مهدی نیکوئی nikoueimahdi@gmail.com شهرها و مناطق مختلف ظرفیت‌ها و مزایای نسبی خاص خود را دارند، در صورتی که برنامه‌ریزی توسعه براساس این ظرفیت‌ها و مزایا باشد، می‌توان موفقیت را تضمین شده دانست. تورین یکی از شهرهایی است که توانست مزایای نسبی خود را به خوبی شناخته و از آنها به بهترین نحو استفاده کند. این شهر که در شمال شرقی ایتالیا قرار دارد، به دلیل سکونت خاندان سلطنتی و اینکه اولین پایتخت ایتالیا بود شهرت یافت. صنعت اصلی این شهر را می‌توان صنایع اتومبیل‌سازی فیات و ایویکو دانست. تیم مشکی و سفیدپوش یوونتوس نیز یکی از اعتبارات این شهر هستند. همچنین به دلیل صنایع شکلات‌سازی، در اروپا تورین را به نام شهر شکلات می‌شناسند. با این وجود، در دهه ۱۹۹۰ میلادی و زمانی که تمامی این صنایع در اوج خود بودند، شورای شهر تورین تصمیم به توجه بیشتر به گردشگری این شهر گرفت. زمانی توجه به گردشگری در دستور کار قرار گرفته که متوجه شدند تورین ظرفیت بسیاری برای توسعه گردشگری دارد. مکان‌های باستانی مختلفی که به دلیل تاریخ غنی این شهر بر جای مانده‌اند، به همراه موزه‌ها و ۶ دانشگاه این شهر، ظرفیت را برای جذب گردشگران بیشتر مساعد می‌کردند. موقعیت جغرافیایی این شهر نیز بسیار قابل توجه بود. از طرفی تورین شهری است که فاصله کمی با فرانسه و سواحل دریای مدیترانه دارد و همیشه ‌توانسته بخش قابل توجهی از بازار گردشگران فرانسوی را جذب کند؛ از سوی دیگر آب‌وهوای این شهر از مرطوب و مدیترانه‌ای به سرد و کوهستانی متغیر است که می‌تواند گروه‌های مختلفی از گردشگران را به این شهر بکشاند، اما استراتژی اصلی این شهر برای توسعه گردشگری، بر توسعه گردشگری زمستانی قرار گرفته است.

مجهزترین پیست اسکی جهان در تورین

این شهر به دلیل قرار گرفتن در کوهپایه‌های آلپ و داشتن زمستان‌های سرد و خشک، پتانسیل بالایی برای گردشگری و ورزش‌های زمستانی دارد. به همین دلیل، مجهزترین و پیشرفته‌ترین پیست اسکی اروپا در دهه ۹۰ میلادی در تورین ساخته شد که منجر به افزایش اعتبار و شهرت این شهر در جهان شد. در بررسی‌های صورت گرفته، هر سال به طور متوسط ۶۵۰هزار نفر برای تفریح، فراگیری و انجام مسابقات ورزش‌های زمستانی به این شهر یک میلیون نفری مسافرت می‌کنند. همچنین طبق تحقیقی که انجام شده است، پس از اجرای پروژه ساخت پیست اسکی تورین، وضعیت این شهر از نظر شاخص‌های توسعه، بهبود قابل توجهی داشته است.

اما این موفقیت در دهه ۹۰ میلادی خلاصه نشد. تورین با توجه به ظرفیت و زیرساخت‌هایی که برای ورزش‌های زمستانی دارد، توانست میزبانی مسابقات المپیک زمستانه سال ۲۰۰۶ را به دست آورد. برای برگزاری موفقیت‌آمیز این رویداد عظیم لازم بود که برنامه‌های مختلفی در شهر تورین و حومه آن انجام شود. این اقدامات شامل تقویت شرایط موجود از نظر زیرساختی، خدمات و تسهیلات بود و به‌طور همزمان تلاش می‌شد که برمبنای آن جنبه‌های منفی اثرگذار بر توسعه بازی‌ها کاهش یافته یا حذف شوند. به این منظور سرمایه‌گذاری‌های دولتی سنگینی انجام شد تا صلاحیت منطقه را برای میزبانی مسابقات بالا ببرد (در این زمینه از تجربیات بارسلونا در میزبانی المپیک ۱۹۹۲ استفاده شد).

در سال ۱۹۹۹، قانون جدیدی تصویب شد که برمبنای آن برای حمایت از سرمایه‌گذاری خصوصی در صنعت گردشگری، تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته شد. نتیجه آن بود که میزان سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری از ۱۷۴ میلیون یورو در سال ۲۰۰۰ به ۴۰۹ میلیون یورو در سال ۲۰۰۲ رسید. این جهش در میزان سرمایه‌گذاری‌ها موجب افزایش تعداد هتل‌ها و اتاق‌های قابل استفاده برای گردشگران بود. قانون دیگری در سال ۲۰۰۰ تصویب شد که به بخش عمومی و غیرانتفاعی نیز اجازه سرمایه‌گذاری در بخش‌های گردشگری می‌داد و این موضوع نیز باعث سرمایه‌گذاری‌هایی به ارزش ۱۹۶ میلیون یورو شد.

از نظر تقاضا نیز وضعیت تورین بهبود قابل توجهی تجربه کرد. طبق گزارش گردشگری شهرهای اروپایی در سال ۲۰۰۷، تعداد گردشگران این شهر طی سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵، تقریبا ۵۰ درصد افزایش را تجربه کرد. این موضوع سبب شده بود که هزینه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مهیاسازی برای المپیک ۲۰۰۶، پیش از برگزاری آن بازگردد. در سال ۲۰۰۶، تعداد اقامت‌های شبانه در تورین به ۳/۳ میلیون رسید. هر چند سال بعد از این رویداد این رقم به ۴۳/۲ میلیون کاهش یافت (اتفاقی که همیشه پس از رویدادهای عظیم مشاهده می‌شود)، اما با ادامه دادن برگزاری رویدادها، نرخ رشد گردشگران احیا شد؛ کاری که بارسلونا هم انجام داده بود.

در سال ۲۰۰۸ با برگزاری کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های مختلف، تورین توانست لقب پایتخت طراحی جهان را هم کسب کند. در سال ۲۰۰۹، این شهر رقابت‌های ورزش‌های سالنی را برگزار کرد. اکثر همایش‌ها و فستیوال‌های برگزار شده در چند سال اخیر براساس صنایع منحصربه‌فرد این شهر بوده‌اند؛ مانند جشنواره فیلم تورین، جشنواره ذائقه‌ها و جشنواره شکلات. با این وجود تورین، دیگر میزبان جشنواره‌های اتومبیل نخواهد بود و آخرین مورد آن در سال ۲۰۰۰ برگزار شد. بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ به دلیل بیکار شدن بخشی از نیروی کار در صنایع این شهر، اهمیت توسعه گردشگری بیشتر احساس شد، اما یکی از مشکلات تورین برای توسعه گردشگری خود، فقدان وجهه و برند بین‌المللی بود. پیش از برگزاری بازی‌های المپیک زمستانه بسیاری از مردم جهان تورین را با نام فیات می‌شناختند. اما پس از این رویداد، برند تورین به عنوان یک مقصد گردشگری، توسعه یافت و شمار بیشتری از مردم با آن آشنا شدند.