بازگشت نفت ایران به بازار انرژی

تهران در تدارک احیای برجام

کدخبر: ۴۱۲۷۹۱
اقتصادنیوز: خبرگزاری بلومبرگ مدعی شد با پیشرفت مذاکرات احیای برجام، ایران در حال انجام تدارکاتی برای بازگشت به بازار نفت است و می‌‌تواند علاوه بر عرضه ذخایر کنونی خود، به تدریج تولید خود را تا ۴میلیون بشکه افزایش دهد.
تهران در تدارک احیای برجام

به گزارش اقتصادنیوز؛ خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ در گزارشی مدعی شد که با توجه به پیشرفت مذاکرات وین، تهران در تدارک بازگشت به بازار نفت، از جمله با آماده‌سازی میدان‌های نفتی خود و برقراری ارتباط مجدد با مشتریان سابق است، تا پس از احیای احتمالی توافق هسته‌ای، آماده بستن قرارداد و افزایش صادرات نفتی باشد. اگرچه این رسانه مدعی است هرگونه بازگشتی به بازار نفت تدریجی خواهد بود.

به نوشته بلومبرگ اگرچه ایران می‌توان پس از احیای برجام، بخشی از ذخیره قابل توجه خود را به بازار نفت تزریق  کند، اما احتمالاً بازگشت ایران به بازار نفت ناگهانی نیست، و در نگاه خوش‌بینانه با گذشت حدود ۹۰ روز میزان تولید نفت ایران می‌تواند به تدریج به سطح ۴ میلیون بشکه در روز بازگردد.

پیش‌بینی بلومبرگ درباره احیای برجام/ آماده‌سازی چاه‌های ایران برای پسابرجام

NIOC در تدارک صادرات نفت پس از احیای برجام

آنتونی دی پائولا، ارسلان شهلا و گرانت اسمیت خبرنگاران بلومبرگ در گزارشی با عنوان «با پیشرفت مذاکرات، ایران آماده بازگشت به بازار نفت می‌شود» نوشته‌اند:

NIOC (شرکت ملی نفت ایران) خشاب چاه‌های نفت خود را برای مشتریان سابق پر می‌کند. در صورت رفع تحریم‌ها انتظار می‌رود تولید نفت ایران به تدریج افزایش یابد.

ایران با توجه به پیشرفت در مذاکرات با قدرت‌های جهانی در راستای احیای توافق هسته‌ای، در حال آماده شدن برای صادرات نفت است. اما حتی اگر توافقی انجام شود ، روند بازگشت نفت خام اضافی به بازار، ممکن است تدریجی باشد.

مقامات می‌گویند که شرکت ملی نفت ایران که تحت کنترل دولت است، اکنون در حال آماده‌سازی میدان‌های نفتی و ارتباط‌گیری با مشتریان است تا در صورت توافق بتواند صادرات خود را افزایش دهد. طبق خوش‌بینانه‌ترین برآوردها، این کشور می‌تواند در کمتر از ۳ ماه به تولید تقریباً 4 میلیون بشکه در روز -یعنی حداکثر تولید قبل از تحریم‌ها- بازگردد. همچنین ایران می‌تواند نفتی که در طول تحریم‌ها استخراج و ذخیره کرده را به بازار تزریق کند.

پیش‌بینی بلومبرگ درباره احیای برجام/ آماده‌سازی چاه‌های ایران برای پسابرجام

موانع پابرجا حتی با احیای برجام

اما موانع زیادی برای غلبه بر آنها وجود دارد. هر توافقی باید دامنه موانع مربوط به تحریم‌های ایالات متحده در تجارت، حمل و نقل و بیمه مربوط به نهادهای ایرانی را به طور کامل رفع کند. به گفته محمدعلی خطیبی، یک مقام سابق در NIOC، حتی در این صورت ممکن است خریداران تمایلی به این موضوع (خرید دوباره نفت از ایران) نداشته باشند.

خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک، در مصاحبه‌ای گفت: بازگشت ما ممکن است یک روند تدریجی باشد تا سریع و ناگهانی، این یک شبه نمی‌تواند اتفاق بیفتد. وی گفت که این تا حدی به دلیل شیوع ویروس کرونا است که "به میزان قابل توجهی به تقاضا آسیب رسانده است."

سرعت بازگشت ایران ممکن است برای بازار نفت بسیار مهم باشد. در حالی که با توزیع واکسن و بازگشایی اقتصادهای بزرگ، مصرف سوخت در حال بازگشت به سطوح سابق است، اما با توجه به پابرجایی مقررات و شیوع گونه جدید ویروس، بازار همچنان راکد است. عرضه نفت خام ایران بار اضافی دیگری بر اعضای اوپک+ تحمیل می‌کند، نهادی که بیش از یک سال در تقلا بوده تا جلوی همهمه ناشی از شیوع پاندمی کرونا را بگیرد.

دیپلمات‌های آمریکایی و ایرانی که در حال حاضر در وین از طریق دولت‌های واسطه در حال مذاکره هستند، سیگنال‌هایی مبنی بر در دسترس بودن توافق داده‌اند.

در صورت موفقیت مذاکرات،اعضای توافق هسته‌ای 2015 می‌توانند این پیمان‌نامه تاریخی را که دونالد ترامپ سه سال بعد آمریکا را از آن خارج کرد، دوباره فعال کند. این امر مستلزم آن است که ایران در ازای لغو مجموعه‌‌ای از تحریم های شدید اعمال شده توسط رئیس جمهور پیشین، بار دیگر محدودیت‌هایی را در فعالیت های اتمی خود بپذیرد.

افزایش تولید ایران در ۲۰۲۱ به‌رغم حفظ تحریم‌ها 

از زمان روی کار آمدن رئیس جمهور جو بایدن در ژانویه، رویکرد واشنگتن و متحدانش به تهران، در موارد معدودی تعامل‌جویانه‌تر و غیرخصمانه‌تر شده است. ایران نیز در حال احیای صادرات نفتی خود بوده و نفت خام بیشتری را به خریداران جسور چینی می فروشد.

براساس اطلاعات جمع آوری شده توسط بلومبرگ ، تولید ایران تقریباً 20٪ در سال جاری افزایش یافته و به 2.4 میلیون بشکه در روز رسیده است ، اگرچه بیشتر این نفت هنوز در داخل کشور استفاده می شود.

سارا وخشوری، رئیس شرکت مشاوره انرژی SVB مستقر در واشنگتن گفت: حتی اگر این تحریم ها برداشته نشود، بسته به توانایی آنها (ایران) در فروش نفت در بازار خاکستری، ایران تولید خود را بیشتر می‌کند.

سارا وخشوری

حفظ چاه‌ها در وضعیت استندبای؛ آماده برای تولید

به گفته مقاماتی از شرکت ملی نفت که نخواستند نامشان فاش شود، مهندسان NIOC به صورت چرخشی از چاه‌های مختلف نفت برداشت می‌کنند تا فشار مخازن را در سطح کافی حفظ کنند و  به عبارتی مخازن را در حالت استندبای و آماده برای تولید نگه دارند.  به گفته وخشوری "این روش برای حفظ سطح خروجی بسیار مهم است. تزریق گاز در میادین قدیمی نفت در جنوب کشور نیز نقشی مشابه دارد."

ایمان ناصری، مدیر بخش خاورمیانه در شرکت مشاوره FGE که دهه‌ها تجربه در حوزه انرژی منطقه و کار در بخش نفت ایران دارد، می‌گوید اگر توافقی با ایالات متحده انجام شود، ایرن می‌تواند تولید خود را به تقریبا 4 میلیون بشکه در روز برساند. 

برخی دیگر انتظار دارند شتاب افزایش تولید ایران کمتر باشد. رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران ، در مصاحبه ای گفت که 12 تا 15 ماه پس از لغو تحریم ها طول می‌کشد تا تولید به 3.8 میلیون بشکه در روز افزایش یابد. وی گفت: برخی کارهای لازم برای بازیابی ظرفیت در میدان‌ها، مانند سرویس پمپ‌های bore-hole و رفع مسدودیت آن‌ها، می‌تواند برای هر چاه تا یک ماه طول بکشد.

ذخیره نفت ایران در چین؟

اما ایران برای ورود سریع به بازار نفت و افزایش فروش، لزوما نیاز به افزایش تولید ندارد. چراکه به میزان قابل‌توجهی نفت در انبارها ذخیره دارد و ناصری حجم آن را حدود ۶۰ میلیون بشکه نفت خام تخمین می‌زند.

به گفته ناصری حدود ۱۱ میلیون بشکه از این ۶۰ میلیون، همراه با ۱۰ میلیون بشکه نفت سبک (میعانات گازی) در چین ذخیره شده و آماده فروش به مشتریان است. شرکت ملی نفت می‌گوید با مشتریانی ارتباط گرفته‌اند که مایل به خرید مجدد نفت ایران بر اساس قراردادهای عادی هم باشند.

ناصر ایمانی

چراغ سبز نفتی سعودی‌ها به ایران

شروع مجدد ایران برای سازمان کشورهای صادرکننده نفت و متحدان آن عوارضی ایجاد می کند. ائتلاف 23 کشور به رهبری عربستان سعودی و روسیه، به تدریج در حال بازگرداندن تولید نفتی است که سال گذشته با بحران ویروس کرونا، تقاضا را کاهش داد. رویکرد محتاطانه آن در زمینه افزایش عرضه، به قیمت نفت خام برنت در این سال کمک کرده است تا با 33 درصد افزایش به 69 دلار در هر بشکه برسد.

عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان این سیگنال را داده که اوپک فضای کافی برای افزایش تولید ایران را مثل گذشته باز خواهد کرد. مشخص نیست که آیا اعضای دیگر اوپک و متحدانش هم از جمله روسیه و امارات متحده عربی هم با این تصمیم عربستان موافق هستند یا خیر. اما شاید نیازی هم به موافقت آن‌ها نباشد.

ایران و عربستان سعودی / محمد بن سلمان / مصطفی الکاظمی / جنگ یمن

مذاکرات دشوار و مشکلات دیگر

در حالی که تهران و واشنگتن برای دستیابی به بهترین شرایط هنوز در حال چانه زنی هستند، ممکن است یک توافق زمان بسیار بیشتری طول بکشد. اگر برخوردهای اخیر در خلیج فارس بین کشتی‌های دریایی ایالات متحده و ایران افزایش یابد، ممکن است همه تلاش ها کاملاً از بین برود.

مذاکرات همچنین می تواند تحت تأثیر انتخابات ماه آینده ایران باشد، چرا که پس از آن دیگر خبری از رئیس جمهور میانه‌رو و عملگرا، حسن روحانی نیست. در حالی که رهبر عالی ایران، آیت‌الله علی خامنه ای تاکنون مذاکرات را تأیید کرده‌است، اما جانشین روحانی ممکن است موضع سخت‌تری در برابر ایالات متحده اتخاذ کند.

نگرانی بزرگ نفتی

حتی اگر تحریم ها برداشته شود ، ایران با مشکلات دیگری روبرو است. خطیبی می‌گوید: بسیاری از پالایشگاه ها در ابتدای سال قراردادهای سالانه امضا می‌کنند و فرصت کمی برای تهران جهت انعقاد قراردادهای تامین بلندمدت خود باقی می‌ماند.

خطیبی گفت: «بزرگترین نگرانی ما محدودیت های اعمال شده بر مشتریان و ترس آنها از خرید نفت از ایران است. هرچه به پایان سال نزدیک می‌شویم ، شاهد  قراردادهای بلندمدت‌تر خواهیم بود».

رضا پدیدار از اتاق بازرگانی تهران گفت: تحریم‌های ترامپ روابط ایران با مشتریان سنتی از جمله هند، چین، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه را "خفه" کرد.

تحریم‌های آمریکا علیه ایران / تحریم نفتی / مذاکرات وین / احیای برجام

برای بانک های وال استریت مانند جی.پی مورگان (JPMorgan Chase & Co) و نیز اتاق‌های بازرگانی مانند گروه ویتول، بازار نفت در حال بهبودی سریع است تا بتواند بشکه های اضافی ایران را به راحتی جذب کند. تقاضای موقتاً متوقف شده برای سفرها باعث می‌شود که در نیمه دوم سال مصرف انرژی بیشتر شود.

مایک مولر، رئیس بخش آسیا در گروه ویتول، بزرگترین تاجر نفتی مستقل جهان، گفت: «فضای مناسب برای بازگشت نفت ایران (به بازار انرژی) وجود دارد. [نفت] ایران با یک انفجار بزرگ بازنخواهد گشت».

مایک مولر

اخبار روز سایر رسانه ها
    تیتر یک
    کارگزاری مفید