تعاونی‌های آموزشگاهی، یک فعالیت گروهی است که با مشارکت داوطلبانه دانش‌آموزان و با حمایت، نظارت و هدایت مدیر و مسوولان مدرسه، در مدارس با عضویت دانش‌آموزان تشکیل می‌شوند و بستری برای تمرین مشارکت و انجام فعالیت‌های جمعی هستند. این تعاونی‌ها به جای رویکرد اقتصادی، بیشتر رویکرد آموزشی، تربیتی و پرورشی دارند و هدف اصلی از تشکیل آنها، آموزش و ترویج اصول و مفاهیم تعاون بین دانش‌آموزان و تشویق آنان به همکاری و همیاری با یکدیگر و تقویت روحیه خودیاری، شرکت در کارهای گروهی، رشد حس مسوولیت‌پذیری و احترام به رأی و نظر دیگران است. ترویج روحیه همکاری و همفکری و مشارکت در امور اجتماعی و اقتصادی، توسعه آموزش و تقویت مهارت،‌ آشنایی با قوانین و مقررات و پیروی از آنها و تامین ملزومات و کالاهای مورد‌نیاز مصرفی دانش‌آموزان از قبیل لوازم‌التحریر و خوراک و پوشاک با کیفیت مناسب و قیمت کمتر از بازار از مهمترین اهداف تعاونی‌های آموزشگاهی به شمار می‌رود.

به اعتقاد کارشناسان، با تاسیس تعاونی‌های آموزشگاهی در مدارس، شیوه مشارکت در فعالیت‌های گروهی به دانش‌آموزان آموخته می‌شود و حس تعاون به صورت بنیادی در ذهن نوجوانان جای گرفته و در باروری شخصیت آنها تاثیر می‌گذارد. مهدی مسکنی، معاون امور تعاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با اشاره به فعالیت بیش از ۱۰۰ تعاونی آموزشگاهی در سراسر کشور با عضویت ۶۸۰۰ دانش‌آموز می‌گوید: عضویت در تعاونی‌های دانش‌آموزی محدویت سنی ندارد و دانش‌آموزان پس از اتمام دوران تحصیل می‌توانند از طریق عضویت در انجمن فارغ‌التحصیلان همچنان سهام خود را حفظ کنند یا به دانش‌آموزان جدیدالورود دیگر انتقال دهند. او تقویت روحیه کارآفرینی و افزایش مهارت‌های تعاون‌محور در دانش‌آموزان را یکی از اهداف ایجاد تعاونی‌های دانش‌آموزشی عنوان کرده و معتقد است: این نوع تعاونی‌ها زمینه‌ساز توسعه و نهادینه‌سازی فرهنگ تعاون بین دانش‌آموزان هستند.

به گفته مسکنی،‌ تعاونی‌های آموزشگاهی در زمینه‌های مختلف اعم از تولید مصنوعات نظیر میز و صندلی دانش‌آموزی، طراحی و دوخت انواع لباس و پیراهن دانش‌آموزان، تولید زیورآلات و مدیریت بوفه مدارس مشغول به فعالیت هستند. در ماده ۸۷ قانون شرکت‌های تعاونی، هدف اصلی از تشکیل شرکت‌های تعاونی آموزشگاهی، تعمیم اصول تعاون به منظور آموزش عملی مقررات شرکت‌های تعاونی بین دانش‌آموزان یا دانشجویان مراکز آموزش عالی است و کلیه دانش‌آموزان مدارس ابتدایی، مدارس راهنمایی و دبیرستان و دانشجویان آموزشکده‌ها، دانشکده‌ها و دانشگاه‌ها با پرداخت بهای یک سهم می‌توانند به عضویت این شرکت‌های تعاونی درآیند.