حسن احمدیان کارشناس مسائل عربستان نزدیک شدن داعش به مرزهای عربستان و دستور پادشاه سعودی برای حفاظت از کشورش در مقابل تروریسم، این سوال را ایجاد می‏کند که اکنون گروهک تروریستی داعش موسوم به «دولت اسلامی عراق و شام» و عربستان سعودی، چه رویکردی را در قبال هم دنبال می‏کنند. با وجود اینکه در برخی رسانه‏ها این‌گونه بازتاب داده می‎شد که داعش با حمایت عربستان سعودی در سوریه و عراق در حال مبارزه است اما باید توجه داشت که از ابتدای بحران سوریه، عربستان تلاش داشت اجازه ندهد که شهروندانش برای مبارزه به سوریه بروند. آنها یا از طریق فتوا دادن یا تصویب قانون، این هدف را دنبال می‏کردند. عربستان همچنین از ارسال کمک‎های مالی به این جریان از طریق مرزهایش جلوگیری می‎کرد، زیرا مقامات سعودی این تصور را داشتند که برون‌داد این بحران می‎تواند به مرزهای عربستان نیز تسری یابد. سعودی‎ها این رویکرد و نگاه را از تجربه‏شان در عراق و افغانستان کسب کرده بودند.

هرچند آنها تحرکات داعش؛ یعنی تضعیف بشار اسد و نوری مالکی را به دیده مثبت نگاه می‎کنند؛ اما جدای از این یک مورد، می‎دانند که دیگر موارد می‏تواند برایشان خطرساز باشد. مقامات عربستان به وضوح نگران تسری ناامنی به کشورشان و محور پیرامونی آن بوده و هستند. همچنین باید بدانیم که ریاض هیچ وقت رسما از داعش حمایت نکرد و از ابتدا آن را گروهی تروریستی می‎دانست؛ اما بسیاری از شهروندان عربستان از ابتدا عضو این گروه بودند.

در مجموع داعش دو چهره برای عربستان دارد؛ نخست چهره فرصت‌آفرین، به این مفهوم که تحرکات داعش، تضعیف رقبای عربستان را در پی خواهد داشت، اما چهره دیگر تهدیدزا است؛ به این معنا که احتمال تسری خشونت و ناامنی را به این کشور دربردارد؛ بنابراین نگاه عربستان به داعش از این دو حالت خارج نیست.

از دیگر سو، عربستان اکنون دریافته است که اتفاق نظر ایران و آمریکا در رابطه با نوع مبارزه با داعش و سرکوب آن صرفا محدود به این دو کشور نیست و کل منطقه چنین اشتراک نظری دارند و به همین خاطر برای سرکوب این گروه آماده شده است؛ زیرا از یکسو نمی‎خواهد از بازی عقب بماند و از دیگر سو اکنون داعش را در پشت مرزهایش می‎‏بیند. در عین حال عربستان در مبارزه با داعش سود مضاعفی برای خود متصور است؛ زیرا اولا خود را همراه اجماع بین‎المللی علیه داعش قرار می‎دهد و از این طریق چهره خود را بهبود می‎بخشد سپس اینکه خطر داعش علیه مرزهایش را با حمایت بین‎المللی تقلیل می‎دهد. در رابطه با چگونگی تامین مالی داعش شایان ذکر است که از ابتدا گروه داعش، از طریق شهروندان و برخی امرای همفکرش در کشورهای خلیج فارس حمایت می‏شد و این حمایت‏ها از جانب عربستان نبود.عربستان به دنبال اصلاحاتی که در قوانین ضد تروریسم انجام داد، ارسال پول و سلاح به این گروه‎ها را کاملا تحت کنترل داشت و کمک‎ها بیشتر از طریق کویت که محدودیت‏های کمتری اعمال می‎کرد، انجام می‎گرفت.البته در عربستان نیز شهروندانی هستند که حامی داعش هستند و آنها را حمایت مالی می‏کنند اما کمک‎های آنها از طریق کویت ارسال می‏شود نه خود عربستان.پیش‌تر ارزیابی‏ها این بود که داعش تا قبل از اینکه وارد عراق شود و موصل را تصرف کند، ۹۰۰ میلیون دلار

پول دارد؛ اما وقتی وارد عراق شد حدود یک و نیم میلیارد دلار از بانک‏‎ها و صرافی‎های عراق به دست داعش افتاد؛ یعنی اکنون حدود دو و نیم میلیارد پول دارد. همچنین داعش از داخل نیز حمایت می‏شود. این حمایت داخلی به دو صورت است، یا از بازرگانان و تجار مناطق تحت کنترل مالیات می‎گیرد و بخش عمده‏ای از بودجه‎اش را به این طریق تامین می‎کند یا برخی شهروندان که نگاه مثبتی به داعش دارند به این جریان کمک می‎کنند. در نتیجه حتی اگر کل منابع مالی قطع شود این گروه تا یک سال می‏تواند هزینه مبارزه و جنگ‎هایش را بدون دریافت کمک تامین کند.در این شرایط همکاری‎های منطقه‎ای و بین‏المللی برای سرکوب داعش لازم است منتها این جریان، جریانی نیست که به راحتی ریشه‌کن شود و با یک بحران طولانی‌مدت روبه‌رو هستیم؛ اما به هر حال هر چقدر همکاری‌ها افزایش یابد روند سرکوب این گروه نیز تسریع خواهد شد.