هدف از ادغام دو وزارتخانه‌ چیست؟

دکتر بیت‌ا... ستاریان*

ای کاش قبل از آنکه دولت خبر ادغام وزارتخانه‌های مسکن‌وشهرسازی با راه‌وترابری را اعلام کند، اهدافی را که با این ادغام به دنبال آن است، تشریح می‌کرد. در دولت‌های بعد از انقلاب سابقه ادغام وزارتخانه‌ها به ثبت رسیده و البته نتایج آنها موفقیت در کوچک‌سازی دولت را تایید می‌کند؛ اما آیا هر وزارتخانه‌ای را می‌توان با وزارتخانه‌ای دیگر ادغام کرد؟

سال‌های نه چندان دور وزارتخانه‌های صنایع، صنایع سنگین و معادن و فلزات با هم ادغام شدند، هدف از این ادغام، ایجاد نهاد واحد برای پیگیری امور تولید صنعتی‌ و صنایع معدنی بود. فصل مشترک این وزارتخانه‌ها «تولید» بود و طبیعی هم بود که در یک‌ وزارتخانه می‌شود به آنها رسیدگی کرد.

ادغام وزارت جهاد با وزارت کشاورزی نیز سابقه موفقی را به همراه داشت، چون در این دو وزارتخانه تقریبا اهداف یکی بود.

اما در حالی‌که وزارت مسکن‌وشهرسازی ماموریت تحقق حیات اقتصادی (تامین مسکن) در بخش مسکن را برعهده دارد و اقتصاد شهر و حتی اقتصاد کلان کشور به مدیریت این بخش وابسته است و در مقابل، وزارت راه مسوولیت سنگین متفاوتی را دارد و فقط در بخش عملیات عمرانی با هم مشترک هستند، چگونه می‌توان این دو را با هم یکی کرد؟

حتی به‌خاطر افزایش حجم مسوولیت وزارتخانه جدید، این احتمال وجود دارد که بخش مسکن در این وسط گم شود. بخشی که اینقدر بر آن چه در دولت و چه در نهادهای دیگر تاکید وجود دارد.

شاید بخش راهسازی را بتوان به وزارت‌مسکن داد، اما کل فعالیت‌های آن را نمی‌توان منتقل کرد.

در بعضی کشورها وزارت آبادانی‌و‌مسکن وجود دارد؛ اما فقط راهسازی در این وزارتخانه وجود دارد و رشته‌های حمل‌ونقل‌ شامل زمینی، ریلی و هوایی هر کدام توسط یک وزارتخانه اداره می‌شود. مسوولیت وزیر جدید در صورت ادغام حداقل دو برابر می‌شود، ضمن اینکه پرونده هوایی کشور خودش به یک دستگاه جداگانه نیاز دارد.

در حال حاضر در بحث راه‌وترابری خیلی ضعیف و خیلی فقیر هستیم و به عنوان کشوری که در شاهراه ترانزیت دنیا قرار گرفته‌ایم، در مقوله حمل‌ونقل هوایی و ریلی باید خیلی سریع، توسعه پیدا کنیم.

به نظر می‌رسد، ادغام این دو وزارتخانه نمی‌تواند از حجم دولت بکاهد، چون حتی یک مدیر کل را نمی‌توان در این دو وزارتخانه یکی کرد.

*کارشناس‌مسکن و عضو هیات‌علمی دانشگاه