روزنامه «اعتماد» نوشته است: سخنان مقام معظم رهبری در دیدار با هیأت دولت به مناسبت هفته دولت، واجد نکات بسیار مهمی است. شاید از نظر برخی افراد ارزیابی مثبت ایشان از عملکرد دولت و گزارش ارائه‌شده آن شاه‌بیت این سخنان باشد.

برخی دیگر نیز موضوع برجام را می‌توانند نقطه مرکزی این سخنان بدانند، آنجا که به صراحت اعلام کردند که: «انتقاد من به موضوع برجام به بدعهدی و خباثت طرف مقابل مربوط می‌شود نه عناصر خودمان؛ زیرا مذاکره‌کنندگان ما به اندازه توان خود تلاش شبانه‌روزی انجام دادند و ما قدردان این زحمات هستیم.» این اظهارات می‌تواند همچون آبی بر آتش کینه‌ها و عداوت‌های افراد تندرو، علیه برجام باشد.

برخی دیگر ممکن است نظرات ایشان درباره حقوق‌های بالا و ضربه خوردن اعتماد مردم را برجسته کنند و بخواهند به آن وجه منفی دهند، در حالی که اتفاقاً این نظر نیز می‌تواند مثبت تلقی شود؛ زیرا دولتی که به دلیل حقوق بالای عده‌ای از مدیرانش دچار مشکل اعتماد شود، صدبار ترجیح و امتیاز دارد به دولتی که معاون اولش به دلیل فساد به زندان برود ولی تغییری نسبت به وضع اعتماد مردم به آن به وجود نیاید، چراکه انتظاری جز این را از آن دولت نداشته‌اند.

دولتی که به قول آقای جهانگیری ١٣٠ میلیون دلار را در هواپیما تحویل می‌گیرد، موقع پیاده شدن فقط ١٠٠ میلیون دلار تحویل می‌دهند و مدعی می‌شوند که ٣٠ میلیون دلارش گم شده است!! گویی که مافیای فوق مدرن غربی در آسمان به هواپیما دستبرد زده است! چنین دولتی هیچگاه اعتمادش به دلیل این رفتارها کم نمی‌شود، چون اساساً اعتمادی به آن نیست که کم شود.

به نظر می‌رسد که در میان نکات مطرح شده، شاید نکته‌ای که درباره فضای مجازی مطرح شد مهم‌تر از همه موارد دیگر باشد، گرچه سایر موارد نیز به سهم خود خیلی مهم بودند. ولی چرا باید این نکته رهبری را که: «فضای مجازی، دنیایی رو به رشد، بسیار وسیع و غیرقابل توقف است که فرصت‌های بزرگ و در عین حال تهدیدهایی را هم می‌تواند به همراه داشته باشد.» مهم‌ترین بخش این سخنرانی دانست؟

علت اصلی این است که در ایران و به‌طور تاریخی نیروهای سنتی با توسعه و به رسمیت شناختن روش‌های جدید ارتباطی مخالف بوده‌اند و حتی‌المقدور می‌کوشیده‌اند که مانع از رشد و توسعه آنها شوند. در حالی که تجربه نشان داده که هیچ‌کس نمی‌تواند مانع این روندها شود و دیر یا زود آن روش ارتباطی توسعه پیدا می‌کند. با این فرق که بهترین فرصت برای انطباق جامعه در بهره‌برداری از شیوه جدید به‌دلیل مخالفت حکومت از میان می‌رود و در نتیجه عوارض شیوه جدید بیشتر از چیزی خواهد بود که در جوامع دیگر است و منافع آن نیز کمتر خواهد شد.

فضای مجازی هم از این قاعده مستثنا نیست. از همان ابتدا نوعی مخالفت با آن آغاز شد. نگاه رسمی غالب به نکات و عوارض منفی آن بود و بخش مهم‌تر آن‌که امکانات وسیع این فضا بود، کمتر دیده می‌شد. این نگاه معیوب موجب می‌شد که فشار برای مسدود کردن آن وارد شود؛ فشاری که در نهایت حداکثر یکی دو سال مؤثر می‌شد و پس از آن فضای مجازی رها و یله از نظارت می‌بود. از این رو سخنان مقام رهبری در این مورد بسیار مهم و حیاتی است. برای نخستین‌بار در جامعه ایران در بالاترین سطح سیاسی به بهترین وجهی از شیوه نوین ارتباطی استقبال شده است، و این شیوه را واجد فرصت‌های بزرگ دانسته‌اند. اگرچه تهدیدهای احتمالی مثل هر پدیده دیگر نیز وجود دارد، ولی تهدیدها ذاتی این شیوه نیست، بلکه عارضی است و باید آنها را کم کرد.

هیچ فرد یا جامعه خردمندی به دلیل وجود برخی عوارض جانبی، حاضر نمی‌شود که از فرصت‌های بزرگ یک شیوه ارتباطی چشم‌پوشی کند. چرا در جوامع دیگر این عوارض به‌شدت جامعه ما نیست؟ مهم‌ترین دلیل آن است که مردم به دلیل آزاد بودن در استفاده از این شیوه‌های جدید، روش‌های لازم را برای خنثی کردن تهدیدات آن به دست می‌آورند، ولی در جامعه‌ای که بسته باشد و اجازه استفاده از این شیوه‌ها داده نشود، جامعه نیز نخواهد توانست مانع از عوارض آن شود.

هرگونه کوششی برای جلوگیری از عوارض فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مستلزم آزاد و در دسترس بودن آنهاست و در صورت ممنوع بودن، هیچ اقدامی برای خنثی کردن تهدیدات انجام نخواهد شد. از این زاویه به نظر می‌رسد که این بخش از سخنان رهبری فصل‌الخطاب است و در نوع خود برای نخستین‌بار است که در جامعه ایران شاهد آن هستیم.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.