مهدی نصرتی

با پایان یافتن مهلت ثبت نام نامزدهای ریاست‌جمهوری، مشخص شده است که ۴۷۵‌نفر به عنوان نامزد انتخابات ثبت‌نام کرده‌اند. در حالی که با اقداماتی ساده و سازگار با قانون اساسی می‌توان تعداد نامزدها را معقول و منطقی نمود. اصولا افرادی را که نباید وارد این عرصه شوند، می‌توانیم به دو دسته تقسیم کنیم:

دسته اول، افرادی که فاقد حداقل شرایط لازم هستند و به قصد تفنن، کسب شهرت، ساده لوحی و بعضا به دلیل توهمات شخصی برای ثبت نام مراجعه می‌کنند.

دسته دوم، افرادی که دارای صلاحیت هستند، اما فاقد حداقل پشتوانه مردمی‌قابل قبول هستند.

حضور هر دو دسته هزینه ‌بر و غیرضروری بوده و با چند اقدام ساده و منطقی می‌توان از ثبت‌نام آنها جلوگیری کرد.

در مورد دسته اول کافی است از متقاضیان خواسته شود مبلغی (مثلا صدهزار تومان) را به عنوان هزینه بررسی مدارک به خزانه دولت واریز کنند و سپس اقدام به ثبت نام کنند. اما سوال اینجاست که آیا این نکته و راهکار ساده به ذهن مسوولان محترم نرسیده‌است؟

اما از حضور دسته دوم -یعنی افرادی که به لحاظ سیاسی دارای صلاحیت هستند، اما فاقد پشتوانه مردمی‌هستند- نیز باید جلوگیری به عمل آید. انتخابات ریاست جمهوری فرصتی استثنایی برای نامزدها فراهم می‌کند تا به طرح دیدگاه‌های خود از طریق صدا و سیما بپردازند. هرچقدر تعداد نامزدهای غیرجدی و کم بخت بیشتر باشد، فرصت کمتری نیز در اختیار نامزدهای جدی و مطرح قرار خواهد گرفت.لذا نامزدهای محترمی‌که مورد تایید صلاحیت قرار می‌گیرند،‌ باید از هزینه فرصت استفاده از آنتن صدا و سیما آگاه باشند و آن را در محاسبات خود وارد کنند. وقتی هزینه فرصت شرکت در انتخابات برای نامزدهای بالقوه کم باشد، ممکن است چنین استراتژی‌های غیربهینه‌ای انجام شود:ممکن است تعدادی نامزد سایه وارد صحنه شوند که هدفشان کسب رای نیست، بلکه هدفشان دفاع از یا حمله به نامزد خاصی باشد.

چنین نامزدهایی بعد از این که از فرصت کمیاب تبلیغات تلویزیونی استفاده کردند، می‌توانند به راحتی انصراف دهند! در صورتی که حق مردم و سایر نامزدها را در استفاده درست از رسانه ملی ضایع کرده‌اند. همچنین برخی ممکن است به این دلیل نامزد شوند تا از تریبون به ظاهر رایگان صدا و سیما برای بیان نظرات خود استفاده کنند. نظراتی که ممکن است دارای هیچ اقبالی در سطح جامعه نیز نباشد. از طرف دیگر مسوولان محترم برگزاری انتخابات نیز برای پرهیز از تعدد نامزدها ممکن است برخی نامزدهای دارای پشتوانه مردمی‌را رد صلاحیت کنند.برای پرهیز از حضور (یا حذف) غیرضروری افراد، می‌توان از هر یک از نامزدها مبلغی به عنوان ودیعه در هنگام ثبت نام اخذ کرد. پس از انتخابات این ودیعه در صورتی پس داده خواهد شد که نامزد مورد نظر حد نصابی از آرا (مثلا یک‌درصد آرا ) را کسب کند. بنابراین با فرض ۴۰میلیون نفر شرکت کننده در انتخابات، فرد مذکور باید حداقل ۴۰۰هزار رای کسب کند تا بتواند ودیعه خود را پس بگیرد و در صورتی که در خود پتانسیل جذب چنین رایی را نمی‌بیند، اساسا نامزد نشود. واضح است که این کار، پولی کردن انتخابات نیست، بلکه فیلتری است که تنها کسانی را تشویق به نامزد شدن در انتخابات می‌کند که دارای حداقلی از پشتوانه مردمی‌باشند. بدین ترتیب تعداد نامزدها بسیار کمتر (و البته منطقی‌تر) می‌شود، با این حال اگر کسی بدون کمترین پشتوانه مردمی، باز هم اصرار به نامزد شدن داشته باشد، می‌تواند با پرداخت هزینه‌های مربوطه به معرفی خود و ایده‌هایش بپردازد.