دنیای اقتصاد- وزارت مسکن بعد از ۲ ماه پیگیری موفق شد دولت را متقاعد کند تا تسهیلات مسکن‌مهر افزایش یابد. بر اساس تازه‌ترین تصمیم نهایی‌شده که دیروز توسط علی نیکزاد، وزیر مسکن اعلام شد، وام مسکن‌مهر برای پروژه‌هایی که با روش‌های معمول ساخته می‌شوند، از ۱۵ میلیون کنونی به ۲۰ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند و همچنین وام ۲۰ میلیونی که هم‌اکنون برای صنعتی‌سازی واحدهای مسکونی‌مهر پرداخت می‌شود، به ۲۵ میلیون تومان افزایش می‌یابد. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از جزئیات «خبرخوش» دولت در حوزه مسکن‌

افزایش وام مسکن‌مهر تصویب شد

فرید قدیری

تسهیلات مسکن‌مهر برای سنتی‌سازی از ۱۵ به ۲۰ میلیون تومان و برای صنعتی‌سازی از ۲۰ به ۲۵ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند

برنامه بعدی؛کاهش نرخ سود تسهیلات

وزارت مسکن بعد از ۲ ماه پیگیری موفق شد دولت را متقاعد کند تا تسهیلات مسکن‌مهر افزایش یابد. بر اساس تازه‌ترین تصمیم نهایی‌شده که دیروز توسط علی نیکزاد، وزیر مسکن اعلام شد، وام مسکن‌مهر برای پروژه‌هایی که با روش‌های معمول ساخته می‌شوند، از ۱۵ میلیون کنونی به ۲۰ میلیون تومان افزایش پیدا می‌کند و همچنین وام ۲۰ میلیونی که هم‌اکنون برای صنعتی‌سازی واحدهای مسکونی‌مهر پرداخت می‌شود، به ۲۵ میلیون تومان افزایش می‌یابد.‌ دولت به گونه‌ای ارقام کنونی تسهیلات مسکن‌مهر را تغییر داده تا جذابیت تسهیلات صنعتی‌سازی همچنان پابرجا بماند. گفته می‌شود برنامه بعدی دولت، کاهش نرخ سود تسهیلات مسکن‌مهر است که به‌زودی در دستور کار قرار خواهد گرفت.

در حال ‌حاضر حدود ۲ هزار میلیارد تومان خط اعتباری مخصوص تسهیلات مسکن‌مهر توسط بانک مرکزی در اختیار بانک مسکن قرار داده شده تا از این محل، وام‌های جدید به انبوه‌سازان پرداخت شود. این درحالی است که گفته شده به محض استفاده کامل از منابع این خط، دولت اعتبار جدیدتری در اختیار بانک مسکن برای پرداخت به متقاضیان مسکن‌مهر قرار خواهد داد.

دولت به سختی متقاعد شد؟

مهم‌ترین هدف از افزایش ۵ میلیون تومانی تسهیلات مسکن‌مهر، کاهش سهم آورده نقدی اعضای تعاونی‌ها و کمک به متقاضیان اعلام شده است. هرچند گفته می‌شود مسوولان وزارت مسکن برای متقاعد کردن نظر اعضای دولت تلاش فکری زیادی کرده‌اند. چون در دولت برخی معتقدند به اندازه کافی تسهیلات برای مسکن‌مهر اختصاص داده شده و حالا باید در ازای آن، پیشرفت مناسبی در پروژه‌ها حاصل شود.

از سوی دیگر، به‌رغم اختصاص ۳۵۰۰ میلیارد تومان خط اعتباری برای مسکن‌مهر در اوایل امسال، تاکنون فقط حدود ۳۰ درصد از منابع این خط صرف ساخت‌وساز این پروژه‌ها شده است و همین مساله به نوعی مبنای استدلال منتقدان افزایش تسهیلات مسکن‌مهر بوده است.

تسهیلات زیاد، کارآیی کم؟

همچنین گروهی دیگر براین عقیده‌اند که هم‌اکنون مجموعه اعتباری که بانک مرکزی برای پروژه ملی مسکن‌مهر کنار گذاشته است، به دلیل آنکه حجم مصرف آن توسط عوامل ساخت‌و‌ساز این پروژه به کندی انجام می‌شود، دارد کمر بانک را می‌شکند؛ چراکه بانک می‌توانست این اعتبار را در جای دیگری همچون بخش صنعت صرف کند تا خیلی زود توسط صنعتگران جذب شود.

اما به‌رغم همه نگاه‌های مثبت و منفی به موضوع افزایش تسهیلات مسکن‌مهر، هم‌اکنون ارتقای اثر وام در پروژه‌های ۹۹ساله به تصویب رسیده و به‌زودی توسط مقام اول وزارت مسکن اعلام خواهد شد.

خیال انبوه‌سازان راحت شد

بر مبنای محاسبات خبرنگار دنیای اقتصاد، تسهیلات جدید ۲۰ میلیون تومانی می‌تواند ۷۸ درصد هزینه احداث یک واحد مسکونی ۷۵ متری با احتساب قیمت ساخت متری ۳۴۰ هزار تومان را پوشش دهد و همچنین با تسهیلات جدید ۲۵ میلیونی که برای صنعتی‌سازی در نظر گرفته شده می‌توان تقریبا ۱۰۰ درصد از هزینه ساخت واحد مشابه را تامین کرد.

تسهیلات جدید که حجم قابل توجهی هم دارد، مستقیم به انبو‌ه‌سازان پرداخت می‌شود، در این صورت آیا این احتمال وجود ندارد که سازنده‌های دعوت شده به پروژه‌های ۹۹ساله به خاطر لطف زیاد از حدی که نصیب‌شان می‌شود در خلال انجام کار از کیفیت بزنند؟

مبادا از کار بزنند؟

زمانی که پیمانکار نگرانی تامین منابع مالی برای ساخت را داشته باشد، به‌طور قطع تلاش می‌کند نظر کارفرما را از طریق ارائه کیفیت مطلوب، صرفه‌جویی زمانی در عملیات و حربه‌های مختلف دیگر جلب کند تا کارفرما نیز انگیزه لازم را برای تزریق آنی پول به پروژه داشته باشد. اما زمانی که پول موجود است و حتی به اندازه کافی هم موجود است! و خیال پیمانکار نیز از بابت دریافت آن کاملا راحت است، این احتمال وجود دارد که ساخت‌وسازها آن گونه که در متن قرارداد آمده به موقع و با کیفیت خوب انجام نشود.

مسوولان حوزه مسکن‌مهر در این باره می‌گویند: «حتما مبلغی از تسهیلات را برای حسن‌انجام کار نزد بانک نگه خواهیم داشت و در صورت تایید کیفیت ساخت‌وساز آن را پرداخت خواهیم کرد.»

نیت دولت کمک به متقاضیان است یا انبوه‌سازان؟

گفته می‌شود نیت اصلی از افزایش تسهیلات مسکن‌مهر، کمک به گروه‌های کم‌درآمد متقاضی مسکن است. افرادی که توان پرداخت ۵ تا ۸ میلیون تومان را ندارند. این درحالی است که اکنون افزایش تسهیلات به گونه‌ای است که متقاضی تنها باید حدود ۲ تا ۳ میلیون تومان فراهم کند و برای پروژه‌های صنعتی اصلا نیازی به پرداخت نقدی نیست. با این حساب آنچه هم‌اکنون در ارتباط با افزایش توان مالی متقاضیان تصویب شده با حرف‌هایی که در گذشته و حتی همین اواخر توسط مسوولان بخش مسکن زده می‌شد،در تناقض است. در گذشته عنوان می‌شد افرادی که توان پرداخت ۶ تا ۸ میلیون تومان برای مسکن‌مهر را ندارند نباید در این پروژه انتظار صاحب‌خانه شدن داشته باشند؛ اما حالا چگونه است که دولت همین افراد را می‌خواهد تقریبا مجانی (به لحاظ پرداخت نقدی) صاحب‌خانه کند؟

وزارت مسکن آگاه باشد

در شرایط کنونی توجه دولت به رفاه مالی متقاضیان مسکن‌مهر ستودنی است؛ اما باید طرف دیگر قضیه که سازنده‌ها هستند و لازم است به لحاظ کنترل کیفیت ساخت لحظه به لحظه رصد شوند تا مبادا از گوشه‌ و کنار کار زده شود! نیز مورد توجه قرار بگیرد و تسهیلات به گونه‌ای تنظیم و پرداخت شود که اثر ابزار کنترلی دولت به عنوان کارفرمای انبوه‌سازان در مسکن‌مهر از اثر تسهیلات کمتر نشود.