بخش صد و هجدهم
نه «صلح آمریکایی» نه «صلح چینی» - ۵ مهر ۹۶
نویسندگان: مایکل دی سوین، ونیان دنگ و اوبه ری لسکور
ترجمه: محمدحسین باقی
یک مساله اساسی طی مراحل اولیه برنامه سلاح هسته‌ای چین همانا ساختار و مقیاس نیروهای هسته‌ای بود. تصمیم‌گیران به دقت با دنبال کردن استراتژی «کوچک اما کارآمد» در مورد این مساله مداقه می‌کردند. به‌طور خاص، طی مراحل اولیه و میانی توسعه این برنامه، «کمیته ویژه مرکزی» به رهبری «چو» ترتیبات دقیقی در مورد مسیر توسعه‌ای و الزامات فنی نیروهای هسته‌ای کشور تهیه کرد. «چو» در مورد این حقیقت بسیار صریح بود که بازدارندگی تنها می‌تواند با ترکیب «کلاهک‌های هسته‌ای» و «وسیله و ادوات زرهی-رزمی» به‌دست آید.
نویسندگان: مایکل دی سوین، ونیان دنگ و اوبه ری لسکور
ترجمه: محمدحسین باقی
یک مساله اساسی طی مراحل اولیه برنامه سلاح هسته‌ای چین همانا ساختار و مقیاس نیروهای هسته‌ای بود. تصمیم‌گیران به دقت با دنبال کردن استراتژی «کوچک اما کارآمد» در مورد این مساله مداقه می‌کردند. به‌طور خاص، طی مراحل اولیه و میانی توسعه این برنامه، «کمیته ویژه مرکزی» به رهبری «چو» ترتیبات دقیقی در مورد مسیر توسعه‌ای و الزامات فنی نیروهای هسته‌ای کشور تهیه کرد. «چو» در مورد این حقیقت بسیار صریح بود که بازدارندگی تنها می‌تواند با ترکیب «کلاهک‌های هسته‌ای» و «وسیله و ادوات زرهی-رزمی» به‌دست آید. بنابراین، او درحالی‌که پروژه بمب اتمی را توسعه می‌داد، اهمیت زیادی به تسلیحاتی کردن و توسعه ابزارهای وارد آوردن ضربه می‌داد. در سال 1963 او خاطرنشان کرد: «ما نه تنها نمی‌خواهیم یک بمب هسته‌ای را منفجر کنیم بلکه به‌دنبال حل مساله تولید تسلیحات هستیم.»
در میان این سه نوع وسایل و ادوات زرهی، زیردریایی‌های هسته‌ای بسیار متحرک بوده، به راحتی پنهان می‌شوند و قابلیت بقای آنها بیشتر است. با این حال، تکنولوژی و مهندسی مورد نیاز در توسعه و ساخت زیردریایی‌ها بسیار دشوار است. در ژوئن 1958، دولت مرکزی تصمیم به توسعه زیردریایی‌های موشکی هسته‌ای گرفت. دشواری‌های اقتصادی موقت در اوایل دهه 60 چین را مجبور به تعلیق این پروژه در مارس 1963 کرد. پس از بهبود وضعیت اقتصادی این کشور، کمیته ویژه مرکزی این پروژه را در مارس 1965 از سر گرفت. پس از تلاش‌های بسیار، نیروهای تحقیقاتی در «وزارت ششم ماشین‌سازی» (Sixth Ministry of Machine Building: یکی از ادارات مرکزی در «جمهوری خلق چین» که در 2 سپتامبر 1963 تاسیس شد. هدف آن نظارت بر صنعت کشتی‌سازی بود. در می1982 نام آن به شرکت کشتی‌سازی چین تغییر یافت) به‌طور موفقیت آمیزی یک زیردریایی موشکی هسته‌ای را در 1981 ساختند و چین به‌طور موفقیت‌آمیزی به تست پرتاب موشک از این زیردریایی در سال 1988 پرداخت. «چون لای» امید بسیاری داشت که چین بتواند قابلیت بازدارندگی هسته‌ای را به سرعت برقرار کند. بنابراین، کمیته ویژه مرکزی یک برنامه سفت و سخت اما روشن برای طراحی کلاهک‌های هسته‌ای و ساخت وسایل و ادوات زرهی تهیه کرد. «چو» در گزارش خود به دولت مرکزی در ژانویه 1964 توصیه کرد که یک برنامه جامع برای سرعت بخشیدن به توسعه تسلیحات هسته‌ای تدوین و سخت تلاش شود تا نیروهای مسلح کشور در کوتاه‌ترین زمان به این تسلیحات مجهز شوند. او با چنین روحیه‌ای هدایت جلسات کمیته ویژه مرکزی در فوریه، مارس و اوت 1965 را به‌دست گرفت که طی آن چند طرح مهم مورد تایید قرار گرفت:
1- طرح «وزارت دوم ماشین‌سازی» (Second Ministry of Machine-Building: یکی از ادارات مرکزی در «جمهوری خلق چین» که در اوت 1952 تاسیس شد و ناظر بر تولیدات صنعت هسته‌ای بود) شامل توسعه و آزمایش بمب اتمی از طریق آسمان و پرتاب موشک‌های هسته‌ای می‌شد. به این وزارتخانه دستور داده شده بود که آزمایش بمب هیدروژنی را در سال 1968 انجام دهد و موشک‌های استراتژیک را به کلاهک‌های هسته‌ای مجهز سازد. به این وزارتخانه اعلام شده بود که باید در نیمه دهه 70 به این اهداف دست یافته شود.
2- طرح «چهار نوع موشک در 8 سال» ("Four Types of Missiles in Eight Years" Plan) که از سوی «وزارت هفتم ماشین‌سازی» (Seventh Ministry of Machine-Building: یکی از ادارات مرکزی در «جمهوری خلق چین» که در 23 نوامبر 1964 از سوی «شورای دولتی» تاسیس شد. این شورا در بسیاری از کشورها معادل «شورای وزرا» است که ناظر بر صنعت هوا-فضا است) از 1965 تا 1972 دنبال می‌شد شامل توسعه چهار نوع موشک سطح به سطح می‌شد که عمدتا از نوع موشک‌های کوتاه‌برد، میان‌برد، دوربرد و قاره‌پیما بودند. اولویت به توسعه موشک‌هایی با سوخت مایع داده شد درحالی‌که این وزارت سخت می‌کوشید تا همزمان موشک‌های سوخت جامد را نیز توسعه دهد.
3- طرح «وزارت ششم ماشین‌سازی» شامل توسعه زیردریایی هسته‌ای همراه با اژدرها بود. هدفش این بود که آزمایش‌های زیر دریا در سال 1972 رخ دهد و در کنار آن توسعه زیردریایی‌های موشکی هسته‌ای هم دنبال شد.
چنان‌که از این برنامه توسعه‌ای روشن است، تصمیم‌گیران امید داشتند که تا نیمه دهه 70 به قوای بازدارنده استراتژیک دست یابند که بر موشک‌های استراتژیک زمین به زمین متمرکز باشند. به‌خاطر استراتژی توسعه‌ای هوشمندانه‌شان و سازوکارهای رهبری متمرکز و واحدشان، قوای هسته‌ای چین با سرعتی چشمگیر توسعه یافت. چین در اکتبر 1964 آزمایش تسلیحات هسته‌ای، در اکتبر 1966 تست پرتاب موشک‌های میان‌برد دارای کلاهک هسته‌ای، در دسامبر 1966 آزمایش اصول طراحی بمب هیدروژنی و در می 1967 تست پرتاب موشک‌های میان برد را به‌طور موفقیت‌آمیزی انجام داد. بنابراین، توسعه تسلیحات هسته‌ای طی دهه اول این برنامه سریع و کارآمد بود. با این حال، در دهه دوم برنامه هسته‌ای چین، انقلاب فرهنگی به‌شدت در این فرآیند مداخله کرد. برنامه توسعه موشکی، به‌طور اخص، به‌شدت تحت‌تاثیر قرار گرفت و بسیاری از طرح‌های دیگر هم به‌شدت به تعویق افتاد. تنها پس از پایان انقلاب فرهنگی در سال 1967 بود که وضعیت سیاسی در چین به تدریج به وضعیت عادی بازگشت. در 18 سپتامبر 1977، کمیته ویژه مرکزی قدرت خود را بازیافت، به مسائل کلیدی اولویت داد و تلاش‌های خود را به‌کار گرفت تا موشک‌های بالستیک قاره‌پیما، موشک‌های پرتابی از سوی زیردریایی‌ها و ماهواره‌های ارتباطی را توسعه داده و مورد آزمایش قرار دهد. چین به‌طور موفقیت‌آمیزی تست کامل پروازی موشک‌های سوخت مایع بالستیک قاره‌پیمای سطح به سطح (موشک‌های سطح به سطح SURFACE TO SURFACE MISSILE از یک سکوی پرتاب ثابت یا متحرک زمینی به سوی یک هدف ثابت و متحرک یا اهداف جداگانه (موشک‌های با سر جنگی مجتمع با اهداف و مقاصد مختلف) پرتاب می‌شوند. این موشک‌ها ممکن است در سطح زمین نگهداری و استقرار یافته باشند، در سیلو و از همانجا پرتاب شوند یا اینکه در سیلو نگهداری شده و در زمان پرتاب، به سطح زمین منتقل شوند. از نظر نظامی، تولید موشک‌های سطح به سطح در بردهای کوتاه و متوسط، قاره‌پیما و تاکتیکی جهت مقاصد آسیب‌رسانی به دشمن از فاصله دور بوده است) را در 1980؛ تست پرتاب موشک بالستیک قاره‌پیمای متحرک دارای سوخت جامد سطح به سطح را در 1985؛ تست پرواز موشک‌های استراتژیک پرتاب شده از زیر دریا از یک زیردریایی هسته‌ای را در سال 1988 انجام داد.
ارسال نظر