رکورد تاریخی اشتغال زنان شکست+ نمودار

بررسی روند 19 ساله سهم زنان از اشتغال در سه بخش «خدمات»، «کشاورزی» و «صنعت» نشان می‌دهد که بخش «صنعت» کم نوسان‌ترین بخش در جذب زنان شاغل بود. همچنین شواهد حاکی از آن است که سهم اشتغال زنان در بخش «کشاورزی» روند کاهشی داشته است. در مقابل روند سهم اشتغال زنان در بخش «خدمات» فزاینده بوده و به بالاترین مقدار خود در زمستان سال 1402 رسیده است. به طور کلی می‌توان گفت که در 19 سال گذشته تمایل زنان به رها کردن اشتغال در بخش کشاورزی و آغاز فعالیت در بخش خدمات بیشتر شده است.

تداوم روند کاهشی سهم اشتغال زنان در بخش کشاورزی

مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود اقدام به انتشار سهم اشتغال زنان در بخش‌های مختلف اقتصادی کرده است. ارقام منتشر شده از سهم اشتغال در هریک از بخش‌های اقتصادی نشان می‌دهد که چند درصد افراد شاغل کشور، در هر بخش مشغول فعالیت بودند. برای مثال، سهم اشتغال زنان در بخش خدمات حاکی از آن است که چند درصد از زنان شاغل کشور در بخش خدمات مشغول به کار بودند.

اقتصاد از سه بخش اصلی تشکیل شده است. این سه بخش شامل «خدمات»، «صنعت» و «کشاورزی» است. جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران از بازار کار نشان می‌دهد، در سال 1402، بیشتر زنان در بخش خدمات مشغول کار بودند. در مقابل بخش کشاورزی کمترین سهم از اشتغال زنلن را به خود اختصاص داده است.

باتوجه به آمار بارش‌های کشور و خشکسالی، کاهش سهم اشتغال زنان در بخش کشاورزی طبیعی به نظر می‌رسد. همچنین به دنبال کاهش سهم این بخش از اشتغال زنان، به نظر می‌رسد شاغلین آن به دو بخش خدمات و صنعت کوچ کرده باشند. در ادامه بررسی شده که طی دوره‌های زمانی، انگیزه زنان برای ورود به کدام یک از این دو بخش اقتصادی بیشتر بود.

سهم اشتغال زنان در بخش خدمات رکورد شکست

بخش خدمات، بزرگترین بخش اقتصادی کشور بوده و بیش از نیمی از شاغلین را در خود جای داده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با گذشت زمان تمایل مردم برای پیوستن به بخش خدمات بیشتر شده و تعداد شاغلین آن افزایش یافته است. زنان نیز از این قاعده مستثنی نبودند.

داده‌های مرکز آمار حاکی از آن است که سهم زنان شاغل در بخش خدمات در زمستان سال 1402 به 63.9 درصد رسید که در مقایسه با زمستان سال 1401 افزایش 1.2 واحد درصدی داشت. بررسی‌ها همچنین نشان می‌دهد که سهم اشتغال زنان در بخش خدمات در زمستان 1402 به بالاترین سطح 19 ساله خود رسیده و رکورد زده است. این روند از اشتیاق زنان به اشتغال در بخش خدمات پرده برداشته و تمایل آن‌ها به فعالیت در این بخش را اشکار می‌سازد.

صنعت، کم نوسان‌ترین بخش اقتصادی از سهم اشتغال زنان

بخش صنعت، دومین بخش مهم اقتصادی در تامین اشتغال افراد است. در یک تصویر کلی، این بخش یک سوم کل شاغلان کشور را به خود اختصاص داده است.

داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد در زمستان 1402 سهم اشتغال زنان در بخش صنعت به 25.2 درصد رسیده که در مقایسه با این رقم در سال 1401، کاهش 1.7 واحد درصدی داشته است. بنابراین می‌توان گفت که اشتیاق زنان به اشتغال در بخش صنعت در سال 1402 کمتر شده است.

بررسی‌ها همچنین حاکی از آن است که بخش صنعت طی تاریخ همواره طرفداران خاص خود را داشته است. از این رو مقایسه‌ها نشان می‌دهد که بخش صنعت نسبت به دو بخش دیگر اقتصادی کمترین تغییر را در ترکیب سهم اشتغال زنان به خود اختصاص داده است.

کشاورزی، همچنان کم‌رمق در جذب زنان شاغل

بررسی‌ها نشان می‌دهد در سال 1402، سهم اشتغال زنان در بخش کشاورزی نسبت به فصل مشابه در سال گذشته افزایش 0.5 واحد درصدی داشته و به 10.9 درصد رسیده است. به این ترتیب، بخش کشاورزی کمترین میزان از زنان شاغل را به خود جذب کرده است.

همچنین بررسی داده‌های سهم اشتغال زنان در بخش کشاورزی از سال 1384 تا پایان 1402 نشان می‌دهد که این بخش هر ساله در جذب زنان شاغل کم‌رمق تر از سال قبل می‌شود. برای مثال، در زمستان 84 از هر 100 زن شاغل بیشتر از 26 نفر در بخش کشاورزی فعالیت داشته‌اند. این سهم در سال 1402 تقریبا به نصف این میزان تقلیل یافته است. به طوری‌که در زمستان 1402 از هر 100 زن شاغل تنها حدود 11 نفر در بخش کشاورزی فعالیت داشته‌اند. دلیل این امر را می‌توان در رونق شهرنشینی، کمبود بارش و وقوع خشکسالی بررسی کرد.

به نظر می‌رسد که در طول زمان با وقوع خشکسالی‌ها، اهمیت بخش کشاورزی در تامین اشتغال زنان کاهش یافته و زنان شاغل در آن به دو بخش خدمات و صنعت کوچ کرده‌اند. نگاهی به آمارها نشان می‌دهد که اشتیاق زنان به اشتغال در بخش خدمات بیشتر از بخش صنعت بوده و این موضوع باعث شده که سهم زنان شاغل در بخش خدمات به سطح 64 درصدی نزدیک شود.