دروازه‌های تهران

مهدیس فرقانی- نویسنده کتاب (طهران قدیم) غیر از دروازه‌های دوازده‌گانه شهر تهران از نه دروازه دیگر برای پایتخت نام برده است. این دروازه‌ها نه تنها مجاری ورودی یا خروجی شهر را تشکیل می‌دادند، بلکه حدود ارگ شاهی و کاخ‌های سلطنتی را از سایر قسمت‌های شهر جدا می‌کرد و بیشتر، به عنوان ایجاد حریم برای عمارت‌های شاهی به حساب می‌آمدند. دروازه خیابان چراغ گاز در ابتدای خیابان امیرکبیر قرار داشت و بدون تزیین بنا شده بود. دروازه ناصریه در ابتدای خیابان ناصرخسرو مقابل ساختمان تلگراف‌خانه تاسیس شد. دروازه باب همایون اول خیابان باب همایون بود که هنگام جشن‌ها، فراشان حکومتی به آنجا می‌رفتند و ناقاره می‌زدند، بعد از ویرانی این دروازه به دستور رضاشاه سردر باغ ملی به همین منظور ساخته شد. دروازه خیابان علاءالدوله در ابتدای خیابان فردوسی و در نزدیکی میدان سپه تاسیس شد. دروازه‌های باغ شاه و لاله‌زار در ابتدای دو خیابان مذکور قرار داشتند که مدتی بعد با ورود واگن‌های شهری ویران شدند.

دروازه ارگ در جنوب میدان پانزده خرداد ساخته شد. دروازه نو، قدیمی‌ترین دروازه داخل شهر محسوب می‌شد و به جا مانده دروازه‌ای از دوران سلطنت شاه طهماسب بود و آخرین دروازه که دروازه سردر الماسیه نام داشت متصل کننده اندرونی شاه به شهر بود. این دروازه‌های نه گانه، همگی در وسط دارالخلافه بنا شده. این دروازه‌ها از لحاظ شکوه از دروازه‌های اصلی شهر چیزی کم نداشتند، اما از آنها استفاده نمی‌شد. سال‌ها بعد به پیروی از این روش دروازه باغ ملی که یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین دروازه‌ها در حال حاضر است تاسیس شد.