چگونه صنعت برق کشور به کشور در حال تغییر است
این وضعیت در زمانی که دانشمندان می‌‌‌گویند برای جلوگیری از سطوح خطرناک گرمایش جهانی باید مصرف سوخت‌‌‌های فسیلی کاهش یابند، انتشار کربن از بخش برق را افزایش داده است. برق مبتنی بر سوخت‌‌‌های فسیلی هنوز در حال رشد است. بیشتر تقاضای برق رو به افزایش از کشورهای در حال توسعه سریع مانند چین و هند است، جایی که نیروگاه‌‌‌های زغالسنگسوز جدید در کنار مزارع بادی و خورشیدی برای تقویت رشد اقتصادی هنوز آنلاین هستند، اما بسیاری از کشورهای صنعتی نیز به اندازه کافی سریع از سوخت‌‌‌های فسیلی دور نمی‌‌‌شوند تا به اهداف اعلام‌‌‌شده تغییر آب و هوایی برسند.
حتی در مسیر امروزی، بسیاری از کارشناسان انتظار دارند که برق تولید شده با سوخت فسیلی در چند سال آینده در سطح جهان به اوج خود برسد. این در حال حاضر در اقتصادهای بزرگی مانند ایالات متحده و اروپا در حال کاهش است و تحلیلگران انتظار دارند چین، بزرگ‌ترین تولیدکننده برق جهان، به زودی کاهش تولید برق زغالسنگسوز را آغاز کند. این در حالی است که آینده آب و هوای جهان تا حد زیادی به اتفاقات بعدی بستگی دارد. کارشناسان به طور کلی موافق هستند که نگه داشتن افزایش دمای کره زمین به خیلی کمتر از ۲ درجه سانتیگراد، هدف اقلیمی خود‌تحمیلی جهان است و در حالت ایده‌آل تا ۱.۵ درجه، نیاز به اوج گرفتن و سپس کاهش سریع انرژی فسیلی دارد.
بخش برق در حال حاضر بزرگ‌ترین منبع انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای در جهان است. همچنین برنامه‌‌‌هایی برای کربن‌‌‌زدایی بسیاری از بخش‌‌‌های دیگر اقتصاد جهانی - مانند حمل‌‌‌ونقل، ساختمان‌‌‌ها و صنعت - به اتصال به برق پاک‌‌‌تر متکی هستند. اینکه چگونه تولید برق در دهه‌‌‌های اخیر برای تولیدکنندگان بزرگ انرژی جهان، چه کشورهای ثروتمند و چه کشورهایی که به سرعت در حال توسعه هستند، تغییر کرده است، به توضیح تصویر جهانی امروز کمک می‌کند و بر چالش‌‌‌های آب و هوایی پیش رو تاکید می‌کند.
سقوط سوخت‌‌‌های فسیلی
در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی، تولید برق با سوخت فسیلی بهویژه زغال‌‌‌سنگ، سال‌هاست که کاهش یافته است. این مهم حتی در استرالیای متکی به زغال‌‌‌سنگ شروع به سقوط کرده است. رشد سریع انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر نقش مهمی در این خصوص ایفا کرده است. توربین‌‌‌های بادی و پنل‌‌‌های خورشیدی ۲۲درصد از برق اتحادیه اروپا را در سال گذشته تولید کردند که در مقایسه با دو دهه قبل کمتر از یک‌درصد بود. ایالات متحده در سال گذشته ۱۵درصد از برق خود را از انرژی باد و خورشید تامین کرد که کمی بیشتر از میانگین جهانی است.
رونق انرژی تجدیدپذیر ارزان به جایگزینی تولید زغال‌‌‌سنگ در اروپا کمک کرد. در ایالات متحده، گاز طبیعی، که کمتر از زغال‌‌‌سنگ در هنگام سوزاندن آلودگی ایجاد می‌کند، اما همچنان آب و هوا را گرم می‌کند، در کنار باد و خورشید که به سرعت در حال رشد هستند، نقش کلیدی در مصرف کاهش زغال‌‌‌سنگ بازی کرد. کاهش تقاضای کلی برق نیز به کاهش انرژی با سوخت فسیلی کمک شایانی کرد. مصرف برق در کشورهای ثروتمندی مانند ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی در قرن گذشته به سرعت رشد کرد، اما در دهه ۲۰۰۰ عمدتا به لطف بهبود بهره‌‌‌وری انرژی و همچنین برون‌سپاری صنایع سنگین، شروع به کاهش یا حتی سقوط کرد. با این حال، نه ایالات متحده و نه اتحادیه اروپا در حال حاضر در مسیر رسیدن به هدف جاه‌‌‌طلبانه آب و هوایی ۱.۵ درجه سانتیگراد در جهان قرار ندارند.
هر دو تولیدکننده بزرگ برق اخیرا قانونی را با هدف افزایش انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر تصویب کرده‌‌‌اند، اما بادهای مخالف رو به رشد اقتصادی و سایر چالش‌‌‌ها، روند انتقال آنها را کاهش می‌دهند، حتی با وجود اینکه کارشناسان انرژی می‌‌‌گویند که باید سرعت بیشتری به خود بگیرند. تا‌کنون روند در کشورهایی با اقتصادهای در حال رشد بسیار متفاوت به نظر می‌رسد و هیچ کجا بیشتر از چین این موضوع به چشم نمی‌‌‌آید. چین در سال ۲۰۱۰ از ایالات متحده به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده برق جهان پیشی گرفت و اکنون نزدیک به یک‌سوم برق جهان را تولید می‌کند، با این حال تولید برق برای هر نفر در این کشور هنوز خیلی کمتر از آمریکاست. برای چند دهه، تقاضای فزاینده برق این کشور عمدتا توسط زغال‌‌‌سنگ، آلوده‌‌‌کننده‌‌‌ترین سوخت فسیلی، برآورده می‌‌‌شد.
تولید زغال‌‌‌سنگ همچنان به رشد خود ادامه می‌دهد، هرچند با سرعت کمتر، حتی زمانی که چین در سال‌های اخیر به طور قابل‌‌‌توجهی انرژی بدون کربن، بهویژه بادی و خورشیدی را گسترش داده است. اکنون صنعت برق چین به نقطه عطف خود نزدیک شده است. تحلیلگران انرژی انتظار دارند که انرژی بدون کربن در چند سال آینده به اندازه کافی رشد کند تا در این کشور نیز تولید برق با سوخت زغال‌‌‌سنگ آغاز شود. همچنین به دلیل سهم بزرگ این کشور از کل برق جهانی، اوج قدرت زغال‌‌‌سنگ در چین احتمالا جهانی خواهد بود. اینکه با چه سرعتی قدرت زغال‌‌‌سنگ و انتشارات مربوط به آن پس از اوج آن کاهش می‌‌‌یابد، چندان مشخص نیست. در توافق اخیر با ایالات متحده، چین گفت که استقرار انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر را برای «تسریع در جایگزینی تولید زغال‌‌‌سنگ، نفت و گاز» تسریع خواهد کرد و موافقت کرد که کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای در بخش برق «معنادار» را در دهه آینده دنبال کند. اما اینکه آیا تایید نیروگاه‌‌‌های زغالسنگسوز جدید را متوقف می‌کند، باید منتظر ماند و تماشا کرد.
