حمله اسرائیل به احیای برجام

به گزارش اقتصادنیوز؛ شیرا روبین و کریم فهیم خبرنگاران روزنامه واشنگتن‌پست در حوزه خاورمیانه در گزارش ۱۲ آوریل ۲۰۲۱ این روزنامه نوشته‌اند: ایران، اتهام حمله به تأسیسات هسته‌ای نطنز را متوجه اسرائیل کرد و آن را «جنایت علیه بشریت» خواند. 

وزیر امور خارجه ایران روز دوشنبه اسرائیل را متهم به اقدام خرابکارانه روز یکشنبه که منجر به خاموشی در تأسیسات هسته‌ای کلیدی ایران کرد. حادثه‌ای که یک رسانه اسرائیلی مدعی شد که در اثر حمله سایبری که توسط موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل اجرا شده، رخ داده است.

مقامات ایرانی روز یکشنبه گفتند که سایت هسته‌ای نطنز، دچار یک قطعی برق مرموز شده است که بعدا رئیس آژانس هسته‌ای ایران آن را "تروریسم هسته‌ای" توصیف کرد و مقام دیگری آن را "جنایت علیه بشریت" خواند. بلافاصله سوءظن‌ها به سمت اسرائیل افتاد که سالهاست کارزاری از انفجارها، ترورها و سایر اشکال خرابکاری را با هدف اخلال در برنامه هسته‌ای ایران هدایت کرده است.

محمد جواد ظریف ، وزیر امور خارجه ایران در اظهارات خود به نقل از خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا)، مسئولیت حملات را متوجه اسرائیل را مقصر دانست و گفت: "صهیونیست‌ها می‌خواهند از مردم ایران بخاطر موفقیت در رفع تحریم‌های ظالمانه، انتقام بگیرند. اما ما اجازه نمی‌دهیم و از خود صهیونیست‌ها انتقام خواهیم گرفت."

یک رفتار رسانه‌ای پس از حادثه نطنز

روز یکشنبه، کان، شبکه تلویزیونی عمومی اسرائیل ، با استناد به منابع اطلاعاتی اسرائیلی و آمریکایی که نام آنها ذکر نشده است، گزارش داد که اسرائیل در پشت حمله سایبری به تأسیسات نطنز بوده و "موساد در این ماجرا دست داشته است". این منابع مدعی شدند که میزان خسارات وارده به سانتریفیوژهای محل حادثه در اثر این حمله، "چشمگیر" بوده و تلاش ایران برای غنی‌سازی اورانیوم را به تأخیر می‌اندازد. این ادعاها فعلاً قابل تأیید نیستند.

یوئل گوزانسکی، رئیس سابق میز ایران در شورای امنیت ملی اسرائیل و یکی از اعضای ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی گفت که گزارش‌ها در مورد مشارکت موساد در خاموشی نطنز نشان‌دهنده یک حرکت نادر برای دور زدن سانسور نظامی اسرائیل و بعهده گرفتن مسئولیت به طور غیررسمی است.

ایران پاسخ خواهد داد؟

گوزانسکی افزود: اگر حرکت مجازی بوده باشد، اسرائیل می‌خواسته نام خود را به آن پیوند بزند تا چیزی بدست آورد، یا در قبال ایران یا در قبال ایالات متحده. اما اگر غیرمجاز بوده باشد، این مشکلی مربوط به رخنه امنیتی است. اما به هر روی، این یک مشکل است. رجزخوانی، اقدام ایمن و سالمی نیست، شما رقیب خود را مجبور می‌کنید [در واکنش] کاری انجام دهد، و من مطمئن هستم که چنین نیز خواهد کرد.

میزان و چگونگی خسارات وارده

در حالی که مقامات ایرانی تصدیق کردند که سانتریفیوژها آسیب دیده‌اند، بر اساس گزارش ایرنا علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، روز دوشنبه گفت که سیستم‌های برق اضطراری پس از حمله وارد عمل شده‌اند و "غنی‌سازی در نطنز متوقف نشده و با قدرت پیش می رود ".

سعید خطیب زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز روز دوشنبه در یک نشست خبری، حمله به نطنز را "یک اقدام گستاخانه تروریسم هسته‌ای در خاک ایران" و از جمله "جنایاتی که رژیم اسرائیل سال‌هاست علیه بشریت مرتکب می‌شود" خواند.

وی گفت که در نتیجه این حمله هیچ تلفات و آلودگی هسته‌ای وجود نداشته، اما این ممکن بود "منجر به یک وضعیت فاجعه بار شود.

وی افزود برخی از سانتریفیوژهای نسل قدیمی آسیب دیده اند اما با سانتریفیوژهای جدید جایگزین می‌شوند. 

روز شنبه، یک روز قبل از حمله منجر به خاموشی نطنز، روز ملی فناوری هسته‌ای ایران، سانتریفیوژهای مدرن و جدیدتری در تاسیسات نطنز آزمایش شدند که ظرفیت تصفیه اورانیوم با سرعت بسیار بیشتری را دارند.

دولت بایدن: نه مشارکت داشتیم و نه اطلاعات بیشتری داریم

یک مقام ارشد دولت بایدن گفت: ما گزارش هایی از یک حادثه در تاسیسات غنی سازی نطنز در ایران دیده‌ایم. ایالات متحده هیچ‌ گونه مشارکتی در آن نداشته و ما چیز بیشتری برای افزودن به حدس و گمان‌ها درباره دلایل آن نداریم.

حمله اسرائیل به احیای برجام؟

حمله به نطنز کمتر از یک هفته پس از حضور ایالات متحده و ایران در مذاکرات در وین با هدف احیای توافق هسته‌ای 2015 بین تهران و شش قدرت جهانی صورت گرفت. دونالد ترامپ ، رئیس جمهور آمریکا در سال 2018 آمریکا را از توافق خارج کرد و صدها تحریم جدید علیه تهران اعمال کرد.

ایران اصرار داشت که هنوز به توافق متعهد است اما گفت که به تدریج برخی از عناصر توافق را کنار خواهد گذاشت. و به این ترتیب ایران، هم از نظر کیفی (خلوص غنی‌سازی) و هم از نظر کمی (حجم ذخیره‌سازی اورانیوم غنی‌شده)، فعالیت خود را ارتقاء داد و از سطح 3.67 درصدی که در توافق هسته‌ای پیش بینی شده، به غنی‌سازی 20 درصدی رسید.

مذاکرات حساس در وین، با واسطه‌گری قدرت‌های اروپایی، برای یافتن فرمولی که تحریم‌های ایالات متحده را لغو کند و در عین حال ایران را به پیروی از محدودیت‌های توافق بازگرداند، به جریان افتاده است.

تشدید جنگ سایه بین ایران و اسرائیل، از جمله حملات دریایی که به طور فزاینده‌ای عمومی می‌شود، می‌تواند آنچه واشنگتن و تهران پیشرفت نسبی در مذاکرات خوانده‌اند را با تهدید مواجه کند. اسرائیل قاطعانه با توافق هسته‌ای مخالف است.

حادثه‌ای که هفته گذشته منجر به آسیب یک کشتی ایرانی در دریای سرخ بر اثر انفجار مین شد، درست ساعاتی قبل از آغاز مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده در وین رخ داد. در ماه ژولای نیز ایران یک انفجار مرموز در تأسیسات نطنز را خرابکاری توصیف کرد.