سه پیام مجلس به بورس

گروه بورس- زهرا رحیمی: دیروز مجلس طی مصوبه‌ای به دولت مجوز تسعیر ارز را داد. به نظر می‌رسد مصوبه مزبور علاوه بر آنکه برای بانک‌ها پیامدهای مثبتی به دنبال داشته باشد، از چند جهت بر بازار سرمایه نیز اثر گذار خواهد بود. به اعتقاد کارشناسان مصوبه مزبور نخست موجب آزاد شدن منابع بزرگی برای بانک‌ها می‌شود و می‌تواند در وضعیت رکودی فعلی جان تازه‌ای به شرکت‌های مزبور ببخشد. مورد دیگر آغاز تک نرخی شدن نرخ ارز است که اثرات مثبتی بر وضعیت دیگر صنایع بورسی، همچون گروه پالایشی به جا خواهد گذاشت.

درهمین حال دیروز در مصوبه‌ای دیگر به دولت اجازه داده شد برای پرداخت بدهی خود به طلبکاران از جمله بانک‌ها، پیمانکاران، شهرداران (با اولویت شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت) و بدهی‌های مربوط به خرید تضمینی محصولات استرات‍ژیک کشاورزی، تا ۴۰۰ هزار میلیارد ریال اوراق اسناد خزانه و یا سایر اوراق اسلامی منتشر و از طریق واگذاری آن به طلبکاران مزبور بدهی‌های خود را تسویه کند. در این میان البته هنوز این مورد با ابهام مواجه است که تسویه بدهی‌ها برای پیمانکاران است یا شرکت‌های تولیدی را نیز شامل می‌شود. در صورتی که تسویه مطالبات بخش تولیدی نیز از این محل صورت گیرد، گروه‌های مختلفی در بورس تهران از این منظر بهره‌مند خواهند شد. از آنجا که بخش‌های تولیدی نیز بدهی‌های بسیاری به بانک‌ها دارند، سر منزل پول‌های مزبور در نهایت بانک‌ها خواهند بود و از این رو وضعیت این شرکت‌ها از چند جهت تحت تاثیر این مصوبه قرار خواهد گرفت.

«دنیای اقتصاد» در گزارش مزبور به بررسی مفاد این مصوبه‌ها و اثرات آن بر بورس تهران از منظر یک کارشناس بازار سهام پرداخته است.

ولید هلالات، کارشناس بازار سهام به تشریح مصوبه مزبور پرداخت و گفت: روز گذشته مجلس شورای اسلامی به اصلاح بخشی از بودجه سال جاری رای داد. مفاد تبصره الحاقی و اصلاحات مورد اشاره در زمینه تسویه بدهی‌های دولت به پیمانکاران، بانک‌های خصوصی و دولتی از محل تسعیر مازاد حاصل از ارزیابی خالص دارایی‌های خارجی بانک مرکزی است به شرطی که افزایشی در پایه پولی حادث نشود. وی ادامه داد:این موضوع به این معناست که بانک مرکزی از محل افزایش نرخ ارز بر دارایی‌های خود می‌افزاید اما برای آنکه پایه پولی افزایش نیابد و در واقع جمع ترازنامه بانک مرکزی تغییری نکند، مطالبات خود را به این روش از دولت دریافت می‌کند. هلالات افزود: در بخش بعدی سقف این مبلغ ۴۵۰هزار میلیارد ریال فرض شده است که از این میزان حداکثر تسویه مطالبات قانونی بانک‌ها از دولت ۳۹۰ هزار و ۸ میلیارد ریال و حداکثر سرمایه دولت در بانک‌ها ۵۹ هزار و ۵ میلیارد ریال خواهد بود.

این کارشناس بازار سهام اثر اقدام مزبور را تسویه بدهی‌های دولت دانست و گفت: دولت در پی این اقدام قانونی به نوعی یک تهاتر بدهی را بین چند بخش اقتصاد رقم خواهد زد، به نحوی که با یکسان‌سازی نرخ ارز، میزان دارایی‌های بانک مرکزی را افزایش و با تسویه بدهی خود به بانک مرکزی مجدد آن‌را به سطح قبلی برمی‌گرداند و اثر این اقدام تسویه بدهی دولت است. همچنین با توجه به سقف تعیین شده، بخشی از بدهی خود به بانک‌های خصوصی و پیمانکاران غیردولتی را پرداخت و همچنین در افزایش سرمایه بانکی‌های دولتی شرکت می‌کند یا بدهی‌های خود به این بانک‌ها را تسویه می‌کند.

تاثیر مصوبه تسعیر ارز بر بازار سهام

تاثیر این اقدام دولت بر بازار سهام تنها بر گروه بانکی نیست. این مصوبه می‌تواند با استارت انجام یکسان‌سازی ارز آثار بسیار بزرگی بر صنایع پتروشیمی، پالایشی، دارو و خودرو داشته باشد. همچنین مطابق این مصوبه دولت با تسویه بخشی از بدهی‌های خود به پیمانکاران و بانک‌های خصوصی، منابع جدید به این شرکت‌ها وارد می‌کند و در نهایت منجر به کاهش هزینه مالی این شرکت‌ها یا شناسایی سود سرمایه‌گذاری می‌شود، از این‌رو در مجموع این پازل یک اتفاق مثبت برای بازار سرمایه به‌شمار می‌رود. این کارشناس بازار سهام افزود: با این حال مشخص نیست که دولت تنها قصد دارد بدهی خود به پیمانکاران را پرداخت کند یا تسویه‌حساب با تولید‌کنندگان نیز صورت می‌گیرد. دولت در گام‌های قبلی اسناد خزانه را تنها به پیمانکاران اعطا کرد در صورتی که بخش‌های تولیدی نیز مطالبات نسبتا سنگینی از دولت دارند. به‌طور مثال صنعت داروی کشور خصوصا برخی هلدینگ‌های دارویی خصوصی مطالبات سنگینی از دولت دارند و اگر دولت در این تسویه‌حساب، پرداختی به تولید‌کنندگان نیز داشته باشد، اتفاقی بس خوشایند تر در راه خواهد بود که اثرات مثبت آن بر بازار سهام بیش از انتظار است چون تولید‌کنندگان و پیمانکاران به دلیل طلب از دولت امکان تسویه حساب با بانک را نداشته‌اند.

هلالات منزل نهایی این مبالغ را بانک دانست و افزود: هرچه دولت با این بخش‌ها به‌صورت گسترده‌تری تسویه‌حساب می‌کند، مبالغ بزرگ‌تری به بانک‌ها باز‌می‌گردد، بنابراین منزل نهایی این مبالغ بانک‌ها هستند که یا از دولت و یا از تولید‌کنندگان و پیمانکاران طلب دارند. همچنین حجم ۴۰۰هزارمیلیارد ریال در وضعیت رکودی فعلی بسیار با‌اهمیت قلمداد می‌شود و آزادشدن این منابع اثر مثبتی در آینده نزدیک بر بازار سرمایه خواهد داشت.

در بازار چه گذشت؟

شاخص کل بورس تهران روز گذشته، با رشد ۵/ ۱۱۷ واحدی معادل ۱۵/ ۰ درصدی مواجه شد و در ارتفاع ۷۸ هزار و ۸۲ واحدی قرار گرفت تا زیان بازار از ابتدای سال تا‌کنون به ۶۶/ ۲ درصد برسد. بازار سهام روز گذشته همچنان شاهد انتقال کد به کد سهامی در نمادهای بزرگ و اثرگذار بود تا سریال تلاش برای سبز نگه داشتن نماگر بورس تهران تکرار شود.کد به کد شدن سهام نمادهای بزرگ برای نجات بازار موضوع تازه‌ای نیست و بازار به خصوص در دو سه سال اخیر بارها شاهد آن بوده است. در شرایطی که تلاش‌ها برای سبز نگه داشتن شاخص کل طی روزهای اخیر مورد انتقاد شدید کارشناسان قرار گرفته است، با این حال همچنان شاهد اتفاقاتی از این دست در بورس تهران هستیم.

پیامدهای زیادی برای شاخص‌سازی مطرح شده و این موضوع در گزارش‌های پیشین «دنیای اقتصاد» نیز به کرات مورد انتقاد قرار گرفته است. کارشناسان می‌گویند: چنین تحرکاتی نه تنها به نفع بازار نیست، بلکه آسیب‌های زیادی نیز برای آن به دنبال دارد و همان‌طور که در مقاطع مختلف در بورس تهران دیدیم این تلاش‌ها هیچ گاه نه تنها بازار را نجات نداده، بلکه فقط دوران رکود و روند فرسایشی آن را طولانی مدت کرده است.

تحرکات مزبور در معاملات روزهای اخیر منجر به شکل گرفتن یک جهش مصنوعی قیمت و پس از آن نزول شدید قیمت سهم شده است. به‌طوری که یک روز شاهد رشد قیمت سهام تحت تاثیر کد به کد شدن سهام در یک نماد هستیم.تلاش‌هایی که منجر می‌شود، نمادها با رشد محسوس قیمتی معاملات خود را به پایان برسانند. یک روز بعد از آن اما چون خریداری برای سهام در قیمت مزبور وجود ندارد، تشدید عرضه سهام موجب ریزش قیمت سهام می‌شود. مواردی که در جریان روزهای اخیر به روشنی می‌توان دید. به‌طور مثال روز سه‌شنبه نماد «اخابر» تحت تاثیر جابه‌جا‌یی‌های عمده معامله‌گران حقوقی در صدر جدول نمادها با بیشترین تاثیر مثبت بر شاخص کل قرار گرفت. اما پس از آن و در جریان معاملات روز گذشته در صدر نمادها با بیشترین تاثیر منفی قرار گرفت!

رشد شاخص با اهرم «فارس» و «وغدیر»

در جریان معاملات دیروز معاملات نماد «فارس» از همان ساعات ابتدایی معاملات نماگر بازار سهام را با رشد چشمگیری مواجه کرد. این موضوع تا پایان ساعات معاملاتی ادامه داشت و در نهایت این نماد در صدر نمادها با بیشترین تاثیر مثبت بر محاسبه شاخص کل قرار گرفت. نماد «وغدیر» نیز تحت تاثیر جابه‌جایی‌های معامله‌گران حقوقی نیز از همان ابتدای بازار مسیر شاخص را در مسیر صعودی قرار داد و در همین راستا رتبه دوم جدول نمادها با بیشترین اثر مثبت بر شاخص کل در اختیار این نماد قرار داشت.

استقبال از «خاور» پس از تعدیل مثبت

نماد «وخاور» تحت تاثیر تعدیل مثبت سود هر سهم در جریان معاملات دیروز با اقبال معامله‌گران مواجه شد و در نهایت این نماد در رتبه سوم نمادهای اثر‌گذار بر رشد شاخص قرار گرفت. نماد معاملاتی شرکت بانک خاورمیانه پس از برگزاری مجمع عمومی فوق‌العاده مبنی بر تصویب افزایش سرمایه، تحت تاثیر تعدیل مثبت ۷ درصدی سود هر سهم خود، دیروز مورد توجه سهامداران قرار گرفت و در نهایت رشد چشمگیر ۷ درصدی را برای نماد مزبور به همراه داشت. در مقابل نمادها با اثرگذاری مثبت بر شاخص کل، نمادهای «اخابر» و «شبندر» قرار داشتند که رتبه‌های نخست نمادها با بیشترین تاثیر منفی بر محاسبه شاخص کل را به خود اختصاص دادند.

در بازار چه گذشت‌؟

‌ارزش کل معاملات دیروز بورس تهران به بیش از ۲۴۱ میلیارد تومان بالغ شد که ناشی از دست به دست شدن بیش از یک میلیارد سهم و اوراق طی ۵۰ هزار و ۶۰۰ نوبت داد‌و‌ستد بود که در نهایت منجر به رشد ۱۵/ ۰ درصدی شاخص کل شد. شاخص کل هم‌وزن اما روز گذشته با ۳/ ۱۹واحد افت معادل ۱۳/ ۰ درصد مواجه شد.این موضوع نشان می‌دهد رشد دیروز بورس تحت‌تاثیر رشد قیمت نمادهای بزرگ در اثر جابه‌جا‌یی‌های عمده دراین نمادها صورت گرفته است.بیشترین حجم و ارزش معاملات دیروز در اختیار نماد «خساپا» قرار داشت. حجم و ارزش معاملات «خساپا» به ترتیب بیش از ۱۰۸ میلیون سهم و ۱۳ میلیارد تومان بود. «وخاور» بیشترین افزایش قیمت و «خرینگ» با بیشترین کاهش قیمت مواجه شد.