توسط کارشناسان بیمه بررسی شد
تراز منفی صادرات بیمه
لیلا اکبرپور: صادرات خدمات به ویژه خدمات بیمه نیازمند سازوکاری است تا بتواند نقش واقعی خود را دررونق اقتصادی کشور ایفا نماید.
نقش بیمه به اندازه‌ای در اقتصاد حیاتی است که می‌توان ادعا کرد، اقتصاد یک کشور اگر متکی به بیمه و تامین حاصل از آن نباشد، اقتصاد مطمئن و پویایی نخواهد بود. صادرات و به ویژه صادرات غیرنفتی، هدفی است که تقریبا تمامی دولت‌ها از آن حمایت می‌کنند، زیرا صادرات مهم‌ترین منبع درآمد ارزی کشورهای دنیاست و همچنین موجب ارتقای کیفیت کالاهای تولیدی می‌شود.
درشرایط تحریم کشور طی چند سال گذشته، ایران تقریبا سهمی در صادرات بیمه ازطریق قبولی اتکایی نداشت و حتی در واردات بیمه نیز با مشکل روبه رو بود و به ناچار ریسک‌ها دربازارداخل نگهداری می‌شد.
نقش بیمه به اندازه‌ای در اقتصاد حیاتی است که می‌توان ادعا کرد، اقتصاد یک کشور اگر متکی به بیمه و تامین حاصل از آن نباشد، اقتصاد مطمئن و پویایی نخواهد بود. صادرات و به ویژه صادرات غیرنفتی، هدفی است که تقریبا تمامی دولت‌ها از آن حمایت می‌کنند، زیرا صادرات مهم‌ترین منبع درآمد ارزی کشورهای دنیاست و همچنین موجب ارتقای کیفیت کالاهای تولیدی می‌شود.
درشرایط تحریم کشور طی چند سال گذشته، ایران تقریبا سهمی در صادرات بیمه ازطریق قبولی اتکایی نداشت و حتی در واردات بیمه نیز با مشکل روبه رو بود و به ناچار ریسک‌ها دربازارداخل نگهداری می‌شد.
لیلا اکبرپور: صادرات خدمات به ویژه خدمات بیمه نیازمند سازوکاری است تا بتواند نقش واقعی خود را دررونق اقتصادی کشور ایفا نماید.
نقش بیمه به اندازه‌ای در اقتصاد حیاتی است که می‌توان ادعا کرد، اقتصاد یک کشور اگر متکی به بیمه و تامین حاصل از آن نباشد، اقتصاد مطمئن و پویایی نخواهد بود. صادرات و به ویژه صادرات غیرنفتی، هدفی است که تقریبا تمامی دولت‌ها از آن حمایت می‌کنند، زیرا صادرات مهم‌ترین منبع درآمد ارزی کشورهای دنیاست و همچنین موجب ارتقای کیفیت کالاهای تولیدی می‌شود.
درشرایط تحریم کشور طی چند سال گذشته، ایران تقریبا سهمی در صادرات بیمه ازطریق قبولی اتکایی نداشت و حتی در واردات بیمه نیز با مشکل روبه رو بود و به ناچار ریسک‌ها دربازارداخل نگهداری می‌شد. اما امروز صحبت ازسرگیری مراودات اقتصادی است و صنعت بیمه نیز می‌تواند ازطریق قبولی اتکایی از سایرکشورها خدمات بیمه را صادر و موجب توسعه صادرات غیرنفتی شود. البته این اتفاق خجسته نیازمند سازوکارهایی است که درگفت و گو با کارشناسان بیمه بررسی شده است.
نفت، پشتوانه صادرات بیمه
یونس مظلومی مدیرعامل شرکت بیمه رازی، در مورد نقش صنعت بیمه در توسعه صادرات غیرنفتی، گفت: اعتقادی به عبارت اقتصاد بدون نفت ندارم و اتفاقا معتقدم نفت یک سرمایه و موهبت الهی است که خداوند به ملت ایران ارزانی داشته است. بسیاری از کشورها از این سرمایه بی‌بهره هستند و ملت ایران باید قدرآن را بدانند، اما مشکل درجایی است که این سرمایه و ثروت ملی برای هزینه‌های جاری صرف شود.
وی افزود: اگراین سرمایه ملی به تقویت زیرساخت‌های اقتصادی اختصاص یابد تمام کسانی که طرفدار اقتصاد بدون نفت هستند حرف خود را پس خواهند گرفت. در دوره پسا‌تحریم صنعت بیمه کشور با سه رویکرد می‌تواند نقش حیاتی خود را در رونق اقتصادی و توسعه صادرات ایفا کند.
مظلومی با بیان اینکه اولین رویکرد باید گرفتن Credit Ratings یا رتبه اعتباری از موسسات معتبر بین‌المللی باشد، ادامه داد: تحریم‌های سال‌های گذشته این اجازه را نمی‌داد که موسسات معتبر دنیا شرکت‌های بیمه ایرانی را رتبه‌بندی کنند؛ موسساتی مانند S&P - MOODYS- FITCH و A.M. BEST که در دنیا معتبراند و بیمه‌گذاران و شرکای تجاری براساس رتبه‌ای که این موسسات تعیین می‌کنند به شرکت‌ها اعتماد کرده و همکاری می‌کنند.
وی افزود: نداشتن رتبه اعتباری طی سال‌های گذشته موجب شد تا بیمه‌گران ایرانی در داخل کشور تنها با خود ایرانی‌ها همکاری داشته باشند و ریسک‌های داخلی را پوشش دهند، اما حتی بیمه‌گذاران داخلی هم نمی‌دانستند چه شرکت بیمه‌ای، چه رتبه و شرایطی دارد.
مدیرعامل بیمه رازی تصریح کرد: بعد از رویکرد اول و گرفتن رتبه اعتبار می‌توانیم در قبولی اتکایی فعالیت‌های خود را توسعه دهیم. طی 80 سالی که از فعالیت بیمه‌گری درایران می‌گذرد، به ندرت اتفاق افتاده که دارایی‌ها و مسوولیت‌های بیمه‌ای درخارج از کشور توسط بیمه‌گران ایرانی بیمه شود. حال آنکه قبولی اتکایی یا صادرات خدمات بیمه‌ای، ارزآوری قابل توجهی برای ایران خواهد داشت.مظلومی یادآورشد: در کنار واگذاری اتکایی و خرید بیمه ازسایر کشورها می‌توانیم قبولی اتکایی یا فروش بیمه داشته باشیم. تحریم‌ها طی سال‌های گذشته باعث شد که ایران برای واگذاری‌های اتکایی با بیمه‌گران اتکایی درجه دو همکاری داشته باشد و رفع تحریم‌ها موجب خواهد شد تا بار دیگر همکاری با بیمه‌گران اتکایی درجه یک ازسرگرفته شود.
به گفته او، کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و انگلستان از خدمات مالی درآمد هنگفتی دارند. درآمد انگلستان از محل قبولی اتکایی نسبت به سایرکشورهای دنیا از کل فروش نفت ایران بیشتراست. درعین حال می‌توان از ثروتی به نام نفت درقالب سرمایه‌های ملی به‌عنوان پشتوانه اتکایی شرکت‌های بیمه داخلی بهره‌مند شد، به طوری که صنعت بیمه با پشتوانه نفت می‌تواند درقبولی اتکایی از خارج فعال باشد و ارز قابل توجهی وارد کشور کند.
مظلومی یادآورشد: لازمه این امر داشتن نیروهای متخصص است. صنعت بیمه ایران به خلأ دانش مبتلاست و متاسفانه به اندازه ظرفیت و نیاز کشور نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده نداریم و برای موفقیت در عملیات اتکایی نیازمند آموزش نیروهای متخصص هستیم. این امر دور از دسترس نیست. به عنوان مثال، کشور کوچکی مانند بحرین درآمد بالایی از محل قبولی اتکایی درمنطقه دارد و این کار برای ایران با تمام ثروت‌های ملی اش، امری شدنی است.
نقش بیمه درتوسعه سرمایه‌گذاری ها
محمدابراهیم تحسیری مدیرعامل شرکت بیمه معلم، درخصوص نقش بیمه درتوسعه صادرات گفت: موسسات بیمه دراقتصاد دو نقش متفاوت مستقیم و غیرمستقیم دارند. شرکت‌های بیمه از طریق خرید سهام در بازار سرمایه، سپرده‌گذاری در سیستم بانکی و خرید اوراق مشارکت نقش مستقیم خود را ایفا می‌کنند، البته این نقش با هدایت شورای عالی بیمه توسط آیین‌نامه سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. طبق این آیین‌نامه شرکت‌های بیمه منابع سرمایه‌گذاری خود را بین بازارسرمایه و پول تقسیم می‌کنند، به‌طوری که شرکت برای ایفای تعهداتش به نقدینگی نیز دسترسی داشته باشد.
تحسیری با بیان اینکه با توجه به شرایط جدید ایران و توافق هسته‌ای به دست آمده پیش بینی کارشناسان از رونق بورس حکایت دارد، گفت: جا دارد برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه دربورس، سهم این بخش ازاقتصاد درآیین‌نامه سرمایه‌گذاری افزایش یابد و سندیکای بیمه‌گران ایران اولین گام را برای تهیه و تدوین پیش نویس این خواسته و تقدیم آن به شورای عالی بیمه برداشته است. این درحالی است که نظام تامین مالی دارای ریسک‌های زیادی است که عدم پوشش مناسب آنها فعالیت در این نظام را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. یکی از بهترین ابزارهایی که می‌تواند این‌گونه ریسک‌ها را پوشش دهد، بیمه است.وی ادامه داد: یکی از وظایف اصلی صنعت بیمه «حفظ ثروت ملی» است؛ به‌طوری که اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند با خرید انواع خدمات بیمه، ریسک‌های اموال و تاسیسات خود را به شرکت‌های بیمه‌ای واگذار کنند تا در صورت وقوع حادثه، خسارت وارده را از شرکت‌های بیمه گر دریافت کرده و به این طریق، اموال و دارایی‌هایشان از گزند خطر در امان بماند.
به گفته مدیرعامل بیمه معلم، «تضمین سرمایه‌گذاری‌ها» ازدیگروظایف شرکت‌های بیمه است. سرمایه‌گذاری باعث توسعه و رشد اقتصادی هر کشور می‌شود و تامین امنیت آن در تداوم این رشد اهمیت خاصی دارد، اما سرمایه محتاط است و سرمایه‌گذار باید از امنیت سرمایه اش مطمئن باشد تا به سرمایه‌گذاری جدید اقدام کند.
وی «توسعه سرمایه‌گذاری‌ها » را نقش دیگر بیمه دانست و گفت: تجمیع حق بیمه‌های دریافتی، وجوه قابل توجهی را تشکیل می‌دهند؛ این وجوه می‌تواند در بخش‌های مختلف اقتصادی وارد شده و باعث توسعه سرمایه‌گذاری شود. البته قبل از هرچیز شرکت‌های بیمه باید درجذب پرتفوی دقت کنند. بدون‌تردید پرتفوی زیان ده منابعی برای سرمایه‌گذاری باقی نمی‌گذارد. بیمه‌گران از عملیات بیمه‌گری سودآوری ندارند و از محل سرمایه‌گذاری‌ها به سود قابل انتظاردست می‌یابند. بنابراین، برای تحقق سود سرمایه‌گذاری ابتدا باید با مدیریت درست ریسک‌ها مناسب‌ترین حق بیمه‌ها را دریافت و پایین‌ترین ضریب خسارت را پرداخت کرد.
سهم اندک بیمه درصادرات غیرنفتی
امین شیرکانی مدیرعامل شرکت بیمه سینا نیز گفت: موسسات بیمه درعرصه صادرات غیرنفتی از دو راه می‌توانند نقش‌آفرینی کنند. اول اینکه خود بیمه گران بازرگانی با خرید ریسک‌های منطقه ارزآوری داشته باشند. برای این منظور ایران می‌تواند ازطریق ارتباط با کشورهای منطقه مانند ترکیه و عراق خرید ریسک و صادرات خدمات بیمه را آغاز و به‌تدریج وارد بازارهای بزرگ‌تر شود.
شیرکانی یادآورشد: طبق آمارهای قابل اتکا، صادرات غیرنفتی در سال ۹۳ افزایش یافت و برنامه‌های دولت حکایت از سیرصعودی صادرات غیر نفتی دارد، به‌طوری که ۶۳ میلیارد دلار کالا و خدمات ازایران به خارج صادرشده است.
وی افزود: حجم صادرات غیرنفتی ایران در سال 93 حدود 63 میلیارد دلار اعم از صادرات کالا، خدمات و میعانات گازی بود که سهم صادرات خدمات ازاین میزان، حدود 13 میلیارد دلار بود که بخش عظیمی از آن شامل درآمدهای ارزی حاصل از گردشگری و جذب توریست به ایران بوده است.
او گفت: درآمارها سهم بیمه درصادرات خدمات کمتر از صنعت توریسم است، اما توجه به صنعت گردشگری بازارخوبی برای شرکت‌های بیمه ایجاد می‌کند، به‌طوری که بیمه‌گران با عرضه بیمه‌های توریستی می‌توانند به داخل کشور ارزآوری داشته باشند.
شیرکانی تصریح کرد: نقش دوم بیمه در توسعه صادرات غیرنفتی، پوشش انواع ریسک‌هایی است که سرمایه‌ها را تهدید می‌کند. بیمه‌گران می‌توانند با پوشش ریسک‌های تولیدی، خدماتی و کشاورزی فعالان اقتصادی را در تولید و صادرات حمایت کنند.
مدیرعامل بیمه سینا گفت: درحال حاضرسهم خدمات بیمه در صادرات غیرنفتی اندک است و تحریم‌ها به این موضوع دامن زده، اما با رفع تحریم‌ها صنعت بیمه کشور می‌تواند با مدیریت درست ریسک، نقش فعال در پوشش انواع ریسک‌ها و افزایش ظرفیت نگهداری هدف بزرگ صادرات خدمات بیمه را محقق کند.
وی با بیان اینکه نقش شرکت‌های بیمه درتسهیل تجارت خارجی را نمی‌توان نادیده گرفت، واقتصاد ایران دریکی از مهم‌ترین دوران تاریخی خود قرار دارد، ادامه داد: از یک سو درحال ورود به فضای اقتصاد جهانی وتعامل سخت با اقتصاد بین‌المللی هستیم و ازدیگرسو، درحال حرکت به یک اقتصاد پویای تولیدی والبته بدون اتکای صرف به نفت. در این فضا، بیمه یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین اقدامات ایجاد زمینه‌های مساعد برای جذب سرمایه‌گذار به ایران است. بدون تردید بیمه، مهم‌ترین زمینه مساعد کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. ازجمله عواملی که همواره موجب نگرانی صادرکنندگان است، وجود ریسک‌های سیاسی و تجاری در روند صادرات است.
شیرکانی گفت: عدم وصول به موقع مطالبات ازخریداران خارجی بعضا صادرکننده را درتنگنا قرار داده و باعث ناتوانی او درایفای تعهدات مالی به اعتباردهندگان داخلی می‌شود.
وی افزود: توسعه صادرات و حفظ شرایط و ماندگاری درآن حاصل نمی‌شود مگر با ایجاد یک راهبرد مشخص و پایدار صادراتی که به‌صورت قانونی غیرقابل تغییر درآمده باشد وهرکدام از دستگاه‌های اجرایی مرتبط با امر صادرات و همچنین اتحادیه‌ها وتشکل‌های صادراتی و سازمان‌های خدمات‌رسانی تجاری ازقبیل بانک، بیمه، حمل ونقل و... به وظایف خود به خوبی عمل کنند.
نقش چند بعدی بیمه درتوسعه صادرات
مهدی سامری مدیرمنتخب هیات موسس شرکت تازه تاسیس بیمه تجارت نو، درخصوص نقش بیمه در توسعه صادرات خدمات گفت: نقش نهاد‌های مالی و به‌خصوص صنعت بیمه در توسعه اقتصادی و به ویژه اقتصاد بدون نفت، نقشی بی‌بدیل است، چرا که صنعت بیمه در دو بخش مهم و اساسی حمایت و پشتیبانی از سایر بخش‌ها و همچنین درآمدزایی می‌تواند نقش‌آفرین باشد.
وی افزود: بی‌تردید مهم‌ترین مسیر دستیابی به این نوع توسعه که می‌توان آن را توسعه پایدار هم نامید، افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و به‌خصوص سرمایه‌گذاری جهت دار و مهم‌تر از آن ورود به سرمایه‌گذاری‌های پر بازده است.
به گفته وی، اغلب کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همواره با بحرانی به‌عنوان نفرین منابع یا بلای منابع مواجه هستند. این نظریه که گویای مبدل شدن منابع طبیعی ازبرکت به بلا، و از فرصت به تهدید است، اولین بار در سال 1980 مطرح شد. ریچارد اوتی اقتصاد دان شهیر انگلیسی نیزحدود یک دهه بعد این موضوع را تشریح کرد که چرا کشورهایی با داشتن منابع طبیعی فراوان نتوانسته‌اند از این برخورداری در جهت شکوفایی اقتصادشان بهره‌گیرند.
سامری گفت:می‌توان ادعا کرد اولین قدم در توسعه اقتصاد غیرنفتی سرمایه‌گذاری در بخش‌های پایین دستی نفت و عموما منابع خدادادی مان جهت تبدیل نفت خام یا دیگرمنابع خام به محصول و نیز استفاده از عواید حاصل در افزایش سرمایه‌گذاری منجر به توسعه صادرات غیرنفتی است.
سامری افزود: نقش صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت این است که چون سرمایه‌گذاری توسط فعالان اقتصادی همواره با ریسک مواجه است، این صنعت بیمه است که با پوشش مخاطرات، موجب آرامش خاطر و تقویت سرمایه‌گذاران می‌شود. این نقش با اتخاذ تمهیداتی از سوی سیاستگذاران ذی‌ربط همچون وزارت اقتصاد و به‌خصوص بیمه مرکزی در این شرایط خاص و با گذراز اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار برجسته می‌شود.
به اعتقاد سامری، دومین نقش صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت نقش مستقیم این صنعت است، نقشی که می‌تواند به چند بعدی شدن اقتصاد کشورمان کمک کند.
مدیرمنتخب هیات موسس بیمه تجارت نو ادامه داد: سرمایه‌گذاری مستقیم صنعت بیمه به این معناست که بیمه صنعتی است که عمده توانگری و سودآوریش از سرمایه‌گذاری منابع حاصل از بیمه گری است و نه صرفا از محل تفاوت حق بیمه‌های دریافتی و خسارت پرداختی آن هم از طریق بازنگری بیمه مرکزی؛ چنانکه در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه تصریح شده است، تشویق و تکلیف توامان منجر به هدایت سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه به بخش‌های منجر به توسعه تولید و صادرات کالا و خدمات غیرنفتی شود .
سامری ادامه داد: به‌خصوص کمک به اتخاذ تدابیر و برنامه‌های مترصد به توسعه بیمه نامه‌های عمر وپس انداز و توصیه و تسهیل سیاست‌گذار به هدایت منابع حاصل از این نوع بیمه نامه‌ها به سوی ایجاد سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت منجر به توسعه اقتصاد غیرنفتی خواهد شد. دومین زیر بخش در معرفی نقش درآمدی و مستقیم صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت، استفاده از ظرفیت ارز آوری صنعت بیمه از طریق ورود به بازارهای خارجی، هم به‌صورت بیمه گری مستقیم و هم به‌صورت قبول بیمه نامه‌های اتکایی است.
وی یادآورشد: البته این فرصت تاکنون برای صنعت بیمه ایران آنچنان فراهم نشده است، اما دراین شرایط که تعدادی از شرکت‌های بیمه از پشتیبانی بانک‌های سهامدار برخوردار هستند، درصورت ابداع مدلی بومی از طرح بانک - بیمه ولی برگرفته و هماهنگ با طرح‌های مشابه خارجی در جهت کسب هم افزایی عملیاتی امکان پذیر است، به نحوی که بیمه‌گذار خارجی یا شرکت‌های واگذارنده اتکایی، توانگری شرکت‌های بیمه ایرانی را در پذیرش و پرداخت خسارت با همراهی و پشتیبانی بانک سهامدار مورد قبول قرار دهند. در این صورت این امر می‌تواند یکی از منابع ارز آوری غیرنفتی تلقی شود.
درآمد ارزی قبولی اتکایی
آیت کریمی مدیرعامل شرکت بیمه آسماری، دراین خصوص گفت: درآمد ارزی قبولی اتکایی می‌تواند سهم قابل ملاحظه‌ای درحجم صادرات غیرنفتی داشته باشد. این ارزآوری محدودیت جغرافیایی ندارد و می‌تواند شامل کشورهایی به جز کشورهای همسایه نیز باشد.
کریمی گفت: فراموش نکنیم که قبولی اتکایی ملزومات و شرایطی دارد که باید آن را بدانیم. لازمه رقابت بیمه‌گران در بیمه‌های اتکایی داشتن دانش تخصصی و ظرفیت نگهداری است. بیمه قبولی اتکایی از خارج امری بسیار حساس و از نظر فنی پیچیده و نیازمند مهارت و تخصص است. قرارداد بیمه اتکایی، قراردادی مستقل از قرارداد بیمه‌گران مستقیم با بیمه‌گذاران است و چنانچه بیمه‌گر مستقیم ورشکست شود، بیمه‌گر یا بیمه‌گران اتکایی موظف به تعهدات خود هستند. بیمه‌گر قبول‌کننده اتکایی باید اشراف کامل به پرتفوی بیمه‌گر واگذارنده در کلیه رشته‌هایی که عملیات اتکایی آن را قبول کند، داشته باشد.
نقش بیمه به اندازه‌ای در اقتصاد حیاتی است که می‌توان ادعا کرد، اقتصاد یک کشور اگر متکی به بیمه و تامین حاصل از آن نباشد، اقتصاد مطمئن و پویایی نخواهد بود. صادرات و به ویژه صادرات غیرنفتی، هدفی است که تقریبا تمامی دولت‌ها از آن حمایت می‌کنند، زیرا صادرات مهم‌ترین منبع درآمد ارزی کشورهای دنیاست و همچنین موجب ارتقای کیفیت کالاهای تولیدی می‌شود.
درشرایط تحریم کشور طی چند سال گذشته، ایران تقریبا سهمی در صادرات بیمه ازطریق قبولی اتکایی نداشت و حتی در واردات بیمه نیز با مشکل روبه رو بود و به ناچار ریسک‌ها دربازارداخل نگهداری می‌شد. اما امروز صحبت ازسرگیری مراودات اقتصادی است و صنعت بیمه نیز می‌تواند ازطریق قبولی اتکایی از سایرکشورها خدمات بیمه را صادر و موجب توسعه صادرات غیرنفتی شود. البته این اتفاق خجسته نیازمند سازوکارهایی است که درگفت و گو با کارشناسان بیمه بررسی شده است.
نفت، پشتوانه صادرات بیمه
یونس مظلومی مدیرعامل شرکت بیمه رازی، در مورد نقش صنعت بیمه در توسعه صادرات غیرنفتی، گفت: اعتقادی به عبارت اقتصاد بدون نفت ندارم و اتفاقا معتقدم نفت یک سرمایه و موهبت الهی است که خداوند به ملت ایران ارزانی داشته است. بسیاری از کشورها از این سرمایه بی‌بهره هستند و ملت ایران باید قدرآن را بدانند، اما مشکل درجایی است که این سرمایه و ثروت ملی برای هزینه‌های جاری صرف شود.
وی افزود: اگراین سرمایه ملی به تقویت زیرساخت‌های اقتصادی اختصاص یابد تمام کسانی که طرفدار اقتصاد بدون نفت هستند حرف خود را پس خواهند گرفت. در دوره پسا‌تحریم صنعت بیمه کشور با سه رویکرد می‌تواند نقش حیاتی خود را در رونق اقتصادی و توسعه صادرات ایفا کند.
مظلومی با بیان اینکه اولین رویکرد باید گرفتن Credit Ratings یا رتبه اعتباری از موسسات معتبر بین‌المللی باشد، ادامه داد: تحریم‌های سال‌های گذشته این اجازه را نمی‌داد که موسسات معتبر دنیا شرکت‌های بیمه ایرانی را رتبه‌بندی کنند؛ موسساتی مانند S&P - MOODYS- FITCH و A.M. BEST که در دنیا معتبراند و بیمه‌گذاران و شرکای تجاری براساس رتبه‌ای که این موسسات تعیین می‌کنند به شرکت‌ها اعتماد کرده و همکاری می‌کنند.
وی افزود: نداشتن رتبه اعتباری طی سال‌های گذشته موجب شد تا بیمه‌گران ایرانی در داخل کشور تنها با خود ایرانی‌ها همکاری داشته باشند و ریسک‌های داخلی را پوشش دهند، اما حتی بیمه‌گذاران داخلی هم نمی‌دانستند چه شرکت بیمه‌ای، چه رتبه و شرایطی دارد.
مدیرعامل بیمه رازی تصریح کرد: بعد از رویکرد اول و گرفتن رتبه اعتبار می‌توانیم در قبولی اتکایی فعالیت‌های خود را توسعه دهیم. طی 80 سالی که از فعالیت بیمه‌گری درایران می‌گذرد، به ندرت اتفاق افتاده که دارایی‌ها و مسوولیت‌های بیمه‌ای درخارج از کشور توسط بیمه‌گران ایرانی بیمه شود. حال آنکه قبولی اتکایی یا صادرات خدمات بیمه‌ای، ارزآوری قابل توجهی برای ایران خواهد داشت.مظلومی یادآورشد: در کنار واگذاری اتکایی و خرید بیمه ازسایر کشورها می‌توانیم قبولی اتکایی یا فروش بیمه داشته باشیم. تحریم‌ها طی سال‌های گذشته باعث شد که ایران برای واگذاری‌های اتکایی با بیمه‌گران اتکایی درجه دو همکاری داشته باشد و رفع تحریم‌ها موجب خواهد شد تا بار دیگر همکاری با بیمه‌گران اتکایی درجه یک ازسرگرفته شود.
به گفته او، کشورهای توسعه یافته مانند آمریکا و انگلستان از خدمات مالی درآمد هنگفتی دارند. درآمد انگلستان از محل قبولی اتکایی نسبت به سایرکشورهای دنیا از کل فروش نفت ایران بیشتراست. درعین حال می‌توان از ثروتی به نام نفت درقالب سرمایه‌های ملی به‌عنوان پشتوانه اتکایی شرکت‌های بیمه داخلی بهره‌مند شد، به طوری که صنعت بیمه با پشتوانه نفت می‌تواند درقبولی اتکایی از خارج فعال باشد و ارز قابل توجهی وارد کشور کند.
مظلومی یادآورشد: لازمه این امر داشتن نیروهای متخصص است. صنعت بیمه ایران به خلأ دانش مبتلاست و متاسفانه به اندازه ظرفیت و نیاز کشور نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده نداریم و برای موفقیت در عملیات اتکایی نیازمند آموزش نیروهای متخصص هستیم. این امر دور از دسترس نیست. به عنوان مثال، کشور کوچکی مانند بحرین درآمد بالایی از محل قبولی اتکایی درمنطقه دارد و این کار برای ایران با تمام ثروت‌های ملی اش، امری شدنی است.
نقش بیمه درتوسعه سرمایه‌گذاری ها
محمدابراهیم تحسیری مدیرعامل شرکت بیمه معلم، درخصوص نقش بیمه درتوسعه صادرات گفت: موسسات بیمه دراقتصاد دو نقش متفاوت مستقیم و غیرمستقیم دارند. شرکت‌های بیمه از طریق خرید سهام در بازار سرمایه، سپرده‌گذاری در سیستم بانکی و خرید اوراق مشارکت نقش مستقیم خود را ایفا می‌کنند، البته این نقش با هدایت شورای عالی بیمه توسط آیین‌نامه سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. طبق این آیین‌نامه شرکت‌های بیمه منابع سرمایه‌گذاری خود را بین بازارسرمایه و پول تقسیم می‌کنند، به‌طوری که شرکت برای ایفای تعهداتش به نقدینگی نیز دسترسی داشته باشد.
تحسیری با بیان اینکه با توجه به شرایط جدید ایران و توافق هسته‌ای به دست آمده پیش بینی کارشناسان از رونق بورس حکایت دارد، گفت: جا دارد برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه دربورس، سهم این بخش ازاقتصاد درآیین‌نامه سرمایه‌گذاری افزایش یابد و سندیکای بیمه‌گران ایران اولین گام را برای تهیه و تدوین پیش نویس این خواسته و تقدیم آن به شورای عالی بیمه برداشته است. این درحالی است که نظام تامین مالی دارای ریسک‌های زیادی است که عدم پوشش مناسب آنها فعالیت در این نظام را با مشکل روبه‌رو خواهد کرد. یکی از بهترین ابزارهایی که می‌تواند این‌گونه ریسک‌ها را پوشش دهد، بیمه است.وی ادامه داد: یکی از وظایف اصلی صنعت بیمه «حفظ ثروت ملی» است؛ به‌طوری که اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند با خرید انواع خدمات بیمه، ریسک‌های اموال و تاسیسات خود را به شرکت‌های بیمه‌ای واگذار کنند تا در صورت وقوع حادثه، خسارت وارده را از شرکت‌های بیمه گر دریافت کرده و به این طریق، اموال و دارایی‌هایشان از گزند خطر در امان بماند.
به گفته مدیرعامل بیمه معلم، «تضمین سرمایه‌گذاری‌ها» ازدیگروظایف شرکت‌های بیمه است. سرمایه‌گذاری باعث توسعه و رشد اقتصادی هر کشور می‌شود و تامین امنیت آن در تداوم این رشد اهمیت خاصی دارد، اما سرمایه محتاط است و سرمایه‌گذار باید از امنیت سرمایه اش مطمئن باشد تا به سرمایه‌گذاری جدید اقدام کند.
وی «توسعه سرمایه‌گذاری‌ها » را نقش دیگر بیمه دانست و گفت: تجمیع حق بیمه‌های دریافتی، وجوه قابل توجهی را تشکیل می‌دهند؛ این وجوه می‌تواند در بخش‌های مختلف اقتصادی وارد شده و باعث توسعه سرمایه‌گذاری شود. البته قبل از هرچیز شرکت‌های بیمه باید درجذب پرتفوی دقت کنند. بدون‌تردید پرتفوی زیان ده منابعی برای سرمایه‌گذاری باقی نمی‌گذارد. بیمه‌گران از عملیات بیمه‌گری سودآوری ندارند و از محل سرمایه‌گذاری‌ها به سود قابل انتظاردست می‌یابند. بنابراین، برای تحقق سود سرمایه‌گذاری ابتدا باید با مدیریت درست ریسک‌ها مناسب‌ترین حق بیمه‌ها را دریافت و پایین‌ترین ضریب خسارت را پرداخت کرد.
سهم اندک بیمه درصادرات غیرنفتی
امین شیرکانی مدیرعامل شرکت بیمه سینا نیز گفت: موسسات بیمه درعرصه صادرات غیرنفتی از دو راه می‌توانند نقش‌آفرینی کنند. اول اینکه خود بیمه گران بازرگانی با خرید ریسک‌های منطقه ارزآوری داشته باشند. برای این منظور ایران می‌تواند ازطریق ارتباط با کشورهای منطقه مانند ترکیه و عراق خرید ریسک و صادرات خدمات بیمه را آغاز و به‌تدریج وارد بازارهای بزرگ‌تر شود.
شیرکانی یادآورشد: طبق آمارهای قابل اتکا، صادرات غیرنفتی در سال ۹۳ افزایش یافت و برنامه‌های دولت حکایت از سیرصعودی صادرات غیر نفتی دارد، به‌طوری که ۶۳ میلیارد دلار کالا و خدمات ازایران به خارج صادرشده است.
وی افزود: حجم صادرات غیرنفتی ایران در سال 93 حدود 63 میلیارد دلار اعم از صادرات کالا، خدمات و میعانات گازی بود که سهم صادرات خدمات ازاین میزان، حدود 13 میلیارد دلار بود که بخش عظیمی از آن شامل درآمدهای ارزی حاصل از گردشگری و جذب توریست به ایران بوده است.
او گفت: درآمارها سهم بیمه درصادرات خدمات کمتر از صنعت توریسم است، اما توجه به صنعت گردشگری بازارخوبی برای شرکت‌های بیمه ایجاد می‌کند، به‌طوری که بیمه‌گران با عرضه بیمه‌های توریستی می‌توانند به داخل کشور ارزآوری داشته باشند.
شیرکانی تصریح کرد: نقش دوم بیمه در توسعه صادرات غیرنفتی، پوشش انواع ریسک‌هایی است که سرمایه‌ها را تهدید می‌کند. بیمه‌گران می‌توانند با پوشش ریسک‌های تولیدی، خدماتی و کشاورزی فعالان اقتصادی را در تولید و صادرات حمایت کنند.
مدیرعامل بیمه سینا گفت: درحال حاضرسهم خدمات بیمه در صادرات غیرنفتی اندک است و تحریم‌ها به این موضوع دامن زده، اما با رفع تحریم‌ها صنعت بیمه کشور می‌تواند با مدیریت درست ریسک، نقش فعال در پوشش انواع ریسک‌ها و افزایش ظرفیت نگهداری هدف بزرگ صادرات خدمات بیمه را محقق کند.
وی با بیان اینکه نقش شرکت‌های بیمه درتسهیل تجارت خارجی را نمی‌توان نادیده گرفت، واقتصاد ایران دریکی از مهم‌ترین دوران تاریخی خود قرار دارد، ادامه داد: از یک سو درحال ورود به فضای اقتصاد جهانی وتعامل سخت با اقتصاد بین‌المللی هستیم و ازدیگرسو، درحال حرکت به یک اقتصاد پویای تولیدی والبته بدون اتکای صرف به نفت. در این فضا، بیمه یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین اقدامات ایجاد زمینه‌های مساعد برای جذب سرمایه‌گذار به ایران است. بدون تردید بیمه، مهم‌ترین زمینه مساعد کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری در ایران است. ازجمله عواملی که همواره موجب نگرانی صادرکنندگان است، وجود ریسک‌های سیاسی و تجاری در روند صادرات است.
شیرکانی گفت: عدم وصول به موقع مطالبات ازخریداران خارجی بعضا صادرکننده را درتنگنا قرار داده و باعث ناتوانی او درایفای تعهدات مالی به اعتباردهندگان داخلی می‌شود.
وی افزود: توسعه صادرات و حفظ شرایط و ماندگاری درآن حاصل نمی‌شود مگر با ایجاد یک راهبرد مشخص و پایدار صادراتی که به‌صورت قانونی غیرقابل تغییر درآمده باشد وهرکدام از دستگاه‌های اجرایی مرتبط با امر صادرات و همچنین اتحادیه‌ها وتشکل‌های صادراتی و سازمان‌های خدمات‌رسانی تجاری ازقبیل بانک، بیمه، حمل ونقل و... به وظایف خود به خوبی عمل کنند.
نقش چند بعدی بیمه درتوسعه صادرات
مهدی سامری مدیرمنتخب هیات موسس شرکت تازه تاسیس بیمه تجارت نو، درخصوص نقش بیمه در توسعه صادرات خدمات گفت: نقش نهاد‌های مالی و به‌خصوص صنعت بیمه در توسعه اقتصادی و به ویژه اقتصاد بدون نفت، نقشی بی‌بدیل است، چرا که صنعت بیمه در دو بخش مهم و اساسی حمایت و پشتیبانی از سایر بخش‌ها و همچنین درآمدزایی می‌تواند نقش‌آفرین باشد.
وی افزود: بی‌تردید مهم‌ترین مسیر دستیابی به این نوع توسعه که می‌توان آن را توسعه پایدار هم نامید، افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌های مولد و به‌خصوص سرمایه‌گذاری جهت دار و مهم‌تر از آن ورود به سرمایه‌گذاری‌های پر بازده است.
به گفته وی، اغلب کشورهای برخوردار از منابع طبیعی همواره با بحرانی به‌عنوان نفرین منابع یا بلای منابع مواجه هستند. این نظریه که گویای مبدل شدن منابع طبیعی ازبرکت به بلا، و از فرصت به تهدید است، اولین بار در سال 1980 مطرح شد. ریچارد اوتی اقتصاد دان شهیر انگلیسی نیزحدود یک دهه بعد این موضوع را تشریح کرد که چرا کشورهایی با داشتن منابع طبیعی فراوان نتوانسته‌اند از این برخورداری در جهت شکوفایی اقتصادشان بهره‌گیرند.
سامری گفت:می‌توان ادعا کرد اولین قدم در توسعه اقتصاد غیرنفتی سرمایه‌گذاری در بخش‌های پایین دستی نفت و عموما منابع خدادادی مان جهت تبدیل نفت خام یا دیگرمنابع خام به محصول و نیز استفاده از عواید حاصل در افزایش سرمایه‌گذاری منجر به توسعه صادرات غیرنفتی است.
سامری افزود: نقش صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت این است که چون سرمایه‌گذاری توسط فعالان اقتصادی همواره با ریسک مواجه است، این صنعت بیمه است که با پوشش مخاطرات، موجب آرامش خاطر و تقویت سرمایه‌گذاران می‌شود. این نقش با اتخاذ تمهیداتی از سوی سیاستگذاران ذی‌ربط همچون وزارت اقتصاد و به‌خصوص بیمه مرکزی در این شرایط خاص و با گذراز اقتصاد دولتی به اقتصاد بازار برجسته می‌شود.
به اعتقاد سامری، دومین نقش صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت نقش مستقیم این صنعت است، نقشی که می‌تواند به چند بعدی شدن اقتصاد کشورمان کمک کند.
مدیرمنتخب هیات موسس بیمه تجارت نو ادامه داد: سرمایه‌گذاری مستقیم صنعت بیمه به این معناست که بیمه صنعتی است که عمده توانگری و سودآوریش از سرمایه‌گذاری منابع حاصل از بیمه گری است و نه صرفا از محل تفاوت حق بیمه‌های دریافتی و خسارت پرداختی آن هم از طریق بازنگری بیمه مرکزی؛ چنانکه در آیین‌نامه سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه تصریح شده است، تشویق و تکلیف توامان منجر به هدایت سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه به بخش‌های منجر به توسعه تولید و صادرات کالا و خدمات غیرنفتی شود .
سامری ادامه داد: به‌خصوص کمک به اتخاذ تدابیر و برنامه‌های مترصد به توسعه بیمه نامه‌های عمر وپس انداز و توصیه و تسهیل سیاست‌گذار به هدایت منابع حاصل از این نوع بیمه نامه‌ها به سوی ایجاد سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت منجر به توسعه اقتصاد غیرنفتی خواهد شد. دومین زیر بخش در معرفی نقش درآمدی و مستقیم صنعت بیمه در توسعه اقتصاد بدون نفت، استفاده از ظرفیت ارز آوری صنعت بیمه از طریق ورود به بازارهای خارجی، هم به‌صورت بیمه گری مستقیم و هم به‌صورت قبول بیمه نامه‌های اتکایی است.
وی یادآورشد: البته این فرصت تاکنون برای صنعت بیمه ایران آنچنان فراهم نشده است، اما دراین شرایط که تعدادی از شرکت‌های بیمه از پشتیبانی بانک‌های سهامدار برخوردار هستند، درصورت ابداع مدلی بومی از طرح بانک - بیمه ولی برگرفته و هماهنگ با طرح‌های مشابه خارجی در جهت کسب هم افزایی عملیاتی امکان پذیر است، به نحوی که بیمه‌گذار خارجی یا شرکت‌های واگذارنده اتکایی، توانگری شرکت‌های بیمه ایرانی را در پذیرش و پرداخت خسارت با همراهی و پشتیبانی بانک سهامدار مورد قبول قرار دهند. در این صورت این امر می‌تواند یکی از منابع ارز آوری غیرنفتی تلقی شود.
درآمد ارزی قبولی اتکایی
آیت کریمی مدیرعامل شرکت بیمه آسماری، دراین خصوص گفت: درآمد ارزی قبولی اتکایی می‌تواند سهم قابل ملاحظه‌ای درحجم صادرات غیرنفتی داشته باشد. این ارزآوری محدودیت جغرافیایی ندارد و می‌تواند شامل کشورهایی به جز کشورهای همسایه نیز باشد.
کریمی گفت: فراموش نکنیم که قبولی اتکایی ملزومات و شرایطی دارد که باید آن را بدانیم. لازمه رقابت بیمه‌گران در بیمه‌های اتکایی داشتن دانش تخصصی و ظرفیت نگهداری است. بیمه قبولی اتکایی از خارج امری بسیار حساس و از نظر فنی پیچیده و نیازمند مهارت و تخصص است. قرارداد بیمه اتکایی، قراردادی مستقل از قرارداد بیمه‌گران مستقیم با بیمه‌گذاران است و چنانچه بیمه‌گر مستقیم ورشکست شود، بیمه‌گر یا بیمه‌گران اتکایی موظف به تعهدات خود هستند. بیمه‌گر قبول‌کننده اتکایی باید اشراف کامل به پرتفوی بیمه‌گر واگذارنده در کلیه رشته‌هایی که عملیات اتکایی آن را قبول کند، داشته باشد.
ارسال نظر