افق بلندمدت سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری

گروه گردشگری، پرستو فخاریان: معاون سرمایه‌گذاری و برنامه‌ریزی سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری معتقد است که موضوع سرمایه‌گذاری یک پروسه بلندمدت و نیازمند دستیابی به چند پیش‌فرض اساسی برای سرمایه‌گذار است.

دکتر سعید شیرکوند روز گذشته طی بازدید از غرفه روزنامه «دنیای اقتصاد» در بیست‌و‌یکمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها، در گفت‌وگو با خبرنگار ما، افق بلندمدتی را برای به بار نشستن سرمایه‌گذاری خارجی ترسیم کرد و گفت: «من گاهی تعجب می‌کنم که برخی از ما می‌پرسند تاکنون چقدر سرمایه‌گذاری خارجی انجام شده است؛ گویی سرمایه‌گذاری را مانند خرید کالا می‌دانند که طی یک فرآیند کوتاه‌مدت انجام شود و به اتمام برسد. درحالی‌که این‌گونه نیست.» وی افزود: «به اعتقاد من سرمایه‌گذاری یک فرآیند بلندمدت است و به عوامل گوناگونی بستگی دارد. برای سرمایه‌گذار باید حتما دو پیش‌فرض محقق شود تا به سرمایه‌گذاری بپردازد: ۱- حفظ اصل سرمایه و ۲- سودآوری سرمایه.» شیرکوند تصریح کرد: «در بحث حفظ اصل سرمایه وارد موضوعاتی نظیر بحث‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی می‌شویم. این همان چیزی است که در ادبیات بانک جهانی از آن با عنوان فضای کسب و کار یاد می‌شود و همچنین آن را با عنوان امنیت اقتصادی می‌شناسیم.»

متغیرهای داخلی بر سرمایه‌گذاری موثرند

معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با اشاره به چهره مخدوش ایران در جهان به لحاظ امنیت فضای اقتصادی خاطرنشان کرد: «سال‌ها به واسطه تبلیغات منفی و غیرواقعی در خارج از کشور و همچنین به‌خاطر برخی عملکرد‌های نادرست داخلی، این ذهنیت علیه کشورمان شکل گرفته بود که برای سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصاد، ثبات و امنیت وجود ندارد. همچنین این تصور وجود داشت از آنجا که کشور دستخوش تغییرات بسیار می‌شود، ثبات سرمایه‌گذاری نیز وجود ندارد؛ این یعنی اهمیت همان مولفه‌هایی نظیر مسائل سیاسی و اجتماعی در امر سرمایه‌گذاری که پیش از این به آنها اشاره کردیم.» شیرکوند تاکید کرد: «بنابراین سرمایه‌گذار داخلی و خارجی باید نخست جواب این سوالات را بگیرد و مطمئن شود که در صورت سرمایه‌‌گذاری در ایران، قدرت پیش‌بینی دست‌کم ۲۰سال آینده را خواهد داشت.» این اقتصاددان گسترش ارتباط ایران با جهان و همچنین توافق هسته‌ای را گامی مثبت در تغییر چهره ایران نزد صاحبان سرمایه برشمرد و گفت: «در دولت آقای روحانی با توجه به چنین اتفاقاتی، نشانه‌های خوبی برای این جلب اطمینان شکل گرفته است اما آن اقناعی که باید در سرمایه‌گذاران چه داخلی و چه خارجی به‌وجود بیاید، بیشتر از این زمان می‌برد.» به باور معاون سرمایه‌گذاری سازمان گردشگری متغیرهای داخلی نیز تاثیر چشمگیری بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران دارند. وی در این خصوص تصریح کرد: «سرمایه‌گذاران خارجی به متغیرهای داخلی نیز توجه ویژه دارند؛ به‌ویژه اکنون که با توجه به توافق هسته‌ای روابط ایران با جهان بهبود یافته است.

بنابراین سرمایه‌گذاران بررسی خواهند کرد که آیا در این سرمایه‌گذاری سودی برایشان وجود دارد یا خیر؟ و سپس پای در این عرصه می‌گذارند.» شیرکوند از تلاش برای متقاعد کردن سرمایه‌گذاران برای حضور در این عرصه خبر داد و گفت: «اکنون سرمایه‌گذاران از کشورهای خارجی که تا پیش از این حتی به مذاکره با ایران نیز فکر نمی‌کردند، ابراز تمایل بسیاری در این خصوص دارند. مثلا اگر به خاطر داشته باشید کسی در سال ۹۰ حتی پیشنهاد سرمایه‌گذاری در ایران را بررسی هم نمی‌کرد اما الان گفت‌وگوها به نتایج لازم می‌رسد و به تدریج افراد قانع می‌شوند که ایران برای سرمایه‌گذاری امنیت لازم را دارد.» وی تعریف سرمایه‌گذار را با سرمایه‌دار و سرمایه‌بر متفاوت دانست و خاطرنشان کرد: «سرمایه‌گذار فردی است به غایت محاسبه‌گر و دقیق و منطقی و محتاط. شما نمی‌توانید او را با وعده و وعید وادار به سرمایه‌گذاری کنید ولی چنانچه نشانه‌های امنیت در سرمایه‌گذاری را ببیند، خود به سوی این سرمایه‌گذاری حرکت می‌کند.»

بسته‌ای برای راهنمایی سرمایه‌گذاران

دکتر شیرکوند درباره بسته ۱۰۲۰فرصت سرمایه‌گذاری در گردشگری نیز گفت: «برای اینکه بتوانیم سرمایه‌گذاران خارجی را در امر سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری راهنمایی و بخشی از ظرفیت‌های ایران را به آنها معرفی کنیم، بسته‌ای طراحی کرده‌ایم که در آن ۵۰میلیارد دلار ظرفیت و فرصت سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده است.» با این همه وی کارآمدی این بسته را نیز منوط به مساعد بودن شرایطی دانست که سرمایه‌گذاران برای ورود به سرمایه‌گذاری در یک حوزه درنظر می‌گیرند.

به گزارش «دنیای اقتصاد» پیش از این معاون رئیس‌جمهوری از تدوین یک بسته پیشنهادی سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی مشتمل بر۱۰۲۰پروژه در حوزه‌های گردشگری و صنایع دستی خبر داده بود؛ بسته‌ای که به گفته وی اعتباری معادل ۲۳ هزار میلیارد تومان را دربرخواهد داشت و به‌زودی به دو زبان انگلیسی و عربی نیز موجود خواهد بود. مسعود سلطانی‌فر از این بسته به عنوان راهکاری برای ایجاد گفتمان مشخص با سرمایه‌گذاران یاد کرده بود. در این بسته که از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به عنوان اولین اقدام این سازمان برای دوره پساتحریم عنوان شده، ساخت تعداد زیادی هتل ۳، ۴ و ۵ ستاره، سرمایه‌گذاری در برخی مناطق نمونه گردشگری که دارای توجیه اقتصادی هستند، احیا و مرمت اماکن تاریخی و ایجاد بازارچه‌های صنایع دستی در این بسته گنجانده شده و به علاوه در هر پروژه موقعیت، اعتبار، امکانات مورد نیاز و شرایط لازم نیز برآورد شده است.

این بسته با کمک استان‌ها و معاونت‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهیه شده و به گفته مسوولان عالی‌رتبه گردشگری کشور، در داخل سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و زیرنظر معاونت‌های سرمایه‌گذاری ادارات میراث فرهنگی استان‌ها مجموعه‌هایی تعیین شده که وظیفه پیگیری درخواست سرمایه‌گذاران را دارند. به نظر می‌رسد روند حرکت به سوی توسعه سرمایه‌گذاری خارجی‌ها در امر گردشگری، آنچنان‌که برخی عنوان می‌کنند فرآیندی کوتاه‌مدت و سهل‌الوصول نیست؛ همان‌طور که معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری نیز تاکید کرد، باید مجموعه‌ای از عوامل فراهم شود تا دستیابی به سرمایه‌های خارجی محقق شود. این موضوع باید بیش از پیش نصب‌العین مسوولان گردشگری کشور قرار گیرد.