پایان بی‌نتیجه مذاکرات برای مقابله با «جنگ ارزی»

عکس:AFP اجلاس سالانه صندوق‌بین‌المللی پول دیروز بدون دستیابی به توافق پایان یافت

نشست بی‌نتیجه قدرت‌ها برای پیشگیری از جنگ ارزی

شادی آذری

مقامات ارشد اقتصادی جهان دیروز، یکشنبه، مذاکرات سه روزه خود را که در قالب اجلاس سالانه صندوق بین‌المللی پول برگزار شده بود، بدون دستیابی به توافقی بر سر راهکارهای پیشگیری از آنچه بسیاری جنگ ارزی قریب‌الوقوع می‌نامند، به پایان رساندند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، کمیته‌ای از صندوق بین‌المللی پول که در این اجلاس هدایت مذاکرات را بر عهده داشت تلاش بسیار کرد تا تنش بین اقتصادهای بزرگ جهان از جمله چین و ایالات‌متحده آمریکا را مورد هدف قرار دهد و از آن بکاهد. اما بی‌آنکه به دستاوردی در این راه نایل شود، دیروز تنها اعلام کرد که این سازمان باید مطالعات خود را در این زمینه ادامه دهد.

هیات صندوق‌بین‌المللی پول در بیانیه‌ای که پس از اجلاس دیروز منتشر شد اعلام کرد: «با وجود آنکه نظام پولی جهان در حال بازگشت به شرایط پیش از بحران است، عدم وجود تراز‌های تجاری‌، نوسانات جریان‌های سرمایه، اقدامات مربوط به نرخ ارز و مسائل مرتبط با عرضه و انباشت ذخایر رسمی، موجب بروز تنش و حساسیت در عرصه بین‌المللی شده است.» در این بیانیه همچنین آمده است: «ما از صندوق می‌خواهیم که کار خود را در این حوزه‌ها عمق بخشد و از جمله آن‌ها مطالعات عمیقی را در جهت افزایش کارآمدی سیاست‌های مدیریت جریان‌ سرمایه انجام دهد.»

کمیته پولی و مالی صندوق‌بین‌المللی‌پول که بازوی سیاستگذاری این صندوق است، در بیانیه خود از هرگونه درخواست خاصی از چین یا سایرین برای تغییر سیاست‌ استفاده از پول ارزان و انباشت ذخایر برای رونق بخشی به صادرات، اجتناب ورزیده است.

دیروز یوسف پتروس‌غالی، رییس این کمیته در جلسه جمع‌بندی مذاکرات در دفتر صندوق‌بین‌المللی‌پول واقع در واشنگتن گفت: «واضح است که تنش‌هایی وجود دارد.» وی افزود: «این تنش‌ها در حال رسیدگی است. ما به این نتیجه رسیده‌ایم که صندوق بین‌المللی پول همان جایی است که در آن باید با این مسائل مقابله شود.»

دومینیک استراوس کان، رییس صندوق‌بین‌المللی پول، در پاسخ به این پرسش که چرا بیانیه‌ای شدید‌الحن‌تر صادر نشده است، گفت: «تنها یک مانع وجود دارد و آن فقدان توافق بین اعضاست.» وی افزود: «من باور ندارم که هیچ اقدام دیگری غیر از یک روش همکاری را بتوان به‌کار بست.»

پیش از این سخنان، دیروز گیتنر، وزیر دارایی ایالات متحده آمریکا گفته بود که صندوق ‌بین‌المللی ‌پول «باید نظارت خود را بر سیاست‌های نرخ ارز و اقدامات انباشت ذخایر قدرت بخشد.» وی افزود: «انباشت بیش از حد ذخایر ارزی در ابعاد جهانی به وارد آمدن خسارات جدی بر نظام پولی و مالی بین‌المللی منجر شده است.»

آمار و ارقام جدید صندوق‌بین‌المللی پول نشان می‌دهد که ذخایر ارزی پکن به ۴۴۷/۲ تریلیون دلار بالغ شده است و این رقم بیشترین میزان ذخایر ارزی کشورها و نزدیک به ۳۰ درصد کل ذخایر ارزی جهان را تشکیل می‌دهد.

واشنگتن مدعی است که چین مقادیر زیادی دلار خریداری کرده است تا ارزش یوآن را به‌طور مصنوعی در سطح پایین نگه دارد و این مساله تجارت جهانی را بخاطر افزایش بیش از حد صادرات کالاهای چینی مخدوش ساخته است.

به نظر می‌رسد درخواست نهایی آمریکا به‌نوعی یک عقب‌نشینی باشد. این کشور فقط از صندوق‌بین‌المللی پول خواسته است در زمینه سیاست‌های ارزی نهادی سختگیر‌تر باشد. این موضعی است که برخی مقامات اروپایی و دیگر نمایندگان کشورها نیز اتخاذ کرده‌اند.

پیش از بیان این درخواست آمریکا، وزیر دارایی ژاپن، یوشیهیکو نودا نیز به این هیات اعلام کرد «به این وضعیت که برخی کشورهای خاص هزینه رشد اقتصادی خود را به سایر کشورها تحمیل کنند، نمی‌توان ادامه داد. اکنون حیاتی است که جامعه بین‌الملل با همکاری این مشکلات را حل نماید.»

وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی ۱۸۷ کشور عضو صندوق‌ بین‌المللی‌پول که گروه بیست را نیز شامل می‌شود، به مدت سه روز در پایتخت آمریکا گردهم آمدند با این امید که به اجماعی در زمینه سیاست‌های ارزی دست یابند. اما رییس بانک مرکزی چین در روز جمعه به همه درخواست‌ها برای افزایش ارزش یوآن پاسخ منفی داد و اعلام کرد که این غول نوظهور به جای «شوک‌درمانی» به اصلاحات تدریجی معتقد است.

ژو شائوچوآن افزود ارزش یوآن به سوی سطح «تعادل» پیش خواهد رفت. سایر حضار در این اجلاس احتمال وقوع جنگ ارزی را مردود دانستند. خانم کریستین لاگارد، وزیر دارایی فرانسه گفت: «من تصور نمی‌کنم جنگی در کار باشد.» وی افزود: «در جنگ همیشه یک بازنده وجود دارد و ما نمی‌توانیم یک بازنده داشته باشیم.» او گفت: «صندوق‌بین‌المللی پول دقیقا همان جایی است که در آن می‌توان به همکاری و زمینه‌های مشترک دست یافت.»

رییس بانک مرکزی اروپا، ژان کلود تریشه در این اجلاس گفت دلایلی برای خوشبینی وجود دارد. وی در اختتامیه اجلاس ابراز امیدواری کرد: «من اطمینان کامل دارم که جامعه بین‌الملل راه مناسبی را برای همکاری خواهد یافت.» وی افزود: «ما به شدت مخالف آنچه که جنگ ارزی نامیده شده است، هستیم.» او با کم اهمیت جلوه دادن اختلافات بین اقتصادهای نوظهور و اقتصادهای توسعه یافته در مورد ارزها گفت که پیش از این در اجلاس ماه ژوئن گروه بیست که چین هم در آن شرکت داشت، یک توافق حاصل شده بود.

رییس بانک مرکزی کره‌جنوبی نیز چنین ابراز امیدواری کرد: «امیدوارم در اجلاس گروه بیست که قرار است به ریاست من در ماه نوامبر در سئول برپا شود، به راه حل بهتری دست یابیم.»

شرکت‌کنندگان در اجلاس IMF / عکس: رویترز