خط و نشان بی‌بی برای سازمان ملل

دنیای اقتصاد: در دفتر کار بنیامین نتانیاهو یک نقشه از سرزمین‌های اشغالی از کف تا سقف آن وجود دارد. نتانیاهو دوست دارد هر روز به آن نگاه کند. او دوست دارد برای کسانی که بر‌ای ملاقات می‌آیند از این نقشه و تصوراتی که دارد، سخن بگوید. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، او بی‌صبرانه منتظر روزی است که ترامپ وارد کاخ سفید شود.

زیرا باراک اوباما در یکی از آخرین اقداماتش قطعنامه شورای امنیت علیه اسرائیل را وتو نکرد. ۱۴ رای موافق، بدون رای مخالف و یک رای ممتنع که البته از آنِ ایالات‌متحده است. برای نخست‌وزیر اسرائیل مدت زمانی بود که دیگر فلسطین اولویت اصلی‌اش به‌حساب نمی‌آمد اما با رای ممتنع آمریکا به قطعنامه شورای امنیت اسرائیل باید مجددا روی موضوع فلسطین متمرکز شود. هرچند وی از دست کشورهایی که این قطعنامه را ارائه دادند به‌شدت عصبانی است و از این‌رو این کشورها را تهدید به واکنش سخت کرده است. او به همین منظور روز شنبه در تلویزیون حضور یافت و گفت که این کشورها بهای سخت دیپلماتیک و اقتصادی خواهند داد. او سنگال را تهدید کرد که کمک‌های اقتصادی‌اش را قطع خواهد کرد و همچنین دستور داده است که دیگر به سازمان ملل کمک مالی نکند. این رژیم سالانه ۸ میلیون دلار به این سازمان کمک مالی می‌کرده است. در پی تصویب قطعنامه «لزوم توقف فوری شهرک‌سازی‌های اسرائیل»، نخست‌وزیر آن کشور می‌گوید دولتش در روابط خود با سازمان ملل تجدیدنظر خواهد کرد. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا نیز می‌گوید این قطعنامه، مذاکرات صلح را «به مراتب، سخت‌تر»
می‌کند. شورای امنیت سازمان ملل متحد، برای نخستین‌بار طی سال‌های گذشته، قطعنامه‌ای را در مورد لزوم توقف فوری و کاملِ شهرک‌سازی‌های اسرائیل به رای گذاشت که بدون وتویِ ایالات متحده به تصویب رسید. تصویب این قطعنامه با واکنش‌های مختلفی روبه‌رو شده‌است. بنیامین نتانیاهو که پیش‌تر نیز به انتقاد از آن پرداخته بود، اکنون می‌گوید به مقام‌های دولتش دستور داده است تا راه‌های لازم برای تجدیدنظر در روابط با سازمان ملل و نیز پرداختی‌ها به آن را پی گیرند. او گفته است: «از وزیرخارجه خواسته‌ام تا طی یک ماه، برنامه تجدیدنظر در کلیه تماس‌های ما با سازمان ملل متحد، از جمله پرداخت هزینه‌ها به موسسات آن و نیز حضور نمایندگانشان در این سازمان را آماده کند». نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی افزوده ‌است: او در حال‌حاضر دستور توقف ۳۰ میلیون شِکِل (نزدیک به ۸ میلیون دلار) کمک‌های پرداختی به پنج موسسه سازمان ملل، که «به‌طور مشخصی با اسرائیل دشمنی دارند» را صادر کرده‌است. همچنین، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، از دیگر مخالفان تصویب این قطعنامه، در واکنش تازه‌ای گفته است تصویب آن، «انجام مذاکرات صلح را به مراتب، سخت‌تر می‌کند».

تصویب قطعنامه بدون وتوی آمریکا

روسای‌جمهوری ایالات‌متحده همواره از رژیم صهیونیستی حمایت کرده و روابط دو کشور، روابطی فوق‌العاده نزدیک‌ و راهبردی به‌شمار می‌رود. وتو نکردن قطعنامه اخیر از طرف آمریکا، شکستن سنتی بلندمدت توصیف می‌شود. البته در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما، تنش‌های دیگری نیز میان دولت او و دولت نتانیاهو به‌وجود آمد که در مواردی «کم‌سابقه» توصیف شده‌است. اسرائیل از مخالفان سرسخت توافق اتمی با ایران بود که واشنگتن در نهایت آن را به فرجام رساند.

از سوی دیگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا نشان داده قصد دارد این تنش‌ها را از میان برداشته و در عین‌حال در پاره‌ای از مسائل نیز از سیاست‌های معمول آمریکا دوری کند. ترامپ سفیری برای اسرائیل برگزیده که از هواداران شهرک‌سازی‌های آن کشور به‌شمار می‌رود و خواستار انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به بیت‌المقدس است. البته پیش از ترامپ، میت رامنی، رقیب انتخاباتی باراک اوباما در دوره گذشته انتخابات، نیز بر حق اسرائیل در مورد انتخاب بیت‌المقدس به عنوان پایتخت خود تاکید کرده بود. بسیاری از کشورها، اقدامات اسرائیل در شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری و شرق بیت‌المقدس را «غیرقانونی» می‌دانند و آن را مانعی در برابر رسیدن به صلح قلمداد می‌کنند. جان کری، وزیرخارجه آمریکا نیز در دفاع از قطعنامه تصویب‌شده، گفته است اقدام دولت متبوعش «برای تحقق یک هدف اساسی بود، هدفی که امکان راه‌حل تشکیل دو دولت (اسرائیل و فلسطین) را حفظ کند، راه‌حلی که تمام دولت‌های آمریکا در چند دهه با آن موافق بوده و تنها راه‌حل صلح بین اسرائیل و فلسطینی‌ها است.» اسرائیل غیرقانونی بودن شهرک‌سازی‌ها و مانع‌شدن آن در روند صلح را رد کرده و در عین حال مدعی است در مورد بیت‌المقدس حقی تاریخی و دینی دارد. این کشور در جریان جنگ موسوم به «شش‌روزه» در سال ۱۹۷۶، کنترل شرق بیت‌المقدس را در دست گرفت؛ آنچه از منظر سازمان ملل اشغال این منطقه به‌شمار می‌رود. همچنین اسرائیل مدعی است که بیت‌المقدس، پایتخت آن کشور است.

شوک به بی‌بی

در حالی‌که باراک اوباما افزون بر 20 روز دیگر کاخ سفید را به دستان دونالد ترامپ می‌سپارد، اسرائیل انتظار نداشت تا باراک اوباما رئیس‌جمهوری ایالات متحده دست به چنین اقدامی بزند. مقامات اسرائیلی معتقدند که پشت این ماجرا باراک اوباما و جان کری وجود دارند. جان کری و اوباما بارها به نتانیاهو که به بی‌بی شهره است هشدار داده بودند تا دست از شهرک‌سازی بردارد. مذاکرات موسوم به صلح نیز بارها به خاطر شهرک‌سازی اسرائیل لغو شد و در دوره باراک اوباما رابطه تل‌‌آویو با واشنگتن به بدترین روزهای خود رسید. برای همین بی‌بی قطعنامه شورای امنیت را «شرم آور» می‌خواند و می‌گوید که اوباما با خودداری از وتوی قطعنامه، پشت اسرائیل را خالی کرد. این اقدام اما در داخل آمریکا با واکنش تند جمهوری‌خواهان مواجه شد و کسانی مانند ترامپ، پل رایان و جان مک‌کین از رفتار باراک اوباما انتقاد کردند.

ترامپ نیز به اسرائیلی‌ها وعده داده است از روزی که کلید کاخ سفید را تحویل بگیرد دیگر شاهد چنین روزهایی نخواهند بود.