تولید خودرو در بخش خصوصی ۷۷درصد رشد کرد
خیز بهاری مونتاژکاران
بنابر آمار اعلامی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت، خودروسازان بخش خصوصی در مجموع فروردین و اردیبهشت امسال نزدیک به ۳۰هزار دستگاه انواع محصول سواری را به تولید رسانده‌اند. این آمار نشان می‌دهد خصوصی‌سازان در مقایسه با دو ماه ابتدایی سال گذشته رشد ۷۷ درصدی را تجربه کرده‌اند. خصوصی‌ها در سال گذشته نیز توانستند رشد تولید قابل‌توجهی را در مقایسه با سال ۱۴۰۰ به ثبت برسانند و این روند دو ماه ابتدایی امسال نیز ادامه‌دار بوده است. این در حالی است که با توجه به دخالت سیاستگذار در قیمت محصولات تولیدی بخش خصوصی صنعت خودرو، ممکن است روند موردنظر مختل شود. با بازگشت شورای رقابت به قیمت‌گذاری خودرو، دامنه دخالت‌های این شورا افزایش یافت و نه تنها خودروهای مونتاژی را در بر گرفت، بلکه به قلمرو وارداتی‌ها هم رسید.
شورای رقابت از مدتها پیش اعلام کرده بود که قصد ورود به قیمت‌گذاری خودروهای مونتاژی را دارد و سرانجام نیز با وجود مخالفت‌های فراوان از سوی خصوصی‌ها، تصمیم خود را عملی کرد. طبق مصوبه شورای رقابت، قیمت رسمی برخی از خودروهای مونتاژی کاهش یافت، موضوعی که با یک «نه» بزرگ از سوی خصوصی‌سازان مواجه شد. در حال حاضر نیز هرچند شورای رقابت بر اعمال قیمت‌های اعلامی اصرار دارد، با این حال مونتاژکاران زیر بار نمی‌روند و این وسط، مصرف‌کنندگان سردرگم شده‌اند، چون نمی‌دانند بناست خودروهای مونتاژی را با چه قیمتی بخرند. با توجه به تبعات منفی قیمت‌گذاری دستوری در بخش دولتی خودروسازی کشور، این امکان وجود دارد که در صورت تداوم سیاست‌های دستوری در قیمت‌گذاری مونتاژی‌ها، روند رو به رشد تولید در بخش خصوصی صنعت خودرو متوقف شده و حتی کار به افت تولید نیز بکشد.
مدیران خودرو در صدر
اما آمار تولید خودروسازان خصوصی نشان می‌دهد بیشتر آنها توانسته‌اند در دو ماه ابتدایی امسال تیراژ خود را بالا ببرند. در بین خودروسازان خصوصی اما مدیران‌‌خودرو که سال‌هاست محصولاتی از چری چین را در ایران مونتاژ می‌کند، بیشترین تولید را طی دو ماه ابتدایی امسال به خود اختصاص داده است. این خودروساز طی دو ماه نخست امسال بیش از ۱۸هزار دستگاه تولید داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۴۵ درصدی را نشان می‌دهد.
پرتیراژترین محصول مدیران‌‌خودرو در دو ماه ابتدایی امسال ام وی ام مدل ایکس ۲۲ بوده که بیش از ۵پنج‌هزار دستگاه از آن تولید شده است. نسبت به مدت مشابه پارسال، تولید این خودرو ۷۴درصد رشد را نشان می‌دهد. دیگر محصول پرتیراژ مدیران‌‌خودرو در دو ماه ابتدایی امسال تیگو ۷ است که نزدیک به ۴هزار دستگاه از آن مونتاژ و رشد ۶۵ درصدی را رقم زده است. در جمع تولیدات دو ماه نخست امسال مدیران خودرو همچنین نام تیگو۸ نیز به چشم می‌‌آید، محصولی که بالاترین نرخ رشد تولید را در بین سبد خودروهای این شرکت طی دو ماه ابتدایی امسال نصیب خود کرده است. در مجموع البته کمتر از ۲هزار و ۵۰۰ دستگاه از این مدل به تولید رسیده است. مدیران خودرو محصولات دیگری مانند آریزو۵ و آریزو۶ ام‌وی‌ام ایکس ۳۳ و ام‌وی‌ام ایکس ۵۵ را نیز در بازه زمانی تحت بررسی تولید کرده که در این بین، ایکس ۳۳ تنها پنج دستگاه تولید داشته است. کمترین میزان تولید اما نصیب تیگو۵ شده که مدیران خودرویی‌ها فقط یک دستگاه از این محصول را تولید کرده‌اند.
رشد ۸۲ درصدی کرمان موتور
به کرمان موتور برویم، دیگر خودروساز خصوصی واقع در کویر ایران که توانسته رتبه دوم تولید را طی دو ماه ابتدایی امسال در بین خصوصی‌سازان به خود اختصاص دهد. طبق آمار وزارت صمت، کرمان‌‌موتور در دو ماه ابتدایی امسال پنج‌هزار و چهار دستگاه خودروی سواری را به تولید رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد ۸۲ درصدی را نشان می‌دهد. بنابراین کرمانیها هرچند بسیار کمتر از مدیران خودرو تولید داشته‌اند، اما نرخ رشدشان بسیار بالاتر بوده است. در کارنامه تولید کرمان موتور نام پنج محصول به چشم می‌‌آید که شامل جک جی ۴، جک اس ۵، جک اس ۳، جک J۷ و KMC می‌شود.
در این بین، بیشترین تیراژ به J۴ اختصاص دارد. این خودرو در دو ماه ابتدایی امسال ۲هزار و ۴۱۰ دستگاه تولید داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۵۷ درصدی را نشان می‌دهد. دیگر محصول تولیدی کرمان موتور در دو ماه نخست امسال، جک اس ۵ نام دارد، خودرویی شاسی‌بلند که تیراژی هزار و ۱۶۳ دستگاهی از خود به جا گذاشته است. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید جک اس ۵ رشد ۵۷ درصدی را تجربه کرده است. همچنین تیراژ ۶۸۰ دستگاهی جک اس ۳ نیز سبب رشد ۶۸ برابری تیراژ این خودرو در مقایسه با دو ماه نخست سال گذشته شده است. در مجموع فروردین و اردیبهشت سال گذشته تنها ۱۰ دستگاه از این خودرو تولید شده بود.
رشد تولید اس ۳ اما در حالی است که مدل KMC با کاهش تولید ۴۷ درصدی مواجه شده است. کرمانیها در دو ماه ابتدایی سال گذشته ۴۶۹ دستگاه از این محصول چینی را مونتاژ کرده بودند، اما بازه زمانی مشابه امسال، آمار تولید KMC تنها ۲۵۰ دستگاه بوده است. در نهایت اما کرمان موتور توانسته در دو ماه ابتدایی امسال ۵۰۱ دستگاه جک J۷ را به عنوان محصول جدید خود به تولید برساند. این خودرو سال گذشته رونمایی شد.
بازگشت بسترن به بهمن
سری هم به بهمن موتور بزنیم، دیگر خودروساز بخش خصوصی که پس از مدیران خودرو و کرمان موتور دارای بیشترین تیراژ طی دو ماه ابتدایی امسال بوده است. بنابر آمار وزارت صمت، بهمن موتور در بازه زمانی تحت بررسی ۳هزار و ۳۹۱ دستگاه خودرو مونتاژ کرده که بیشترین آن به مدل فیدیلیتی اختصاص دارد. این محصول در واقع دلیل اصلی رشد تولید بهمن موتور در دو ماه ابتدایی امسال محسوب می‌شود. تولید حدودا ۳هزار و ۴۰۰ دستگاهی بهمن موتور سبب رشد ۲۰۶ درصدی تیراژ این خودرو نسبت به دو ماه نخست سال گذشته شده است.
طبق آمار منتشره، بهمن موتور در دو ماه ابتدایی امسال ۲هزار و ۴۳ دستگاه فیدیلیتی را به تولید رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته ۲۲۰درصد رشد نشان می‌دهد. دیگر محصول بهمن موتور در دو ماه ابتدایی امسال، دیگنیتی بوده که تیراژی ۷۰۱ دستگاهی داشته است. تولید این خودرو نسبت به دو ماه نخست پارسال ۴۹درصد رشد را نشان می‌دهد. بهمن موتور اما در دو ماه نخست امسال تولید بسترن (خودرویی متعلق به FAW چین) را از سر گرفته است. تولید این خودرو در بهمن موتور مدتها به دلیل تحریم متوقف بود، اما در دو ماه ابتدایی امسال، ۳۸ دستگاه از آن به تولید رسیده است. گفته می‌شود تولید دوباره بسترن موقتی و به دلیل آزاد شدن قطعات این خودرو است، بنابراین احتمالا با اتمام قطعات موردنظر، این محصول بار دیگر از سبد تولیدات بهمن خارج خواهد شد. دیگر محصول بهمن موتور در دو ماه امسال ریسپکت نام دارد، خودرویی که به تازگی به جمع تولیدات این شرکت پیوسته است. طبق آمار وزارت صمت، در بازه زمانی تحت بررسی ۶۰۹ دستگاه از این خودرو به تولید رسیده است.
تعطیلی بم
در فهرست خودروسازان خصوصی فعال طی دو ماه ابتدایی امسال، نامی از بم خودرو به میان نمی‌آید، اما تولید تنها ۱۶ دستگاهی به نام راین خودرو ثبت شده است. بم خودرو در واقع بخشی از گروه خودروسازی کرمان محسوب می‌شود که روزگاری با فولکس واگن آلمان همکاری و محصولی به نام «گل» را مونتاژ می‌‌کرد. بمی‌‌ها اما نتوانستند به همکاری با فولکس ادامه دهند، از همین رو مجبور شدند مانند دیگر هم‌‌صنفان خود در بخش خصوصی سراغ چینی‌‌ها بروند. این شرکت در مقطعی خودرویی به نام «لوبو» چین را مونتاژ کرد، اما این پروژه به نوعی شکست خورد، زیرا استقبال چندانی از آن نشد.
با حذف لوبو، بم خودرو تا مدتها عملا محصولی برای تولید نداشت، تا اینکه سرانجام با جیلی چین بر سر مونتاژ برخی محصولات این شرکت به توافق رسید. با این حال تولید جیلی نیز در این شرکت دوام چندانی نداشت و در نهایت محصولی جدید به نام لیفان ایکس ۷۰ روانه خطوط مونتاژ بم‌‌خودرو شد. حالا اما در آمار مربوط به دو ماه امسال، نام بم خودرو در بین خودروسازان خصوصی که تولید داشته‌اند، به چشم نمی‌آید و این موضوع شاید به معنای تعدیل دوباره این خودروساز نسبتا قدیمی باشد. یکی دیگر از زیرمجموعه‌‌های گروه خودروسازی کرمان که روزگاری به مونتاژ محصولاتی محبوب مشغول بود، راین خودرو است. این شرکت نیز در دو ماه ابتدایی امسال تنها ۱۶ دستگاه تولید داشته است.
راین خودرو در سال ۸۲ تاسیس شد و در شروع کار به سراغ هیوندایی موتورز رفت و مونتاژ برخی محصولات این خودروساز کره‌‌ای شامل ورنا و آوانته را بر عهده گرفت. تولید این دو محصول کره‌‌ای تا سال ۹۰ در راین خودرو ادامه داشت، اما با تغییر استراتژی هیوندایی و مختل شدن تامین قطعات، آوانته و ورنا نیز از راین خودرو خداحافظی کردند. در نهایت راینی‌‌ها نیز دست به دامان چینی‌‌ها شده و با شرکتی به نام گریت وال بر سر مونتاژ یکی از محصولاتش به نام «ولیکس» به توافق رسیدند. با این حال مونتاژ ولیکس نیز در راین خودرو دوام چندانی نداشت.
خصوصی‌های کم تیراژ
در لیست خودروسازان خصوصی اما نام چند شرکت دیگر نیز به چشم می‌‌آید، شرکت‌هایی که هرچند فعال هستند، اما تیراژ بسیار پایینی را از خود به جا گذاشته‌اند. در این بین، آرین پارس موتور که محصولی چینی به نام لاماری را تولید می‌کند، در دو ماه ابتدایی امسال تیراژی‌هزار و ۵۰۲ دستگاهی داشته و این در شرایطی است که در بازه زمانی مشابه سال گذشته، این خودرو هیچ تولیدی نداشت.
دیگر خودروساز بخش خصوصی به نام اتومبیل‌سازی فردا هم تیراژی هزار و ۳۳۴ دستگاهی از خود به جا گذاشته تا در مقایسه با دو ماه ابتدایی سال گذشته ۱۹۴درصد رشد را تجربه کند. همچنین نورا موتور پارس نیز تولیدی تنها ۳۰ دستگاهی داشته که نسبت به دو ماه ابتدایی سال گذشته افت ۶۳ دستگاهی را نشان می‌دهد. دیگر خودروساز خصوصی فعال در دو ماه ابتدایی امسال، ماموت خودرو است، شرکتی که قرار بود با فولکس واگن همکاری کند اما در حال حاضر محصولی چینی و شاسی‌بلند به نام تیارا را به تولید می‌رساند. در دو ماه ابتدایی امسال ۱۸۴ دستگاه از این خودرو به تولید رسیده، حال آنکه در مدت مشابه سال گذشته حتی یک دستگاه هم تولید نداشت.
سازه‌های «خودرو دیار» هم که در مجموع فروردین و اردیبهشت سال گذشته هیچ تولیدی نداشت، در بازه زمانی مشابه امسال ۱۲۰ دستگاه خودرو را به تولید رسانده است. در نهایت اما دو شرکت سروش دیزل مبنا و ایلیا نیز به ترتیب تولیدی پنج و ۲۹ دستگاهی را در دو ماه ابتدایی سال‌جاری داشته‌اند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۴۷ و ۸۳درصد افت تیراژ نصیب‌شان شده است.
