لزوم تدوین برنامه جامع گردشگری
جمشید حمزه زاده* خوشبختانه گردشگری در ایران رو به رشد است و بعد از استقرار دولت جدید، تعداد گردشگران ورودی افزایش پیدا کرده است و استقبال قابل توجهی از سفر به ایران شده؛ به طوری که تا به حال به صورت میانگین کشوری، 25 درصد رشد در آمار گردشگر ورودی داشتیم، البته با نگاهی به تاریخچه کوتاه گردشگری ایران می‌بینیم که این اتفاق جدیدی نیست و به عنوان مثال بعد از فروپاشی شوروی سابق نیز ما موجی از اقبال گردشگران خارجی را به ایران داشتیم اما به‌دلیل آنکه در اینجا زیرساختی فراهم نبود و امکانی برای خدمات‌رسانی به این گردشگران وجود نداشت، این فرصت از دست رفت و آنها جذب کشورهای دیگر در منطقه شدند.
در حال حاضر نیز وضع به همین منوال است و اگر توجه لازم مبذول نشود، این فرصت از دست می‌رود و دوباره بازگرداندن این گردشگران کار بسیار دشواری خواهد بود. در این صنعت حساس کشوری موفق است که برنامه جامع و بلند‌مدت داشته باشد. ما در حال حاضر برنامه‌ای برای دورنمای گردشگری کشور نداریم؛ تدوین این برنامه، بررسی وضعیت استان‌ها و جاذبه‌های آنها و ایجاد امکانات جدید متناسب با این جاذبه‌ها می‌تواند در بلندمدت در دستور کار سازمان قرار گیرد. تفویض بعضی از اختیارات و کارهای اجرایی به تشکل‌های صنفی که نماینده بخش خصوصی هستند.
تعامل بیشتر میان سازمان‌های دولتی مرتبط با گردشگری، مجلس شورای اسلامی و بخش خصوصی و همچنین افزایش تعامل با رسانه‌ها برای انتشار درست و به موقع اخبار از جمله مواردی است که باید در برنامه‌ریزی دراز مدت منظور شود. به عنوان مثال در حوزه خدمات گردشگری تعامل با اتحادیه صنفی در دنیا می‌تواند بسیار مفید باشد تا از این طریق به انتقال تجارب و تلاش در جهت ارتقای کیفیت خدمات بپردازیم، یا از نمونه‌های موفق در منطقه یا دنیا متناسب با وضعیت داخلی و فرهنگ‌مان الگو برداری کنیم. یکی دیگر از مشکلات اساسی در صنعت گردشگری در ایران عدم توزیع مناسب سفر است و این مساله به تبع مشکلاتی را در حوزه هتلداری و برای هتلداران نیز به وجود می‌آورد؛ هم تراکم بالا در مناطقی که مقاصد سنتی گردشگری‌اند مشکل‌ساز است و هم خالی ماندن هتل‌ها در مناطقی که این پتانسیل را دارند، اما آن‌طور که باید به آنها پرداخته نمی‌شود. برای رفع این مشکل باید برنامه‌ریزی کرد. به عنوان مثال در تعاملی نزدیک بین تور و هتل، چند تور خارجی از کشوری مانند چین وارد کشور شود و در مقاصدی کمتر شناخته شده همه خدمات مربوط به این مسافران آماده ارائه باشد. در این میان جاذبه‌های گردشگری این استان‌ها نیز معرفی شود تا کم‌کم به عنوان مقاصد جدید سفر جا بیفتد. به عبارت کلی‌تر خدمات منحصربه‌فردی با هماهنگی تورها در این مقاصد ارائه شود تا پتانسیل‌های این مناطق نیز به مرور شناسایی و وارد دایره مقاصد سفر شوند؛ البته ساز و کار این روند باید دقیق و اصولی طراحی شود تا در این بین هتلدار یا تور ضرر نکند و توریست هم از سفر خود راضی باشد. امید آن است که در سال جدید اتفاقات فرخنده‌تری در صنعت گردشگری کشور به وقوع بپیوندد.
* رئیس جامعه هتلداران کشور