نفت آمریکا در بازار

نفت و پتروشیمی - عارفه مشایخی: کار کنگره و نمایندگان مجلس آمریکا درخصوص پایان دادن به قانون ممنوعیت صادرات نفت این کشور به پایان رسید. در این اثنی سناتورهای نفتی دولت و مدیران شرکت‌های انرژی آمریکایی با تصمیم‌گیری در‌باره یک استراتژی واحد و تقویت شده توانستند تغییرات گسترده‌ای را در صنعت نفت ایالات متحده ایجاد کنند. سنای آمریکا با ۶۵ رای موافق در مقابل ۳۳ رای مخالف لغو ممنوعیت صادرات نفت آمریکا را تصویب و معافیت مالیاتی برای تقویت توسعه انرژی‌های تجدیدشدنی را در راستای بودجه یک تریلیون و ۸۰۰ میلیارد دلاری دولت و لایحه معافیت مالیاتی که باراک‌اوباما فورا آن را امضا کرد، تصویب کرد.

مجلس نمایندگان آمریکا نیز مصوبه‌ای دارای مفاد انرژی را پیشتر با ۳۱۶ رای موافق در مقابل ۱۱۳ رای مخالف تصویب کرده بود. این توافق بر سر انرژی در گفت‌وگوهای پشت درهای بسته بین سران کنگره آمریکا طی دو هفته حاصل شده بود. به گزارش بلومبرگ، لیزا‌مارکوفسکی، سناتور جمهوری‌خواه ایالت آلاسکا و هیدی هیتکامپ، سناتور دموکرات داکوتای شمالی و مارتین هاینریش دیگر سناتور دموکرات از ایالت نیومکزیکو بیش از یک سال برای رسیدن به این توافق وقت صرف کردند. دموکرات‌هایی که از این توافق حمایت کرده‌اند تاکید دارند که مفاد آن که حامی انرژی‌های تجدیدپذیر است برای مبارزه با تغییرات جوی جهانی مهم هستند.

در این میان برخی دموکرات‌ها مخالف لغو این محدودیت بودند به‌طور مثال سناتور مارکی از ماساچوست هفته گذشته اظهار کرد: این قانون باعث به خطر افتادن محیط‌زیست در آینده می‌شود و فقط رفاه بیشتری را برای شرکت‌های بزرگ نفتی به همراه می‌آورد. مارکی قبل ا ز برگزاری جلسات در مجلس سنا و تصویب لایحه بودجه در بیانیه‌ای اظهار کرد: صنعت نفت ما می‌خواهد نفت را با بالاترین پیشنهاد قیمتی صادر کند در حالی که ما هنوز هم میلیون‌ها بشکه نفت از مناطق مختلف جهان وارد می‌کنیم. تام اومالی، رئیس اجرایی پالایشگاه PBF انرژی گفت: لغو این ماموریت دست‌کم به تعطیلی یک پالایشگاه در سواحل شرقی منجر خواهد شد. اومالی خاطرنشان کرد: این یک اقدام احمقانه است. زمانی که شما این ممنوعیت را بردارید بازگرداندن آن دشوار خواهد بود.

در تلاش برای خنثی کردن چنین استدلال‌هایی گروه‌های نفتی و سناتور لیزا مارکو‌فسکی جمهوری خواه از ایالت آلاسکا و کنگره‌ای از بزرگ‌ترین‌ قهرمانان تغییر سیاست تلاش کردند نشان دهند این اقدام جهشی مثبت برای اقتصاد آمریکا است و می‌تواند قیمت محصولات نفتی از جمله بنزین را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد. شرکت‌های حفاری نفت در آمریکا نیز معتقدند که این لغو ممنوعیت امنیت نفتی آمریکا را افزایش خواهد داد و به متحدان واشنگتن در اروپا و آسیا یک منبع جایگزین نفت خام جدا از اوپک و روسیه می‌دهد. این مصوبه به نفع شرکت‌های نفتی همچون اکسون موبیل، کونوکو فیلیپس و شورون است. مخالفان لغو ممنوعیت صادرات نفت آمریکا می‌گویند این اقدام به محیط زیست لطمه می‌زند و می‌تواند به افزایش موارد خروج قطارهای حامل نفت خام از ریل منجر شود، همچنین با توجه به اشباع عرضه جهانی نفت خام لغو این ممنوعیت انتظار نمی‌رود که به افزایش قابل توجه صادرات نفت این کشور برای چندین یا حتی چند سال منجر شود اما می‌تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری در تولید شود که تولیدکنندگان نفت خام آرزوی آن را داشتند.

شرکت‌های حفاری نفت گفته‌اند تداوم منع صادرات نفت آمریکا باعث لطمه زدن به توسعه تولید نفت شیل از سال ۲۰۰۸ به ویژه در داکوتای شمالی و تگزاس شده که قیمت‌های نفت خام در آمریکا را از بیش از ۱۰۰ دلار در هر بشکه به کمتر از ۴۰ دلار رسانده است و در طرف دیگر پالایشگاه‌های داخلی ایالات متحده آمریکا نگران هستند که صادرات بدون محدودیت قیمت مواد اولیه را که از طریق خطوط هوایی دلتا و آلون ایالات متحده وارد آمریکا می‌شود افزایش دهد. اگر قرار باشد ایران در چارچوب توافق بین‌المللی رفع تحریم‌ها اقدام به صدور محصولات نفتی کند، پس تولیدکنندگان نفت در ایالات متحده نیز باید بتوانند محصولات خود را صادر کنند. در این خصوص هری رید رهبر جناح اقلیت مجلس سنا هفته گذشته به نشریه پولیتیکو گفت: ایالات متحده باید صادرات به آن دسته از کشورهای متحد آمریکا را متقبل شود که در صورت لغو توافق با ایران و بازگشت تحریم‌های نفتی، با مشکل تامین واردات روبه‌رو می‌شوند.

سناتور دموکرات هایدی هیتکامپ از ایالت داکوتای شمالی که از ایالت‌های عمده تولیدکننده نفت است، از پیشرفت در بررسی پیشنهاد رفع ممنوعیت صادرات نفت آمریکا در یک سال اخیر استقبال کرد و گفت که تمرکز بر توافق با ایران سبب شد این سوال‌ مطرح شود که چرا لغو تحریم‌های ایران را می‌توان بررسی کرد؛ اما ممنوعیت صادرات نفت آمریکا باید ادامه داشته باشد. همچنین، سناتور باب منندز از مخالفان جدی برداشتن ممنوعیت صادرات نفت در سخنرانی خود درباره مخالفت با توافق اتمی ایران، به احتمال صادرات محدود نفت اشاره کرده است. لیزا مارکوفسکی، سناتور جمهوری‌خواه ایالت آلاسکا و سناتور هیتکامپ به دنبال اختصاص زمان برای به بحث گذاردن موضوع در برنامه کاری متراکم مجلس سنا هستند تا حمایت دموکرات‌هایی را که نگران نقض منافع پالایشگران هستند، برطرف کنند. صنعت پالایش از ممنوعیت صادارت نفت سود برده؛ زیرا به نفت خام تولید داخل دسترسی دارد و مجاز است که فرآورده‌های پالایش شده را صادر کند.

این دو سناتور در ماه مه ‌در تلاش برای افزودن پیوست صادرات به یک لایحه سنا درباره بررسی توافق هسته‌ای با ایران ناکام ماندند.جورج بیکر، مدیر اجرایی گروه لابی نفتی پیس گفت: پیشنهاد صادرات نفت سریع‌تر از آنچه انتظار می‌رفت در میان ایالت‌های غیرنفتی موافقانی را جذب کرده است. ایالت‌های بسیاری نگرانند که دستیابی ایران به بازارهای نفتی در حالی که شرکت‌های نفتی آمریکا از آن محروم باشند، به زیان این شرکت‌ها خواهد بود.

برخی گروه‌ها نیز نگران هستند که گره خوردن موضوع توافق با ایران و همچنین بحث صادرات نفت خام، عواقبی وخیم برای مصرف‌کنندگان آمریکایی به همراه خواهد داشت. پس از لغو این قانون وال استریت ژورنال نوشته است، این اقدام تاریخی می‌تواند بیانگر تغییرات سیاسی و اقتصادی ناشی از توسعه حفاری نفت شیل در این کشور محسوب شود که بر بازارها تاثیرات بسزایی می‌گذارد، البته برخی بر این عقیده نیستند. به‌طور مثال الکساندر نوواک، وزیر انرژی روسیه ضمن اعتقاد نداشتن به این موضوع در جمعی از خبرنگاران گفت: این مساله نباید بر بازار اثر بگذارد، این کشور (آمریکا) یک وارد‌کننده است و در بازار خود نیاز به خرید نفت دارد. برخی از کشورها از این تصمیم استقبال کرده‌اند به‌طور مثال وزارت بازرگانی، صنعت و انرژی کره‌جنوبی اعلام کرد: این کشور مایل به افزایش تنوع تولیدکنندگان نفت است و پس از اینکه صادرات بیشتر نفت از سوی ایران و آمریکا محقق شود، واردات نفت از این دو کشور را بررسی خواهد کرد.

از سوی دیگر، در ژاپن دیدگاه‌هایی مطرح است مبنی بر اینکه: «از تعدد کشورهای تولید‌کننده نفت خام، باید استقبال کنیم.» هم‌اکنون با کاهش قیمت نفت خام قیمت بنزین معمولی در سراسر ژاپن، به پایین‌ترین سطح در طول پنج سال و یازده ماه گذشته رسیده است. ناگامی‌تاکایوکی، اقتصاددان ارشد در حوزه نفت خام و گاز طبیعی و منابع معدنی فلزی، در همین راستا با اشاره به اینکه: «چنانچه تولید نفت خام آمریکا به بازار جهان سرازیر شود، قیمت واردات نفت خام ژاپن هم بیش از گذشته افت خواهد کرد.» وی کاهش بیش از پیش قیمت بنزین را پیش‌بینی کرده است. مدیر امور اوپک و روابط با مجامع انرژی وزارت نفت ایران در گفت‌وگو با «شانا» گفت: آزادسازی صادرات نفت آمریکا هیچ تاثیری بر بازار نفت ایران نخواهد داشت. مهدی عسلی درباره آزادسازی صادرات نفت خام آمریکا پس از چهار دهه و تاثیر آن بر بازار نفت ایران با اشاره به اینکه نفت آمریکا شیرین و سبک است و نمی‌تواند جایگزین نفت ایران باشد، تصریح کرد: لغو صادرات نفت آمریکا تاثیر مستقیمی بر قیمت نفت خام صادراتی ایران نخواهد داشت.

از طرف دیگر فریدون برکشلی، کارشناس انرژی و مدیرکل پیشین امور اوپک و روابط با مجامع انرژی با اشاره به قانون لغو ممنوعیت صادرات نفت آمریکا، گفت: با توجه به اینکه نفت خام آمریکا سبک است؛ بنابراین عمده تهدید صورت گرفته متوجه کشورهای صادرکننده انواع نفت خام سبک مانند نیجریه، الجزایر و لیبی خواهد بود. وی افزود: از سوی دیگر توجه به این نکته ضروری است که حتی اگر آمریکا نفت خام خود را صادر نکند، دیگر یک کشور واردکننده نفت خام نیست و همین موضوع سبب ایجاد تکانه‌هایی در بازار جهانی نفت می‌شود. در نهایت باید خاطر نشان کرد اگرچه کنگره آمریکا در روزهای گذشته ممنوعیت ۴۰‌ساله علیه صادرات نفت این کشور را لغو کرده اما انتظار نمی‌رود بلافاصله صادرات نفت در مقیاس وسیعی از سوی آمریکا صورت گیرد، اما باید در نظر داشته باشیم که مقداری از نفت آمریکا که در سال آینده وارد بازارها می‌شود تعادل بازارها را بر هم بزند و شرایط قیمتی طلای سیاه را از آنچه که هست بدتر کند.