زمان برای احیای برجام وجود دارد

به گزارش اقتصادنیوز؛ دکتر اِما بلچر، مشاور سابق امور امنیت ملی و بین‌ا‌لمللی نخست‌وزیر استرالیا و دیپلمات ارشد سفارت استرالیا در واشنگتن دی‌سی و  عضو امنیت هسته‌ای استانتون در شورای روابط خارجی آمریکا، در مطلبی برای وبگاه جاست‌سکیوریتی با عنوان «شاهین های جنگی را نادیده بگیرید؛ در مورد ایران، هنوز زمان برای توافق وجود دارد» به انتقاد صریح از رویکرد اخیر شاهین‌های جنگ‌طلب واشنگتن در قبال مذاکرات وین پرداخت که به بهانه واهی احتمال عبور ایران از آستانه هسته‌ای و کاهش زمان ادعایی گریز هسته‌ای تهران، نسبت به زمان رو به اتمام برای احیای برجام هشدار می‌دهند. 

ادعای جنگ‌طلبانه بر مبنای یک فرض گمراه‌کننده

خانم بلچر که رئیس صندوق پلوشرز (یک بنیاد امنیتی جهانی) است و دو دهه تجربه در زمینه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای دارد، در این مطلب آورده است: برخی از صداهای آشنا حامی جنگ حتی از حملات مستقیم نظامی ایالات متحده علیه ایران حمایت می‌کنند. این رویکرد بی پروا زمانی که در مورد آغاز جنگی دیگر در خاورمیانه صحبت می کنیم، نگرشی بسیار غم انگیز است.

همچنین این استدلال‌های جنگ‌طلبانه مبتنی بر این فرض گمراه‌کننده است که ما تنها چند هفته قبل از پایان بازی فرصت داریم.

که آشکارا نادرست است.

بیایید یک چیز را روشن کنیم: «زمان گریز» که مدعیان درباره ایران اغلب به آن اشاره می‌کند نه به مدت زمان لازم برای ساخت سلاح ، بلکه به زمان مورد نیاز برای تولید مواد شکافت‌پذیر لازم در یک بمب اشاره دارد. فارغ از باقی موارد، این خود یک تمایز کلیدی است.

در حالی که درست است که بدون بازگشت به توافق، ایران می‌تواند به زودی به نقطه‌ای برسد که توانایی فنی لازم برای تولید مواد شکافت‌پذیر کافی برای رسیدن به آستانه هسته‌ای را داشته باشد، اما اطلاعات آمریکا و اسرائیل هنوز نشان نمی‌دهند که ایران تصمیم سیاسی برای حرکت به این سمت گرفته باشد.

حتی کشوری که به آستانه هسته‌ای نزدیک است اگر تصمیم برای عبور از آستانه هسته‌ای گرفته شود، ممکن است بیش از یک سال یا احتمالاً بیشتر طول بکشد تا یک سلاح هسته‌ای تولید شود و آن را با سیستم حمل جفت کنند. این یعنی حتی در بدترین سناریو (که با توجه به صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران عملاً ممکن نیست)، هنوز زمان وجود دارد، تا دیپلماسی کار کند.

اهمیت احیای برجام

پس چرا برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام هنوز اهمیت دارد؟ بله، ایران پس از خروج آمریکا از این توافق از محدودیت‌های آن عبور کرد و به دانش هسته‌ای غیرقابل بازگشت دست یافته است. اما افزایش بازرسی‌ها و نظارت‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)، همراه با محدود کردن مقادیر و سطوح مواد غنی‌شده، ارزش واقعی برجام را فراهم می‌کند - آنها بینش مهمی از فعالیت‌های ایران می‌دهند و به جامعه بین‌المللی در صورت وجود فعالیت متناقض هشدار برای اقدام می‌دهند.

ماه‌ها اطلاع قبلی از نقض، به جای عدم محدودیت و بی‌اطلاعی از فعالیت‌ها در غیاب توافق، یک گام نشان‌دهنده عقل سلیم در تلاش ما برای عدم اشاعه است. و یادآوری این نکته مهم است که مهم‌ترین مفاد نظارتی، بازرسی و پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حال حاضر طبق برجام 20 یا 25 سال دیگر طول می‌کشد، در حالی که برخی دیگر نیز دائمی هستند.

بنابراین، در حالی که تحولات اخیر هسته ای ایران نگران کننده است، این بدان معنا نیست که ما باید زنگ جنگ را به صدا در آوریم.در هر صورت، این جنگ‌افروزان گاه به گاه بهترین دلیل را برای اثبات اینکه چرا برجام بهترین راه‌حل برای مهار برنامه هسته‌ای ایران بوده و هنوز هم هست، ارائه می‌کنند.

علی واعظ از گروه بین‌المللی بحران در اوایل ژانویه خاطرنشان کرد: «اگر برجام در حال حاضر برقرار بود (آمریکا و به تبع آن ایران از توافق خارج نشده بودند)، زمان گریز حدود دوازده برابر بیشتر از امروز بود».

صدای جنگ‌طلبان مسبب بحران را نادیده بگیرید

تحولات کلیدی برنامه هسته ای ایران هنوز قابل برگشت هستند. سیاستگذاران آمریکایی هنگام بررسی مسیر پیش رو در مورد ایران عاقلانه خواهد بود که صداهایی را که در وهله اول این بحران را ایجاد کردند و کسانی که اکنون از اقدام نظامی احمقانه دفاع می کنند نادیده بگیرند.

تلاش‌های نظامی برای ایجاد اختلال در برنامه‌های هسته‌ای در بهترین حالت، توسعه بالقوه تسلیحات را چند ماه یا چند سال به تاخیر می‌اندازد. این مورد زمانی بود که اسرائیل در سال 1981 به رآکتور اتمی اوسیراک عراق حمله کرد، اما در تلاش‌های گذشته برای برهم زدن برنامه هسته‌ای ایران شکست خورده و تاکنون خوش‌شانس بوده‌ایم، چراکه در بدترین حالت، چنین حملاتی خطر تشدید درگیری با پیامدهای فاجعه‌بار را به همراه دارد.

هیچ راه حل نظامی برای این چالش وجود ندارد

خانم بلچر مدعی است: هیچ راه حل نظامی قابل قبولی برای این چالش فوری وجود ندارد و همانطور که بسیاری از شخصیت های ارشد امنیت ملی آمریکا و اسرائیل گفته اند، تنها راه مسئولانه برای متوقف کردن پیشرفت ایران، حفاظت از منافع امنیت ملی ایالات متحده و جلوگیری از بی‌ثباتی منطقه، از طریق دیپلماسی است.

جو بایدن در طول مبارزات انتخاباتی خود برای ریاست جمهوری، قول داد که برای بازگرداندن برجام تلاش خواهیم کرد و دونالد ترامپ، رئیس جمهور وقت آمریکا را به دلیل خروج فوری از این توافق به طور علنی مورد انتقاد قرار داد.

ادامه عدم وجود یک توافق کارآمد، امنیت جمعی ما را تهدید می‌کند و تلفات سنگینی را برای شهروندان ایرانی که تحت فشار تحریم‌های شدید ایالات متحده هستند، به دنبال دارد.

این کارشناس عدم اشاعه در پایان نوشت: اکنون زمان آن است که پرزیدنت بایدن و تیمش، رهبری خود را نشان دهند و تلاش های خود را برای بازگشت به اجرای توافقی که برنامه هسته‌ای ایران و احتمال وقوع جنگ دیگری در خاورمیانه را محدود می‌کند، مضاعف کنند.

همچنین در اکوایران ببینید : آرایش جنگی در نفت و طلا