بهار تولید در فصل پاییز؟
گروه صنعت و معدن- 35مصوبه دولت برای رفع موانع تولید و بخشنامه‌های متعدد گمرک برای ترخیص کالاها و تسهیل روند تجارت، مهم‌ترین اقدامات دولت طی دو هفته گذشته است. حال با نزدیک شدن به آغاز فصل پاییز، این سوال مطرح می‌شود که بهار تولید و فعالیت واحدهای تولیدی را شاهد خواهیم بود؟
پیش از این برخی از فعالان صنعتی در گفت‌و‌گو با «دنیای‌اقتصاد»، در مورد چشم‌انداز صنعت در نیمه دوم سال اعلام کردند که بهتر یا بدتر شدن وضعیت تولید به پارامترهای مختلفی بستگی دارد که از جمله آن آسان‌تر شدن مبادلات پولی، نقل و انتقال ارز، کاهش محدودیت‌های بین‌المللی، تامین منابع مالی بخش تولید و... است. به نظر می‌رسد که خواست آنها طی هفته‌های گذشته تا حدودی محقق شده، چرا که علاوه بر لغو برخی از تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، هیات وزیران گمرک ایران را موظف به تسهیل و تسریع در ترخیص کالاها و مواد اولیه انباشت شده در گمرکات سراسر کشور کردند. از سوی دیگر، دولت ضمن افزایش مدت بازپرداخت اقساط تسهیلات ارزی دریافتی از سوی تولیدکنندگان از حساب ذخیره ارزی، سهم ارزش ریالی گشایش اعتباری اسنادی را حداکثر ۳۰درصد درنظر گرفت تا حدودی کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی رفع شود. دولت همچنین صندوق توسعه ملی را نخستین دستگاهی دانست که می‌توان از ظرفیت آن برای رفع موانع تولید استفاده کرد. بر این اساس، تسهیل در روند اعطای تسهیلات این صندوق به منظور تامین منابع مورد نیاز برای سرمایه‌گذاری در بخش تولید را در دستور کار قرار داد. اینکه اقدامات دو هفته گذشته دولت تا چه حد در بهبود شرایط تولید در سه ماه آینده موثر است، موضوع گفت‌و‌گوی «دنیای اقتصاد» با برخی از فعالان صنعتی است.

امید دوباره برای تولید
عبدالحمید قدیمی، دبیر انجمن صنایع ریخته‌گری از جمله کسانی است که معتقد است مصوبات اخیر دولت برای واحدهای تولیدی که هنوز روند فعالیت آنها متوقف نشده، اقدامات بسیار مثبتی است و امید جدیدی برای آنها محسوب می‌شود. وی اما با اشاره به افت تبادلات اقتصادی کشور می‌گوید: در حال حاضر نگرانی اصلی نسبت به کسری بودجه سال 92 است و امکان تحقق بخشی از آن وجود ندارد. بنابراین بخش خصوصی اول باید بداند که بودجه واقعی کشور چقدر است و چه میزان از آن امکان تحقق دارد. قدیمی ادامه داد: مصوبات اخیر دولت در کوتاه‌مدت باعث می‌شود که واحدهایی که در حال فعالیت هستند، بخشی از مشکلاتشان را حل و فصل کنند اما روی کار سایر واحدهای نیمه تعطیل تاثیر ندارد. این فعال صنعتی با اشاره به کاهش پروژه‌های عمرانی کشور، گفت: امکان تزریق نقدینگی برای بسیاری از پروژه‌های نیمه‌تمام وجود ندارد و دولت جدید فعلا درصدد تسویه بدهی دولت قبل به فعالان بخش خصوصی است. وی با بیان اینکه شرایط اقتصادی کشور شرایط سختی است، اظهار کرد: با سه برابر شدن قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی، هزینه تمام شده برای اجرای پروژه‌ها و تولید افزایش یافته است. این در حالی است که در مقابل درآمدهای کشور افزایش نیافته است. وی در ادامه با اشاره به نرخ تورم گفت: در حال حاضر قیمت تمام شده محصولات با توجه به نرخ تورم افزایش یافته است و رفع عوارض ناشی از افزایش نرخ تورم در کوتاه‌مدت قابل‌حل نیست. بنابراین دولت باید با بازیابی و ترمیم مشکلات و اتخاذ سیاست‌های مناسب در میان‌مدت مسائل اقتصادی کشور و بخش تولید را حل کند.

رفع مشکلات زمان بر است
حسین سلیمی، عضو هیات‌مدیره انجمن مدیران صنایع نیز معتقد است با توجه به روندی که دولت جدید در پیش گرفته، می‌توان امیدوار بود مصوباتی که بدون مطالعه در چند سال گذشته اعلام شده در ۵ تا ۶ ماه آینده حذف یا بازنگری شود. سلیمی با اشاره به اینکه مصوبه‌های اعلام شده از زمان روی کار آمدن دولت جدید، امید را به بخش صنعت بازگردانده است، می‌گوید: با این حال نباید توقع داشت که مشکلات به وجود آمده در چند سال گذشته در مدت زمان کوتاه برطرف شود، چرا که رفع این مشکلات نیازمند زمان است، با این حال امید به وجود آمده موجب شده تا تولید تا حدودی رونق بگیرد. این عضو هیات مدیره انجمن مدیران صنایع معتقد است نحوه برخورد با مسائل سیاسی زمان بر است؛ به طور مثال
۱۰ سال از زمان اعمال تحریم‌ها علیه ایران می‌گذرد، اما اثرات آن در یکی دو سال اخیر نمایان شده و با این شرایط می‌توان گفت اثرات تصمیمات اخذ شده در ۷ تا ۸ سال گذشته نیز به زودی برطرف نخواهد شد.
سلیمی با اشاره به اینکه تامین مواد اولیه مورد نیاز یکی از عمده مشکلات بخش تولید محسوب می‌شود، تصریح کرد: در حال حاضر تولید برای تامین مواد اولیه مورد نیاز با مشکلات بسیاری مواجه است و هرچند تسریع در روند ترخیص کالا در گمرکات می‌تواند تا حدودی این گره را باز کند، اما آنچه مسلم است ثبت سفارش مواد اولیه مورد نیاز از یک سو و رسیدن این مواد به گمرک از سوی دیگر، نیازمند زمان است و در مدت زمان کوتاه این مشکل برطرف نخواهد شد.

مشکل نقدینگی همچنان باقی است
آرمان خالقی، عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران نیز معتقد است بخشنامه‌های ابلاغی در هفته گذشته، می‌تواند بخش کوچکی از مشکلات را برطرف کند. به گفته وی، دولت وعده داده ظرف مدت 100 روز مشکلات برطرف شود و با این شرایط باید در انتظار سایر مصوبات بود. به گفته این عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، باید برنامه‌های اعلام شده عملیاتی تر باشد تا تولید به روال سابق بازگردد.
خالقی معتقد است اقدامات صورت گرفته در اصل به رفع بوروکراسی و قوانین دست‌و‌پاگیر تولید کمک می‌کند و با توجه به بازه زمانی که طی شده، می‌توان اقدامات صورت گرفته را مثبت ارزیابی کرد. عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با اشاره به اینکه هنوز در خصوص رفع مشکل نقدینگی واحدهای تولیدی تصمیم‌گیری صورت نگرفته است، می‌گوید: کمبود نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بخش تولید محسوب می‌شود که هنوز راهکاری عملیاتی برای آن در نظر گرفته نشده است؛ به طور مثال سهم بخش تولید از صندوق توسعه ملی در سال 91 و 92 پرداخت نشده که در صورت تخصیص سهم بخش تولید از این صندوق، شاهد رفع مشکل نقدینگی واحدهای تولیدی خواهیم بود.
عضو کارگروه حمایت از تولید با بیان اینکه نیمه اول سال 92 رو به اتمام است، می‌گوید: با توجه به عدم تخصیص سهم بخش تولید از سال گذشته، صندوق توسعه ملی باید برای نیمه دوم سال مجددا نسبت به اخذ مجوز اقدام کند که این امر هم زمان بر بوده و به ضرر تولید تمام خواهد شد.خالقی سهم بخش تولید از صندوق توسعه ملی را بیش از 4 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: در صورتی که سهم 10درصدی تولید در سال جاری و گذشته اختصاص یابد، رونق به تولید باز خواهد گشت.