گروه خودرو - گمرک ایران با ارائه گزارشی تحلیلی روند واردات خودرو به کشورمان را بررسی کرد. گمرک ایران در این گزارش تصریح کرد: براساس ماده یک آیین‌نامه ضوابط فنی واردات خودرو، واردات این کالا (به استثنای مواردی که به تصویب هیات وزیران می‌رسد) منوط به وجود نمایندگی رسمی خدمات پس از فروش در ایران است که تعیین ضوابط مربوط به تایید نمایندگی‌ها و نظارت بر فعالیت آنها برعهده وزارت بازرگانی است. همچنین تنظیم و نظارت بر این ضوابط باید با هماهنگی و همکاری وزارت صنایع و معادن صورت پذیرد. ماده ۲ این آیین‌نامه نیز، شرکت‌های واردکننده خودرو را ملزم کرده هنگام ثبت سفارش در وزارت بازرگانی متعهد شوند ضوابط خدمات پس از فروش و تامین قطعات یدکی موضوع ماده یک و همچنین الزامات مواد ۳، ۴ و ۵ این آیین‌نامه را رعایت کنند. به گزارش روابط عمومی گمرک، براساس ماده ۳ باید خودروهای وارداتی از نظر آلایندگی‌های محیط‌زیست با استانداردهای مورد تصویب هیات وزیران و شورای عالی حفاظت محیط‌زیست انطباق داشته باشد. مسوولیت نظارت بر این امر به عهده سازمان حفاظت محیط‌زیست است. ماده ۴ این آیین‌نامه نیز ملزم کرده است خودروهای وارداتی از نظر استانداردهای ایمنی و کیفیت باید با استانداردهای اجباری کشور انطباق داشته و مسوولیت نظارت بر آن برعهده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است. همچنین طبق ماده ۵ آیین‌نامه ضوابط فنی واردات خودرو، خودروهای وارداتی باید با معیارهای مصرف سوخت مورد تصویب کمیته موضوع ماده ۱۲۱ قانون برنامه سوم توسعه و یا مرجع دیگری که براساس قانون تعیین می‌شود، انطباق داشته و مسوولیت نظارت بر این امر به عهده موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران است. هم‌اکنون گواهی مربوط به معیارهای مصرف سوخت از سوی سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت کشور که از زیرمجموعه وزارت نفت است، صادر شده است.

ماده ۷ آیین‌نامه ضوابط فنی واردات خودرو ورود انواع خودروهای سواری را که از تاریخ تولید آنها بیش از یک سال گذشته باشد، ممنوع کرده است. در ماده ۸ این آیین‌نامه آمده است: واردات خودروهای نو با قدمت تا دو سال از زمان ساخت، صرفا برای کاربری تاکسی بلامانع است. همچنین براساس ماده ۱۱، مارک، مدل و مشخصات اصلی خودروهای قابل ورود در چارچوب الزامات ماده ۲ توسط وزارت صنایع و معادن با همکاری وزارتخانه‌های نفت، بازرگانی، سازمان حفاظت محیط‌زیست و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران اعلام و هر شش ماه یک بار بازنگری خواهد شد.مواد ۶، ۹ و ۱۰ این آیین‌نامه به موضوع واردات کامیون و اتوبوس، ماشین‌آلات راهسازی و معدنی نو و یا کار کرده و سود بازرگانی خودروهای گازسوز و دوگانه‌سوز پرداخته است.گمرک ایران به استناد این مصوبه و آیین‌نامه ۱۱ ماده‌ای آن و براساس مقررات صادرات و واردات و قانون امور گمرکی به نحوه واردات خودرو نظارت و قوانین مرتبط با آن را در این خصوص اعمال می‌کند.این گزارش می‌افزاید: براساس این مصوبه و آیین‌نامه ۱۱ ماده‌ای آن واردکنندگان خودرو ملزم به اخذ گواهی‌های چهارگانه شامل، مجوز نمایندگی رسمی خدمات پس از فروش در ایران از وزارت بازرگانی، استانداردهای آلایندگی‌های محیط‌زیست از سازمان حفاظت محیط‌زیست، استانداردهای ایمنی و کیفیت از موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، معیارهای مصرف سوخت از سازمان بهینه‌سازی و مصرف سوخت می‌باشند. همچنین برای اخذ مجوز فعالیت نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش خودروهای وارداتی از وزارت بازرگانی، لازم است متقاضی گواهی‌های موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، سازمان حفاظت محیط‌زیست و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت را اخذ کنند. بنابراین واردکنندگان خودرو موظفند جهت اخذ نمایندگی‌های مجاز خدمات پس از فروش، گواهی‌های سه‌گانه ذکر شده را از سازمان‌های مربوطه اخذ و در زمان ثبت سفارش به وزارت بازرگانی ارائه کنند. لازم به توضیح است، طبق ماده ۲ آیین‌نامه ضوابط فنی واردات خودرو، شرکت‌های واردکننده خودرو باید هنگام ثبت سفارش متعهد شوند موضوع مواد (۱)، (۳)، (۴) و (۵) این آیین‌نامه به ترتیب مربوط به خدمات پس از فروش، محیط‌زیست، استانداردهای ایمنی و کیفیت و مصرف سوخت را رعایت کنند. بنابراین از نظر گمرک ایران هرگونه ثبت سفارش خودرو در وزارت بازرگانی و ارائه مجوز ثبت سفارش بازرگانی به گمرک نشان‌دهنده اخذ گواهی‌های چهارگانه واردات خودرو است.

موارد موردنظر در واردات خودرو

یک دستگاه خودرو به صورت بدون انتقال ارز و بدون داشتن کارت بازرگانی و به منظور مصرف شخصی به نام ایرانیانی که دارای اهلیت قانونی (ایرانی‌الاصل) هستند برای یک بار با رعایت سایر مقررات، قابل ثبت سفارش است. اشخاص جهت وارد کردن خودرو به منظور مصرف شخصی ابتدا باید مجوز وزارت بازرگانی (ثبت سفارش) را اخذ کنند. فقط خودروهایی اجازه ورود توسط اشخاص فوق را دارند که گواهی‌های چهارگانه شامل مجوز نمایندگی خدمات پس از فروش در ایران، استاندارد محیط‌زیست، ایمنی و کیفیت موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی و سازمان بهینه‌سازی مصرف سوخت این خودروها قبلا توسط نمایندگی شرکت‌های سازنده اخذ شده باشد. باتوجه به توضیحات ارائه شده برای ورود یک دستگاه خودرو داشتن کارت بازرگانی ضرورت ندارد اما واردات بیش از یک دستگاه خودرو تجاری محسوب شده و فقط از طریق ثبت سفارش، ارائه کارت بازرگانی معتبر و از طریق گشایش اعتبار اسنادی (LC) و یا واردات در مقابل صادرات امکان‌پذیر است.ثبت سفارش خودرو در وزارت بازرگانی و اخذ مجوز ثبت سفارش وزارت بازرگانی جهت واردات خودرو از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی و ارائه آن به گمرک، نشان‌دهنده اخذ گواهی‌های چهارگانه واردات خودرو است.

- واردات خودرو در پنج ماهه اول سال ۱۳۸۵:

در پنج ماهه اول سال‌جاری تعداد ۷‌هزار و ۱۵ دستگاه خودرو وارد کشور شد. ارزش این تعداد واردات خودرو ۱۳۱‌میلیون و ۲۰۷‌هزار‌دلار بود.این میزان واردات در مقایسه با پنج ماهه اول سال گذشته به لحاظ تعداد ۶/۱۴۸درصد افزایش و به لحاظ ارزش ۷۹‌درصد افزایش داشته است. در پنج ماهه اول سال گذشته تعداد ۲‌هزار و ۸۲۲ دستگاه خودرو به ارزش ۷۳‌میلیون و ۲۵۶‌هزار‌دلار وارد کشور شد. در سال‌جاری بیشترین تعداد واردات خودرو در مردادماه صورت گرفت. مردادماه سال‌جاری تعداد ۲‌هزار و ۲۸۰ دستگاه خودرو به ارزش ۴۰‌میلیون و ۱۷۰‌هزار‌دلار وارد کشور شد. در خردادماه سال‌جاری نیز تعداد یک‌هزار و ۳۵۷ دستگاه خودرو به ارزش ۲۴۶‌میلیون و ۷۴۴‌هزار‌دلار وارد کشور شد. کمترین میزان نیز به فروردین اختصاص دارد. در فروردین ماه سال‌جاری تعداد ۲۸۹ دستگاه خودرو به ارزش ۶‌میلیون و ۲۱۴‌هزار‌دلار وارد کشور شد.

عمده‌ترین صادرکنندگان خودرو به ایران در پنج ماهه اول سال‌جاری

۵۵/۴ درصد از کل واردات خودرو ایران در پنج ماهه اول سال‌جاری به کشور امارات اختصاص دارد. در این مدت تعداد ۳‌هزار و ۸۵۶ دستگاه خودرو به ارزش ۷۲‌میلیون و ۷۱۸‌هزار‌دلار از کشور امارات متحده عربی به کشور وارد شد. کویت دومین صادرکننده خودرو به کشورمان در پنج ماهه سال ۱۳۸۵ بود. کویت با صادرات ۱۴‌میلیون و ۴۴۴‌هزار‌دلار خودرو به ایران ۱۱درصد از ارزش کل خودروهای وارداتی کشورمان را در پنج ماهه اول سال‌جاری به خود اختصاص داد. همچنین ارزش خودروهای وارداتی کشورمان از کشور آلمان نیز در این مدت ۱۳‌میلیون و ۹۹‌هزار‌دلار بود. کشور آلمان تعداد ۳۷۷ دستگاه خودرو در پنج ماهه اول سال‌جاری به ایران صادر کرد. سهم آلمان از کل خودروهای وارداتی کشورمان در این مدت ۱۰درصد بود. استرالیا نیز با صادرات ۵۰۲ دستگاه خودرو به ارزش ۸‌میلیون و ۱۳۵‌هزار‌دلار از عمده‌ترین صادرکنندگان خودرو به ایران در این مدت بود. استرالیا در پنج ماهه اول سال‌جاری ۳/۶‌درصد از کل ارزش خودروهای وارداتی ایران را به خود اختصاص داد. در پنج ماهه اول سال‌جاری کشورهای ژاپن با صادرات ۶۲۵ دستگاه، بحرین ۲۰۴ دستگاه، فرانسه ۲۶۳ دستگاه، عمان ۲۲۴ دستگاه، جمهوری کره ۵۲ دستگاه و ایتالیا ۳۰ دستگاه عمده‌ترین صادرکنندگان خودرو به ایران بودند. واردات خودرو ایران از کشور چین در پنج ماهه اول سال‌جاری تعداد ۳ دستگاه و به ارزش ۴۷‌هزار و ۸۵۱‌دلار بود. در مجموع ۹۸‌درصد از کل واردات خودرو در پنج ماهه اول سال‌جاری از طریق ده کشور امارات متحده عربی، کویت، آلمان، استرالیا، ژاپن، بحرین، فرانسه، عمان، جمهوری کره و ایتالیا وارد کشورمان شده است.

عمده‌ترین سازندگان خودروهای وارداتی به ایران

بیشترین تعداد از خودروهای وارداتی به لحاظ کشور سازنده به کشور ژاپن اختصاص دارد. تعداد ۲‌هزار و ۳۶۹ دستگاه از خودروهای وارداتی به کشورمان در ۵ ماهه ۱۳۸۵ ساخت کشور ژاپن است. این در حالی است که تنها ۶۲۵ دستگاه خودرو از کل ۷‌هزار و ۱۵ دستگاه خودروی وارداتی به کشورمان در این مدت از مبداء کشور ژاپن وارد ایران شده است. در واقع مبداء ورود ۳‌هزار و ۸۵۶ دستگاه خودرو از کشور امارات متحده عربی بوده است در حالی‌که سهم امارات به لحاظ کشور سازنده از کل واردات خودروی کشورمان در ۵ ماهه ۱۳۸۵ تنها ۱۲ دستگاه بوده است.

عمده‌ترین واردکنندگان خودرو در پنج ماهه سال ۱۳۸۵

۴۳/۸ درصد از کل واردات خودرو در ۵ ماهه ۱۳۸۵ به ده فرد حقیقی و حقوقی اختصاص دارد. در مجموع ۳‌هزار و ۷۶ دستگاه از خودروهای وارداتی توسط ده فرد حقیقی و حقوقی وارد کشور شده است. بیشترین تعداد واردات خودرو به شرکت ا.ت اختصاص دارد. در پنج ماهه ۱۳۸۵ تعداد یک‌هزار و ۱۴۷ دستگاه خودرو توسط شرکت ا.ت وارد کشور شد.

ارزان‌ترین خودروهای وارداتی به ایران

خودروی گلف پاناما مدل ۲۰۰۶ ارزان‌ترین خودروی وارداتی به کشور در ۵ ماهه ۱۳۸۵ است. ارزش این خودرو ۴‌هزار و ۸۵‌دلار بود. ارزان‌ترین خودروی وارداتی در این مدت از کشور ژاپن به ایران وارد شده و از طریق گمرک بوشهر ترخیص شد.

گران‌ترین خودروی وارداتی

خودروی سواری بنز رنگ نقره‌ای متالیک با مدل ۳۵۰S ساخت سال ۲۰۰۶، گران‌ترین خودروی وارداتی است.ارزش گران‌ترین خودروی وارداتی به کشور در ۵ ماهه سال‌جاری ۱۰۵‌هزار و ۴۲۹‌دلار است. این خودرو از کشور آلمان به ایران وارد شده و از طریق گمرک جنوب تهران ترخیص شده است.

صادرات خودرو در پنج ماهه سال ۱۳۸۵

در پنج ماهه سال ۱۳۸۵ تعداد ۵‌هزار و ۷۵۰ دستگاه خودرو به ارزش ۳۶‌میلیون و ۸۳۳‌هزار‌دلار به خارج از کشور صادر شد. بیشترین تعداد صادرات خودرو مردادماه صورت گرفت. در این ماه تعداد یک‌هزار و ۸۶۰ دستگاه خودرو به ارزش ۱۰‌میلیون و ۵۱۴‌هزار‌دلار به خارج از کشور صادر شد. کمترین تعداد نیز به فروردین‌ماه اختصاص دارد. در این ماه تعداد ۵۹۸ دستگاه خودرو به ارزش ۳‌میلیون و ۴۳۴‌هزار‌دلار به خارج از کشور صادر شد.

عمده‌ترین صادرکنندگان خودرو در ۵ ماهه ۱۳۸۵

شرکت ایران خودرو بزرگترین صادرکننده خودرو در ۵ ماهه سال ۱۳۸۵ بود. این شرکت در این مدت تعداد ۵‌هزار و ۲۰ دستگاه خودرو به ارزش ۳۳‌میلیون و ۱۲۹‌هزار‌دلار به خارج از کشور صادر کرد. ۳/۸۷‌درصد از کل صادرات خودرو در ۵ ماهه ۱۳۸۵ به شرکت ایران‌خودرو اختصاص دارد. در این مدت شرکت سایپا تعداد ۶۵۸ دستگاه خودرو به ارزش ۳‌میلیون و ۲۴۹‌هزار‌دلار و شرکت پارس‌خودرو تعداد ۵۳ دستگاه به ارزش ۲۲۴‌هزار‌دلار به خارج از کشور صادر کرد.

عمده‌ترین خریداران خودروهای ایرانی

با اینکه امارات متحده عربی تعداد ۳هزار و ۸۵۶ دستگاه خودرو طی ۵ ماهه ۱۳۸۵ به ایران وارد کرده است اما در این مدت تنها یک خودروی ایرانی به این کشور صادر شده است. سهم امارات از کل واردات خودرو به ایران ۹/۵۴‌درصد و سهم این کشور از صادرات خودرو کشورمان ۰۲/۰‌درصد است.۷/۴۴‌درصد از کل صادرات ایران در پنج ماهه سال ۱۳۸۵ به کشور سوریه صورت گرفت. این کشور نخستین خریدار خودروهای ایرانی بود. سوریه در این مدت تعداد ۲‌هزار و ۵۷۱ دستگاه خودرو به ارزش ۱۷‌میلیون و ۵۴۵‌هزار‌دلار از کشورمان وارد کرد. صادرات خودروی کشورمان در این مدت به روسیه یک‌هزار و ۸۷۵ دستگاه به ارزش ۱۰‌میلیون و ۹۵۰‌هزار‌دلار بود. آذربایجان با ۳۹۱ دستگاه به ارزش ۲‌میلیون و ۳۳۳‌هزار‌دلار، اوکراین با ۱۷۶ دستگاه به ارزش یک‌میلیون و ۲۲۴‌هزار‌دلار، عراق با ۳۲۰ دستگاه به ارزش ۲‌میلیون و ۲۹۱‌هزار‌دلار، لبنان با ۱۳۸ دستگاه به ارزش ۶۲۵‌هزار‌دلار از دیگر خریداران خودروهای ایرانی در این مدت بوده‌اند. در مجموع ۴/۹۸‌درصد از کل صادرات خودروهای ایرانی به ده کشور سوریه، روسیه، آذربایجان، اوکراین، عراق، لبنان، اردن، الجزایر، ارمنستان و کامرون صورت گرفته است.