نخستین گام در توسعه پایدار

نویسندگان: دارسی هیچکاک و مارشا ویلارد
مترجم: مهدی نیکوئی
منبع: کتاب حرکت به سمت پایداری

پایداری و توجه به جامعه و محیط زیست در سال‌های پیش رو می‌تواند رمز موفقیت شرکت‌های مختلف باشد. با این حال، اینکه از کجا باید شروع به پایدارسازی کرد، پرسشی است که بسیاری از ذهن‌ها را به خود مشغول کرده است. شاید اولین اقدام مناسب، پاکسازی عملیات درونی سازمان باشد. به‌طور معمول، اثر فعالیت‌های شما در داخل سازمان، تنها بخش کوچکی از اثر کل آنها است و بیشتر آنها در محیط پیرامون اتفاق می‌افتند. به‌عنوان مثال، میزان انرژی و مواد مورد استفاده یک شرکت معماری در مقابل انرژی و موادی که در ساختمان‌های طراحی‌شده آنها باید استفاده شوند، بسیار ناچیز است. با این حال، به دو دلیل مهم باید ابتدا بر بهبود عملیات‌های خود تمرکز کنید: الف) این شیوه بهترین راه برای آموختن مفهوم پایداری به کارکنان است. ب) به شما اطمینان می‌دهد که «واعظ بی‌عمل» نیستید و دیگران را به کارهایی توصیه نمی‌کنید که خودتان از انجام آنها اکراه دارید.

در داخل سازمان شما و برای بهبود و پاکسازی عملیات داخلی خود، اقدامات بسیاری می‌توان انجام داد که صرفه‌جویی‌هایی را هم در پی دارند. ارزش اصلی اقدامات پاکسازی در نمادین و آموزشی بودن آنها است و نه جنبه اقتصادی آنها. اما برای پاکسازی عملیات‌های درونی سازمان بر چه مواردی باید متمرکز شد؟

• تاسیسات و زیرساخت‌ها. ساختمانی که براساس اصول پایداری و با احترام به محیط زیست ساخته شده باشد، هزینه‌های نگهداری کمتری هم دارد. در انتخاب محیط کاری خود و مناسب‌سازی آن دقت کنید. عایق‌سازی مناسب، شبکه‌های انتقال انرژی و آب و بسیاری از جزئیات دیگر می‌توانند از اتلاف انرژی جلوگیری کرده و هزینه‌ها را به حداقل برسانند. لامپ‌های کم‌مصرف، پنجره‌های دو جداره و دیوارهای عایق صدا و گرما، علاوه‌بر کاهش هزینه‌ها، محیط کاری آرام‌تر و دلپسندتری هم برای کارکنان فراهم می‌کنند. استفاده کردن از لوازم الکتریکی کم‌مصرف و خاموش کردن آنها در زمان بیکاری راه‌های دیگری برای استفاده از زیرساخت‌های کاری است.

• فناوری. در آمریکا، وسایل الکترونیکی اداری مانند کامپیوتر، پرینترها و ماشین‌های فکس، سومین منبع مصرف برق (پس از روشنایی و گرمایش/ سرمایش) به شمار می‌روند. میزان مصرف و بازدهی آنها کاملا تحت تاثیر فناوری تولیدی آنها است. در خرید این تجهیزات یا نوسازی آنها دقت کنید. فناوری‌ها را براساس مصرف انرژی و طول عمر آنها هم مورد ارزیابی قرار دهید.

• محصولات کاغذی. آرزوی یک دفتر کار بدون کاغذ هنوز محقق نشده است. در حقیقت، تکثیر کامپیوترها و پرینترها باعث شده تا تخریب جنگل‌ها حتی سرعت بیشتری هم پیدا کنند. با این حال، می‌توان اقداماتی برای بهبود وضعیت انجام داد. انتخاب کاغذهای کپی مناسب از بین هزاران گزینه موجود در بازار، کار دشواری است. اما می‌توان چند قانون ساده را رعایت کرد: از دیدگاه زیست‌محیطی، هرچقدر که میزان بازیافتی بودن کاغذ بیشتر باشد، بهتر است؛ کاغذهای پسامصرف‌کننده (post-consumer) مناسب‌تر هستند و در نهایت کاغذهای ساخته شده توسط فرآیندهای خالی از کلر (PCP) گزینه‌های شایسته‌تری هستند. علاوه‌بر خرید کاغذ مناسب، هر چقدر هم که مکاتبات به صورت الکترونیکی انجام شود یا از کاغذها استفاده بهینه شود (چاپ نکردن چند خط نوشته روی یک کاغذ کامل) نتایج شگفت‌آوری در پی خواهند داشت. علاوه‌بر نتایج مثبت زیست‌محیطی، این اقدام باعث شد تا در یک سازمان قضایی آمریکا در همان سال اول، ۲۰ هزار دلار صرفه‌جویی صورت بگیرد. به این نکته توجه کنید که مصرف کمتر کاغذ به معنای فضای مورد نیاز کمتر و هزینه‌های پایین‌تر بایگانی هم خواهد بود.

۱- نمی‌توانید تصور کنید که مردم تا چه اندازه نسبت به مصرف دستمال توالت سختگیر و متکبر هستند. آنها تصور می‌کنند که دستمال‌های بازیافتی، زبر هستند و پوست را آزار می‌دهند. اما تجربه خلاف آن را نشان می‌دهد. زمانی که یک شرکت مدیریت املاک در پورتلند اورگان (آمریکا) تصمیم گرفت دستمال‌های توالت مصرفی را تغییر دهد، به هیچ‌کس این موضوع گفته نشد. چند ماه به‌خوبی سپری شد و هیچ‌کس شکایتی نداشت. پس از آن خبر تصمیم مدیریت اعلام شد و ناگهان شکایت‌ها شروع شد. نکته اخلاقی این داستان این است که نظرسنجی نکنید و کارتان را بی‌سر و صدا انجام دهید.

۲- بدون شک می‌توان حوله‌های کاغذی را هم از انواعی انتخاب کرد که حاوی میزان بالایی از مواد پسامصرف‌کننده باشند. با این حال، هنوز هم بر سر استفاده از خشک‌کن‌های برقی و حوله کاغذی اختلاف وجود دارد. شرکت «پروگرسیو اینوستمنت» آمریکا به این نتیجه رسید که مصرف درخت یا برق برای خشک کردن دست، غیرمنطقی است. به همین دلیل، حوله‌های کتانی برای کارکنان دفتر کوچک خود فراهم کردند که می‌توانستند هفته‌ای یک‌بار آن را بشویند.

۳- زمانی که مطالب کم‌اهمیت را پرینت می‌گیرید از کاغذهای استفاده شده یا بازیافتی استفاده کنید و درصورت امکان جوهرهای مبتنی بر سویا به‌کار ببرید. کاغذهای تولید شده از مواد دیگر (مانند کنف) هم گزینه‌های مناسب دیگری هستند.

۴- یکی از برجسته‌ترین مکان‌هایی که می‌تواند پایداری را به افراد نشان دهد، اتاق‌های استراحت است. خریدن دستگاه‌هایی با مصرف انرژی بهینه و حفظ لیوان‌های یک‌بار مصرف، دو اقدام آشکاری است که می‌توان انجام داد. اگر قهوه و نوشیدنی‌های کافئینی سرو می‌کنید، اطمینان یافتن از فرآیند تجارت پاک آنها و همچنین ارگانیک یا جنگلی بودنشان، اقدام دیگری است که می‌توان انجام داد. چند ظرف پلاستیکی قدیمی در کابینت‌ها نگهداری کنید تا کارکنان برای باقیمانده غذای خود استفاده کنند. همچنین می‌توانید اقدام به بازیافت این باقیمانده‌ها کنید. صندوقچه‌های کرم یا کود برگ می‌توانند گزینه‌‌های فوق‌العاده‌ای باشند (صندوقچه‌های کرم علاوه‌بر آنکه مواد غذایی مناسبی برای گیاهان حیاط و محوطه سازمان تولید می‌کنند، در صورت نگهداری مناسب، هیچ‌گونه بوی نامطبوعی هم نخواهند داشت).

nikoueimahdi@gmail.com