ناامیدی از بازار طلای سیاه

گروه نفت و پتروشیمی: در اولین روز بازگشایی بازارهای جهانی بهای نفت در مسیر نزولی قرار گرفت و دوباره به قیمت‌های زیر ۳۲ دلار بر بشکه برگشت. به گفته کارشناسان نفتی نگرانی از مازاد عرضه عاملی است که مانع از تداوم و رشد دنباله‌دار قیمت‌ها در بازار نفت می‌شود. به گزارش «دنیای اقتصاد» روزگذشته تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت ۱۵ به وقت تهران) بهای نفت خام آمریکا با افت ۸۱ سنتی معادل بیش از ۵/ ۲ درصد به ۳۲/ ۳۱ دلار در هر بشکه رسید. هر بشکه نفت برنت نیز با افت قیمت ۶۲ سنتی(حدود ۲ درصد) ۵۶/ ۳۱ دلار معامله شد.

افت قیمت نفت در روز گذشته در حالی رخ داد که در دو روز پایانی هفته گذشته بازار نفت با رشد قابل توجهی به پایان رسید. در مجموع نفت در این دو روز حدود ۶ دلار، معادل ۲۰ درصد رشد قیمتی را به ثبت رساند و از کف ۱۲ ساله خود قدری فاصله گرفت. همچنین بر اساس آخرین به‌روز‌رسانی سایت رسمی سازمان کشورهای صادرکننده نفت( اوپک) بهای سبد نفتی این سازمان در روز جمعه ۶/ ۲ دلار رشد کرد و به ۵۰/ ۲۵ دلار به ازای هر بشکه رسید. بر همین اساس افت قیمت نفت در روز گذشته را می‌توان به تصحیح بازار بعد از رشد قابل توجه هفته گذشته ربط داد. در این بین اخبار دیگری که موجب افزایش نگرانی از مازاد عرضه موجود در بازار نفت شده بر افت قیمت نفت اثرگذار بودند، از جمله نگرانی از بازگشت نفت ایران از عوامل افت قیمت نفت در روز گذشته بود. ایران در حال حاضر خود را برای افزایش صادرات نفت آماده می‌کند و حتی برخی منابع از حرکت نفتکش‌های ایرانی در آب‌های آزاد خبر می‌دهند.


آماده‌باش ایران برای بازگشت به بازار نفت

بر‌اساس برخی برآوردها بازار نفت در حال حاضر روزانه با 5/ 1 تا 2 میلیون بشکه مازاد عرضه مواجه است، در شرایطی که مازاد عرضه طی یک سال و نیم اخیر قیمت نفت را با بیش از 70 درصد افت قیمتی مواجه کرده، تحریم‌های ایران لغو شده و کشورمان آماده است که به میزان صادرات پیش از تحریم‌ها بازگردد. در حال حاضر ایران در حال انجام اولین اقدامات برای افزایش صادرات نفت خود است، اولین هدف افزایش صادرات نیز بازارهای آسیایی و مشتریان نفت ایران در دوران تحریم‌ها هستند. «شانا» به نقل از روزنامه فایننشال تایمز در این خصوص نوشت: نفتکش غول‌پیکر سورنا (یکی از نفتکش‌های بزرگ ایران) در حال حرکت به سوی کره جنوبی است و از جمله نخستین کشتی‌های نفتی حامل نفت ایران به شمار می‌آید که پس از پایان تحریم‌ها، به سوی پایانه‌های نفتی بین‌المللی می‌رود. طبق داده‌های رهگیری کشتی‌ها و واسطه‌های کشتیرانی، سورنا دو هفته پیش پس از حدود یک سال توقف در نزدیکی بندر عسلویه، حرکت خود را آغاز کرده و پس از سوختگیری در دریای عمان، هفته گذشته رهسپار بندر اوسلان در کره جنوبی شده است. سورنا اکنون دریای عمان را ترک کرده و وارد دریای عرب شده است. کارشناسان موسسه جن اسکیپ اعلام کردند: این نفتکش از جمله صدها کشتی ایرانی است که در روزهای اخیر، از فهرست تحریم‌ها خارج شده‌اند.

از سوی دیگر، می‌توان به پهلو گرفتن نفتکش ژاپنی در جزیره خارک به‌عنوان اولین نفتکش خارجی حاضر در ایران بعد از لغو تحریم‌ها اشاره کرد، ژاپن همچنین اعلام کرده است که به دنبال افزایش خرید نفت از ایران است. از سوی دیگر منابع اعلام کرده‌اند که این هفته شاهد پهلوگیری یک نفتکش چینی در این پایانه نفتی کشورمان خواهیم بود. چین نیز آماده افزایش واردات نفت از ایران است. علاوه بر آسیا، اروپا مقصد دیگر نفت ایران است. وال استریت ژورنال در این خصوص به نقل از یکی از مسوولان کشورمان اعلام کرد که شرکت ملی نفت ایران یک محموله نفتی با حجم حداقل یک میلیون بشکه را برای ارسال به یک پایانه نفتی اروپایی در دریای مدیترانه، آماده می‌کند و نفتکش حامل این محموله ماه فوریه به مقصد اروپا حرکت خواهد کرد. در این رابطه همچنین می‌توان به همراهی وزیر نفت با رئیس‌جمهوری کشورمان در سفر به اروپا اشاره کرد، روز گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت به همراه رئیس‌جمهوری سفر خود به دو کشور اروپایی ایتالیا و فرانسه را آغاز کرد. فرانسه در پیش از تحریم‌ها مشتری جدی نفت ایران نبوده اما برخلاف آن ایتالیا یکی از بزرگ‌ترین‌ مشتریان نفتی ایران در سال‌های پیش از تحریم در اروپا بوده و همزمان با توافق ایران و غرب برای از سرگیری واردات نفت از ایران اعلام آمادگی کرده است. بر همین اساس می‌توان گفت یکی از محورهای مذاکرات هیات‌ دولت در سفر به اروپا مذاکره برای آغاز صادرات نفت به قاره سبز خواهد بود.


ناامیدی کشورهای اوپک از اوپک

بهای نفت بیش از ۷۰ درصد افت کرده است، بهای سبد نفتی اوپک حتی به ۲۲ دلار در بشکه یعنی کمترین مقدار در بیش از ۱۳ سال اخیر رسید و می‌توان انتظار داشت که بسیاری از اعضا نفت خود را در قیمت‌های زیر ۲۰ دلار به فروش رسانده باشند. اوپک که سال‌ها مسوول کنترل بازار نفت بود به مرز فروپاشی رسیده است و تقریبا همه کارشناسان و اعضای این سازمان به بی‌تاثیر بودن و کمرنگ شدن نقش این سازمان در بازار نفت اذعان دارند. در حال حاضر ونزوئلا تنها عضو این سازمان است که همچنان به تشکیل نشست‌فوق‌العاده اوپک و افزایش قیمت نفت امید دارد. به گفته وزیر نفت اندونزی، عضو جدیدالورود این سازمان، دیگر اعضای اوپک با تشکیل نشست اضطراری موافق نیستند.

وال استریت ژورنال از قول زنگنه، وزیر نفت کشورمان اعلام کرد که نشست اضطراری در شرایط کنونی ممکن است افت قیمت نفت را تشدید کند چراکه احتمالا نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت و این بی‌نتیجه‌گی شوک دیگری به بازار نفت وارد می‌کند. وزیر نفت اکوادور، کوچکترین عضو اوپک نیز با تشریح تلاش‌های خود برای ایجاد هماهنگی بین اعضای این سازمان اعلام کرد که اوپک دیگر برای من وجود ندارد. عراق اعلام کرده است که تولید نفتش در ماه دسامبر رکورد دیگری به جا گذاشته و قصد دارد برنامه‌های افزایش تولید را دنبال کند. دیگر اعضای اوپک نیز در حال هماهنگ کردن خود با شرایط اقتصادی جدید هستند و سیاست‌های ریاضت اقتصادی را به شدت دنبال می‌کنند. اما عبدالله سالم البدری، دبیرکل این سازمان همچنان مشغول اجرای نمایش تلاش برای افزایش قیمت نفت است. البدری که در همواره به عملکردش در این سازمان و عدم رعایت بی‌طرفی مورد انتقاد بوده است، روز گذشته مجددا بر لزوم همکاری کشورهای عضو و غیر‌عضو اوپک در راستای کاهش مازاد عرضه‌ تاکید کرد.