گروه نفت و پتروشیمی: در حالی که چندی از تصویب حذف کارت سوخت در مجلس شورای اسلامی می‌گذرد، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش در جلسه‌ای با حضور خبرنگاران که این اقدام مجلس را در راستای رفاه حال مردم اعلام کرد.

با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها در دولت گذشته، کارت سوخت طراحی شد تا با استفاده از آن قیمت بنزین به تدریج افزایش یابد. بالاخره در دولت یازدهم قیمت بنزین به لیتری ۱۰۰۰ تومان که نزدیک به قیمت جهانی آن است، رسید و بنزین تک‌نرخی شد. با تک‌نرخی شدن بنزین دیگر توجیهی برای استفاده از کارت سوخت نماند. با این حال برخی از نمایندگان مجلس نهم طرحی را در مجلس تصویب کردند که با دو نرخی شدن بنزین کارت سوخت باقی بماند. هرچند در مصوبه اصلاح بودجه بند دو‌نرخی شدن بنزین حذف شد. اما برخی از نمایندگان از ارائه طرح دوفوریتی برای نگه داشتن کارت سوخت سخن می‌گویند. معاون وزیر نفت بر این باور است آنانی که در دهه ۸۰ بر بنزین لیتری ۶۰ تومان اصرار داشتند و مانع از اجرای برنامه سوم می‌شدند، حال خواهان حفظ کارت سوخت شده‌اند.

کارت سوخت معلول نه علت

به گفته عباس کاظمی، پیش از ایجاد کارت سوخت به دلیل ارزان بودن فرآورده‌ها در ایران بخش زیادی از بنزین تولید شده به شکل قاچاق از کشور خارج می‌شد. وی می‌گوید: در حال حاضر قیمت بنزین منطقی است و در ۱۶ ماه گذشته ما بنزین را بدون کارت سوخت توزیع کرده‌ایم و رشد مصرف بنزین منطقی بوده است. در واقع مصرف بنزین ۲/ ۳ درصد رشد کرده، در حالی که تولید و واردات بنزین ۸ درصد رشد کرده است. همچنین رشد مصرف انرژی حدود ۶ درصد و رشد اقتصادی کشور نیز بیش از رشد مصرف بنزین بوده است.

کاظمی بر این باور است که کارت سوخت برای مردم ایجاد مزاحمت می‌کرد. وی می‌گوید: کسانی که در دهه ۸۰ اصرار داشتند که قیمت بنزین روی لیتری ۶۰ تومان باقی بماند حالا نیز اصرار دارند که کارت سوخت باقی بماند. اگر بر‌اساس برنامه سوم توسعه که برخی مانع از اجرای آن شدند، قیمت بنزین افزایش می‌یافت هیچ‌گاه به سهمیه‌بندی و کارت سوخت نیاز پیدا نمی‌کردیم. به گفته کاظمی بهای پایین بنزین بود که موجب قاچاق سوخت می‌شد، نه نبود کارت سوخت! در واقع کارت سوخت وسیله‌ای بود برای واقعی کردن بهای بنزین که در حال حاضر ما به این مهم نزدیک شده‌ایم. وی در ادامه افزود: قیمت بسیار پایین بنزین موجب سهمیه بندی این سوخت شد. با افزایش قیمت بنزین این فرصت مهیا شد که پالایشگاه‌ها و زیرساخت‌های تولید و عرضه سی‌ان‌جی توسعه یابد.

به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش‌ و پخش در یک سال اخیر با وجود حذف کارت سوخت تقاضای بنزین در شهرهای مرزی رشد منفی داشته است که این عامل به افزایش قیمت‌ها و کاهش صرفه اقتصادی قاچاق سوخت باز‌می‌گردد. کاظمی در ادامه تشریح کرد: امسال نسبت به پارسال در ۷ استان مرزی رشد مصرف منهای ۵‌درصد را تجربه کردیم.

کاظمی در پاسخ به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر اینکه با وجود واقعی شدن قیمت بنزین، قیمت این سوخت نسبت به دیگر کشورهایی که مرز خاکی با ایران دارند، همچنان بسیار پایین است، به‌طوری‌که در ترکیه قیمت بنزین ۵/ ۱ دلار در لیتر است که ۵ برابر قیمت بنزین در ایران (حدود ۳۰ سنت) است، بنابراین قاچاق همچنان صرفه اقتصادی دارد، گفت: ترکیه یک استثنا است در کشورهای همسایه و اختلاف قیمت نفت‌گاز و بنزین در ایران و این کشور بسیار بالا است. در واقع قیمت بنزین در ایران به قیمت جهانی آن بسیار نزدیک است، اما کشورهای دیگر با وضع کردن مالیات و عوارض مصرف، قیمت این سوخت را بیش از قیمت جهانی عرضه می‌کنند. کاظمی بر این باور است که باید یارانه‌ای که به انرژی در کشور تعلق می‌گیرد، کاهش یابد و در مقابل این هزینه به توسعه حمل و نقل شهری به‌خصوص حمل‌ونقل‌ ریلی اختصاص یابد.

معاون وزیر نفت همچنین درخصوص میزان بنزین وارداتی اعلام کرد: کیفیت بنزین وارداتی در سه مرحله بررسی می‌شود و در حال حاضر بنزین وارداتی با کیفیت یورو۴ با اکتان ۹۵ است. به گفته وی، در ۱۶۰ روز ابتدایی سال روزانه حدود ۱۲ میلیون لیتر بنزین وارد شده که نسبت به ۷ میلیون لیتر در ۱۶۰ روز ابتدای سال ۹۴ رشد داشته است. با این حال کاظمی افزود: باید در نظر داشت که نسبت به شهریور سال گذشته ۷۰۰ میلیون لیتر به حجم ذخایر بنزین ما افزوده شده، یعنی بخشی از بنزین وارداتی در انبار ذخیره شده است. به گفته وی، دولت انتظار دارد با بهره‌‌برداری از واحد تولید بنزین پالایشگاه بندرعباس، واردات بنزین در نیمه دوم کاهش یابد، به‌طوری‌که میانگین واردات بنزین در سال ۹۵ به ۸ میلیون بشکه در روز برسد.

وی در ادامه به برند‌سازی در جایگاه‌های عرضه بنزین اشاره کرد. به گفته مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش، در حال حاضر با وجود ۲۰ میلیون مشتری در جایگاه‌ها، شکایت‌های زیادی درخصوص کیفیت عرضه بنزین از سوی مردم می‌شود ولی نمی‌توان به همه آنها پرداخت، از همین‌رو بهترین راه افزایش کیفیت عرضه و خدمات در جایگاه‌ها است که این مهم با برندسازی در جایگاه‌های عرضه بنزین رفع می‌شود. کاظمی با بیان اینکه برندسازی در جایگاه‌های عرضه بنزین از شهر اصفهان شروع شده است، گفت: در حال حاضر در این شهر ۱۷ جایگاه برندسازی شده است و در دیگر شهرها نیز این طرح در حال اجرا است.

مصائب پالایشگاهی

کاظمی در بخش دیگری از اظهارات خود به وضعیت پالایشگاه‌های تازه تاسیس پرداخت. با وجود اینکه بعد از آیین‌نامه‌ اجرایی اصل ۴۴، دولت اجازه سرمایه‌گذاری در پالایشگاه‌ها را ندارد، مجوز ۴/ ۱ میلیون بشکه در روز برای توسعه پالایشگاه‌های در حال ساخت برای بخش خصوصی صادر شده است. به گفته وی، این مقدار به پالایشگاه‌ ستاره خلیج‌فارس، پالایشگاه پارس شیراز، پالایشگاه بهمن گنو، ۸ مینی پالایشگاه سیراف و پالایشگاه آناهیتا تخصیص می‌یابد. با اجرایی شدن این طرح‌ها ظرفیت پالایشگاهی کشور در چشم‌انداز ۱۴۰۴ به حدود ۲/ ۳ میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در روز خواهد رسید و بر این اساس ایران به یکی از بزرگترین صادرکننده‌های فرآورده‌های نفتی تبدیل خواهد شد. به این شکل که حدود ۵/ ۱ میلیون بشکه در روز در داخل مصرف و مابقی فرآورده‌های تولید شده صادر شود.

به گفته کاظمی در حال حاضر ۹ پالایشگاه در داخل کشور مشغول به کار هستند که از این تعداد دو پالایشگاه دولتی و مابقی متعلق به بخش خصوصی است. وی با بیان اینکه پالایشگاه اراک به‌طور کامل اصلاح شده است، گفت: کیفیت محصولات این پالایشگاه در حال حاضر در حد کیفیت جهانی است و در حد ۱۲ تا ۱۶ درصد مازوت تولید می‌کند. کاظمی در ادامه اعلام کرد که سه پالایشگاه تهران، تبریز و بندرعباس در حال مذاکره با سرمایه‌گذار خارجی هستند تا بتوانند روند اصلاحی خود را آغاز کنند. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش افزود: این پالایشگاه‌ها در صورت اصلاح از تولید بیش از ۳۰ درصد مازوت به تولید حدود ۱۰ درصد می‌رسند.

معاون وزیر نفت می‌گوید:‌ پالایشگاه آبادان که یکی از پالایشگاه‌های قدیمی و دولتی است فاز یک اصلاح آن از آبان ماه شروع می‌شود. مجموع سرمایه‌گذاری که باید در این پالایشگاه‌‌ انجام شود ۳ میلیارد دلار است که درصورت تحقق، میزان مازوت تولیدی در پالایشگاه آبادان از ۴۰ درصد به کمتر از ۲۰ درصد خواهد رسید و از زیان‌دهی خارج خواهد شد.

به گفته وی ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس از سال ۸۵ ازسوی بخش خصوصی آغاز شد با این حال تا سال ۹۲ ساخت این پالایشگاه پیشرفت فیزیکی چندانی نداشت. در سال‌های اخیر نیز تحریم‌ها مانع از تبادلات مالی و همچنین خرید تجهیزات مورد نیاز می‌شد. کاظمی در ادامه افزود: در حال حاضر به خصوص بعد از اجرای برجام سرعت کار بسیار خوب و معقول شده و این پالایشگاه مشکل مالی ندارد. به‌طوری‌که واحد یک تقطیر آن آماده راه‌اندازی و واحد یک تولید بنزین آن نیز تا پایان سال یا اوایل سال بعد به بهره‌برداری خواهد رسید.