احسان ابطحی

ناآرامی‌های لیبی در حالی شدت گرفته است که یکی از اعضای بلند‌پایه قبیله قدرتمند وارفلاح اعلام کرد که این قبیله از معمر قذافی، زمامدار لیبی حمایت نخواهد کرد و «‌او دیگر یک برادر نیست.» به گزارش شبکه خبری سی.‌ان.‌ان، در همین حال قبیله زاویه که در منطقه نفت‌خیز شرق لیبی مستقر است، تهدید کرد که جریان نفت را قطع خواهد کرد. همچنین قبیله بانی ولید تصمیم گرفت تا اعضای خود را از بریگاد‌های امنیتی رژیم قذافی خارج کند. قبیله منتفذ زینتان هم که پیشتر با قبیله‌ای که متعلق به قذافی است متحد بود با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که از مخالفان رژیم حمایت خواهد کرد. شواهد حاکی از آن است که قبایل لیبی یکی پس از دیگری به جمع مخالفان قذافی می‌پیوندند. ستون فقرات این کشور نفتخیز شش میلیون و ۴۲۰ هزار نفری واقع در شمال آفریقا را قبایل مختلف تشکیل می‌دهند. اگر در کشوری مانند آمریکا شعار مردم؛ خدا و کشور است، در لیبی این شعار خدا، قبیله و سپس کشور است. قذافی پس از آنکه در اول سپتامبر سال ۱۹۶۹ میلادی در کودتایی بدون خونریزی، ادریس، اولین و آخرین شاه لیبی پس از پایان استعمار ایتالیا را سرنگون کرد و قدرت را در دست گرفت، قبایل کشورش را به رسمیت شناخت. با این همه قذافی در ابتدای به قدرت رسیدنش قبایل لیبی را نیروهایی سنتی می‌دانست که با برنامه‌های رادیکال سوسیالیستی او مخالف بودند و به همین دلیل آنها را سرکوب می‌کرد. قذافی اما بعد‌ها تصمیم گرفت با این قبایل همکاری کند به همین دلیل کمیته‌های سوسیالیستی خلق لیبی را تاسیس کرد که اعضای آن را رهبران قبایل تشکیل می‌دادند. گفته می‌شود در لیبی حدود ۱۴۰ قبیله وجود دارد. در همین حال شبکه خبری الجزیره گزارش داد که قذافی پیشنهاد هوگو چاوز، رییس‌جمهوری ونزوئلا را برای میانجیگری در بحران لیبی پذیرفته‌است.

منابع آگاه در کاراکاس، پایتخت ونزوئلا روز پنج‌شنبه گفتند که نیکلاس مادورو، وزیر امور خارجه ونزوئلا، این مساله را با عمرو موسی، دبیر‌کل اتحادیه عرب در میان گذاشته است. در همین حال، مصطفی عبدالجلیل، رییس شورای ملی لیبی که در حقیقت نقش دولت انتقالی در این کشور را ایفا می‌کند تاکید کرد که به طور کلی با مذاکره با قذافی مخالف است. همزمان و به گزارش خبرگزاری رویترز مخالفان قذافی دیروز قرار بود پس از اقامه نماز جمعه در شهر ترابلس، پایتخت، دست به تظاهرات گسترده ضد دولتی بزنند. از سوی دیگر به گزارش بی.‌بی.‌سی در حالی‌که مقامات لیبی عملیات هوایی علیه معترضان را تکذیب می‌کنند، نیروهای مخالف خود را برای مقابله با حملات جدید طرفداران حکومت آماده می‌کنند. سیف‌الاسلام قذافی، فرزند معمر قذافی، در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی اسکای بریتانیا، گزارش‌های مربوط به عملیات هوایی نیروهای دولتی علیه مخالفان حکومت را تکذیب کرد، اما گفت که نیروهای امنیتی «سران اغتشاشگران» را هدف قرار می‌دهند.