پورشه در آستانه تملک کامل فولکس‌واگن

گروه خودرو- پورشه برای اکثر مردم نام بزرگی است، فولکس هم نامی است که به فولکس قورباغه‌ای یا بیتل پیوند خورده است اما کسانی که با صنعت خودرو آشنایی دارند، به خوبی می‌دانند فولکس واگن بزرگ‌ترین خودروساز اروپایی است که در داخل و خارج قاره کهن هواداران زیادی دارد. با این حال پورشه، خودروسازی به نسبت کوچک که به طور تخصصی دست‌اندرکار تولید خودروهای مجلل است، از حدود ۶ ماه قبل برای تصاحب فولکس واگن خیز برداشته است. تا پیش از این قانونی در آلمان که خواستگا‌هش به سال ۱۹۶۰میلادی بازمی‌گشت مانع از اکتساب تمامی سهام بزرگ‌ترین خودروساز اروپا توسط سهامداری منفرد می‌شد، لیکن با رای دادگاه اروپایی بر ابطال این قانون اکنون همه چیز برای تسلط پورشه بر فولکس واگن مهیا شده است. ارزش سهام فولکس واگن طی دو سال گذشته ۲۷۲درصد رشد را به ثبت رسانده است. اگر چه علت اصلی این رشد امید سهامداران به لغو قانون صیانت از فولکس واگن و واگذاری این شرکت به پورشه بود، لیکن حذف این قانون هم نتوانست مانع از ادغام این دو شرکت شود چون اتحادیه کارگران غول خودروسازی اروپا، مانع از تکمیل این معامله شدند. دادگاه اروپایی ۲۳اکتبر سال گذشته میلادی قانون صیانت از فولکس واگن را به دلیل تناقض آن با اصل جابه‌جایی آزاد سرمایه بین کشورهای عضو اتحادیه اروپایی غیرقانونی شناخت و حکم به ابطال آن داد. ابطال این قانون نقطه عطفی در تاریخ فعالیت خودروساز مردمی آلمان است که در سال‌های پیش از آغاز جنگ دوم جهانی با هدف بهره‌مند شدن همه آلمان‌ها از خودرو به عنوان یک وسیله رفاهی نوظهور پا به عرصه حیات گذاشت. پس از جنگ دوم جهانی دولت وقت آلمان برای حفاظت از فولکس واگن و تضمین حیات آن قانونی را به تصویب رساند که اگر سهم سهامداری از کل سهام فولکس واگن از ۲۰درصد تجاوز می‌کرد هم تنها ۲۰درصد کرسی‌های هیات‌مدیره را در اختیار می‌گرفت. هدف از تصویب این قانون باقی ماندن کنترل فولکس واگن در دست دولت محلی ایالت ساکسونی آلمان بود که از دیرباز مالک ۲۰درصد سهام این شرکت بوده است.

غلتیدن به ورطه ناکارآمدی

به اعتقاد تصویب‌کنندگان قانون صیانت از فولکس واگن این قانون تضمین‌کننده فرصت‌های شغلی‌ای بود که به واسطه فعالیت فولکس واگن برای ۱۷۴هزار نفر در این ایالت ایجاد شده است.

ایالت ساکسونی به رغم داشتن ۲۰درصد سهم فولکس واگن ۲نماینده در هیات‌مدیره این شرکت دارد که رابطه نزدیکی با نمایندگان اتحادیه کارگران شرکت در هیات‌مدیره دارد. براساس قوانین آلمان نیمی از کرسی‌های هیات‌مدیره شرکت‌های بزرگ به نمایندگان کارگران واگذار می‌شود و در قانون صیانت ‌از فولکس واگن هم این اصل پیش‌بینی شده است. این ترکیب در سال‌های گذشته موجب شده بود که به‌رغم کاهش بهره‌وری در شرکت، هیات‌مدیره مانع از اجرای طرح‌های بازدارنده چون کاهش تعداد نیروها، افزایش ساعات کار و اصلاح ساختار شرکت شود. در واقع فولکس واگن می‌رفت تا قربانی قانونی شود که برای صیانت از این شرکت نزدیک به ۵دهه قبل تصویب شده بود. بهره‌وری در تاسیسات فولکس واگن تا بدان‌جا کاهش یافته بود که پاره‌ای از تاسیسات این شرکت در آلمان از سال ۲۰۰۴ در مسیر زیاندهی قرار گرفتند.

ورود پورشه به کارزار

با آغاز روند سقوط فولکس واگن بود که کمیسیون اروپایی برای حذف بندی از قانون صیانت از فولکس واگن که حق رای سهامداران را به ۲۰درصد محدود می‌کرد، وارد عمل شد. این فرصتی برای خاندان پورشه بود تا به رویای خود برای تملک فولکس واگن جامه عمل بپوشانند. فردیناندپیچ، رییس هیات‌مدیره این شرکت که رابطه فامیلی با مالکان پورشه دارد و مورد اطمینان آنها است، در سایه اصلاحیه قانون صیانت از فولکس واگن توانست گام به گام کنترل این شرکت را در دست گیرد.

پورشه خرید سهام فولکس واگن که در سراشیبی سقوط قرار گرفته بود را از سپتامبر سال ۲۰۰۵ میلادی شروع کرد. قیمت سهام فولکس واگن در آن زمان ۵۵دلار بود که با احیای امید به آینده این شرکت هم‌اکنون به ۲۴۵دلار رسیده است. مالکان پورشه از آن زمان تاکنون ۲/۷میلیارد دلار برای خرید ۳۱درصد سهام فولکس واگن هزینه کرده‌اند. استدلال آنها این است که صرفه‌جویی‌های ناشی از همکاری شرکت پورشه و فولکس واگن در زمینه طراحی خودرو، تحقیقات و توسعه بر سود پایینی که از این سرمایه‌گذاری‌ عاید پورشه می‌شود، می‌چربد. کارشناسان صنعت خودرو بر این باور هستند که سرمایه‌گذاری چنین حجم عظیمی از نقدینگی توسط شرکت به نسبت کوچکی چون پورشه که مجموع گردش مالی سالانه‌اش از ۲/۱۰میلیارد دلار فراتر نمی‌رود چندان منطقی نیست. این درحالی است که پورشه از وجوه مختلف همکاری‌اش با فولکس واگن منتفع می‌شود. پورشه پرفروش‌ترین محصول خود، یعنی «کی‌ین» را با همکاری واحد طراحی فولکس واگن تولید کرد. اطاق این محصول در تاسیسات فولکس واگن در اسلوواکی تولید می‌شود که هزینه‌های کل تولید را کاهش داده است.

حذف موانع ادغام

به نظر می‌رسد مالکان پورشه با جدیت تمام به دنبال تسلط کامل بر فولکس واگن هستند که در سال ۲۰۰۶ میلادی گردش مالی‌اش به ۱۴۹میلیارد دلار بالغ شد. تبدیل فولکس واگن به رقیبی برای تویوتا در عرصه جهانی آرزوی پیچ است. هر چند تا پیش از این مناقشات بین مدیریت فولکس واگن و دولت محلی ساکسونی عامل کندی تصمیم‌گیری‌ها در این شرکت بود لیکن با لغو قانون صیانت از فولکس واگن موانع موجود بر سر راه توسعه این شرکت حذف شده‌اند. برای تسریع روند ادغام در شرکت پیچ پیشنهاد تبدیل شرکت پورشه به شرکت سرمایه‌گذاری عام تحت قوانین جاری اتحادیه اروپایی را مطرح کرده است. او که در اواخر دهه ۹۰ مانع از سقوط فولکس واگن شد با تلاش برای پایدان دادن به مخالفت کارگران این شرکت با ادغام پورشه و فولکس واگن در یکدیگر سعی دارد طرحی نو برای رشد غول خودروساز اروپایی در اندازد.