آبی از دریای عمان گرم میشود؟
در ظاهر این خبر خوب، مردم را تحت تاثیر قرارداد و تصور کردند که آب دریای عمان زایندهرود را زنده میکند، نشاط را به شهر برمیگرداند، جلوی فرونشست را میگیرد و هوای شهر را از این وضعیت اسفبار خارج میکند. اما در پشتصحنه این خبر زیبا، یک واقعیت وجود دارد که اگر الزامات آن رعایت نشود، به باور برخی کارشناسان محیطزیست، فاجعهای در پی آن اصفهان را تهدید میکند.
محمد درویش کارشناس محیطزیست درباره این واقعه گفته است: «مسالهای که امروز اصفهان دارد و هفته گذشته هم کاملا مشهود بود، افزایش شاخص آلودگی به ۳۴۵ یعنی ۳ برابر حد مجاز بود. وقتی شاخصها از ۱۰۰ عبور کند، یعنی آن نقطه ناسالم است و اگر از ۲۰۰ عبور کند برای همه خطرناک است و بالاتر از ۲۵۰ باید بخشهای آسیبپذیر جامعه ازجمله کودکان باید از شهر خارج شوند.
اصفهان در سال گذشته نهتنها آلودهترین شهر ایران بلکه آلودهترین شهر جهان شد. دلیل این آلایندگی به این برمیگردد که ما با بیسابقهترین تراکم واحدهای صنعتی در استان اصفهان روبهرو هستیم. استان اصفهان رکورددار واحدهای صنعتی آببر و آلاینده است.
اگر هنوز نتوانستهاند آنگونه که دلشان میخواست صنایع را گسترش دهند به علت محدودیت آب است. آوردن آب از جای دیگر به اصفهان مثل کوبیدن آخرین میخ به تابوت دیاری است که به دیار نصف جهان معروف بود و مهمانپذیر درجهیک ایران بود و با تکیهبر جذابیتهای منحصربهفرد میتوانست پول پایدار تولید کند و ارزشهای معنوی و تاریخی ازجمله نقشجهان و ... درون آن است که از دست میرود. جایی که آلوده شدید باید دیگرکسی در آن سرمایهگذاری نمیکند.»
عبدالحسین میرمیران، فعال محیطزیست، هم درباره این واقعه گفته است: «در حال حاضر پروژه انتقال آب از دریای عمان مطرحشده است، اما این انتقال آب برای توسعه صنایع است و حتی سرمایهگذاری این طرح را هم صنایع انجام خواهند داد.
این انتقال آب آوردهای برای استان اصفهان نخواهد داشت و حتی فشار جمعیتی مضاعفی را به استان تحمیل خواهد کرد. مشکل اصلی زایندهرود عدم تعادل بین مصارف و منابع است، بیش از یک میلیارد مترمکعب بارگذاری اضافی بر روی رودخانه وجود دارد.»
درنهایت میتوان این طرح را اینگونه توضیح داد، که آوردن آب از دریای عمان، یعنی احتمال گسترش صنایع آب بر! در کنار آن شهر اصفهان هرروز آلودهتر از قبل و درگیر رشد جمعیتی بیشتر و بدون برنامه خواهد شد.
در پی این طرح نهتنها مشکل زایندهرود حل نخواهد شد بلکه بحرانی دیگر به این شهر آلوده و بحرانزده اضافه میشود که میتواند بقای آن را تهدید کند. اصفهان با مختصات فعلی خود ازنظر منابع آب، فرونشست و آلودگی هوا، راهی جز اصلاح سریع روندهای گذشته و رفتن بهسوی یک زیست سبز ندارد.
در غیر این صورت آیندهای خاکستری و پر از شکست زمین در انتظار این شهر تاریخی خواهد بود، که میتوانست تبدیل به یکی از مهمترین نقاط گردشگری خاورمیانه شود و جریان زایندهرود نیز به حال و هوای شهر کمک کند؛ اما تراکم صنعتی بیرویه در کنار بیتوجهی به مسائل محیطزیستی و وعدههای صنعتی با پوشش زایندهرود، آیندهای مبهم و خطرناک برای این شهر رقمزده است.
با این حال اخبار فوق روی دیگری هم دارد، در صورتی که صنایع بتوانند آب مورد نیاز خود را از منبع های آب شیرین کن، بازچرخانی و تصفیه پساب، همانطور که شرکت هایی مانند فولاد مبارکه در مورد آن اقدام کرده اند، تامین کنند و این اطمینان به وجود بیاید که حقابه محیط زیست پس از این وارد چرخه محیط زیستی اصفهان خواهد شد، آنگاه می توان امیدوار بود که آب دریای عمان بتواند مرهمی هرچند دیرهنگام بر زخم ناسور زنده رود باشد و دغدغه های فعالان محیط زیست را تا حدی مرتفع کند.