کابین این خودرو جا خوش کردند باعث شده فضای گرم و لوکسی درون کابین شکل بگیرد. نشانگرها با دایره‌های ساده در پشت فرمان جای گرفته‌اند. کیلومتر‌شمار این خودرو تا حدود 300 کیلومتر در ساعت مدرج شده است و البته به نظر می‌رسد این خودرو توانایی رسیدن به محدوده این سرعت را نیز داشته باشد؛ زیرا به‌صورت غیر‌رسمی توانسته سرعت 280 کیلومتر در ساعت را به ثبت برساند.