مجوز فروش قطعات بوئینگ و جنرال الکتریک به ایران

گروه دیپلماسی- همزمان با پایان مذاکرات سه روزه کارشناسی میان ایران و ۱+۵ در وین که مقامات ایرانی آن را مثبت و مفید و ارزیابی کردند، یک مقام آمریکایی تاکید کرد که دو طرف در ماه آینده تهیه پیش‌نویس توافق جامع را آغاز خواهند کرد. از سوی دیگر خبرگزاری رویترز گزارش داد که شرکت بوئینگ، بزرگ‌ترین کارخانه هواپیماسازی جهان موفق شده است مجوز فروش قطعات یدکی هواپیما به ایران را از وزارت دارایی آمریکا بگیرد. همزمان جنرال الکتریک، بزرگ‌ترین موتورساز و قطعه‌ساز هواپیما هم اجازه یافته برای تعمیر هواپیماهای ایرانی اقدام کند.

به گزارش «ایسنا»، خبرگزاری رویترز روز جمعه در خبری اختصاصی نوشت که وزارت دارایی آمریکا به بوئینگ اجازه داده با توجه به توافق‌نامه ژنو بر سر برنامه هسته‌ای ایران، قطعات مشخصی از محصولات خود را که مصارف بازرگانی و تجاری دارد به ایران بفروشد.

ریک کندی سخنگوی جنرال الکتریک هم اعلام کرد که وزارت خزانه‌داری آمریکا با درخواست این شرکت برای سرویس‌دهی ۱۸ موتوری که اواخر دهه ۱۹۷۰ به ایران فروخت، موافقت کرد. این موتورها در تسهیلات متعلق به جنرال الکتریک یا شرکت ام تی یو آئرو انجینز آلمان که برای انجام این کار مجوز دارد، سرویس‌دهی خواهند شد.

کندی گفت: «مقامات جنرال الکتریک با مقامات شرکت ایران ایر و ام تی یو به‌منظور گفت‌و‌گو در مورد نیازهای ایران، هفته آینده در استانبول دیدار خواهند کرد.» سخنگوی بوئینگ اضافه کرد که شرکتش مجوز فروش قطعات برای ناوگان هواپیماهای فرسوده ایران را دریافت کرده است و اکنون با مقامات ایران برای مشخص کردن قطعات هواپیمای مورد نیاز تماس خواهد گرفت.

او گفت: «این مجوز تنها برای قطعاتی خواهد بود که برای تضمین پرواز ایمن هواپیماهای فرسوده بوئینگ که پیش از انقلاب ۱۹۷۹ به ایران فروخته شدند، لازم خواهد بود و شامل اجازه برای هر گونه مذاکرات درخصوص فروش هواپیمای جدید به ایران نیست.»

این فروش نخستین توافق تایید شده میان شرکت‌های هوا فضای آمریکایی و ایران از سال ۱۹۷۹ به این سو خواهد بود. رویترز در فوریه گزارش داده بود که هر دو شرکت بوئینگ و جنرال‌الکتریک به‌منظور کسب مجوز برای صادرات قطعات هواپیما به ایران در مدت توافق هسته‌ای ۶ ماهه درخواست کرده‌اند.

سخنگوی وزارت خزانه‌داری آمریکا که مسوول اجرای تحریم‌های بین‌المللی است در این زمینه گفت: «این وزارتخانه در مورد تقاضاهای مجوز اظهارنظر نمی‌کند. بوئینگ اعلام کرده این مجوز تحت توافق هسته‌ای مقدماتی که تحریم‌های ایران را تسهیل کرده، برای کمک به بهبود ایمنی هواپیماهای تجاری این کشور داده شده است.»

تحلیلگران تاکید می‌کنند این فروش به شرکت‌های آمریکایی کمک خواهند کرد تا در صورت گسترش لغو تحریم‌ها، موقعیت فروش هواپیماهای جدید به ایران را داشته باشند. یک مقام بلندپایه ایرانی در نوامبر گذشته به رویترز گفته بود ایران در صورت لغو کامل تحریم‌ها ممکن است ۲۵۰ تا ۴۰۰ فروند هواپیمای جدید بخرد.

او همچنین گفته قطعاتی که این مجوز، اجازه فروش آنها را صادر کرده به آن دسته از قطعات محدود می‌شوند که برای ایمنی پروازها ضروری‌اند. این نخستین رابطه تجاری میان جنرال الکتریک، بوئینگ و ایران پس از سال ۱۹۷۹ و ماجرای گروگانگیری و تسخیر سفارت آمریکا در ایران است.

ناوگان هواپیماهای مسافربری ایران سال‌ها است که بر اثر تحریم‌های آمریکا از معامله مستقیم با بوئینگ و جنرال الکتریک محروم بوده است. به گزارش «ایرنا»، از سال ۱۳۶۹ (۱۹۹۰) تاکنون بیش از ۲۰۰ سانحه هوایی در ایران روی داده که طی آن ۲ هزار نفر جان خود را از دست داده‌اند. خبرگزاری رویترز ماه گذشته هم از تلاش‌های بوئینگ و جنرال الکتریک برای اخذ مجوز فروش قطعات هواپیما به ایران خبر داده بود.

رویترز در روز ۲۱ فوریه (دوم اسفند ۹۲) گزارش کرده بود دست کم دو شرکت‌ بزرگ هواپیماساز، موتور و قطعه‌ساز بوئینگ و جنرال الکتریک آمریکا در پی آنند که از فرصت ۶ماهه کاهش تحریم‌ها علیه ایران استفاده کنند و برای فروش قطعات هواپیما به ایران مجوز دریافت کنند.

چناچه فروش مستقیم قطعات هواپیماهای مسافربری میان این شرکت‌های آمریکایی و ایران از سر گرفته شود، ایران می‌تواند برای نوسازی ناوگان خطوط هوایی خود اقدام کند تا در صورت برداشته شدن کامل تحریم‌ها بتواند، هواپیماهای فرسوده کنونی را زمینگیر کرده و با خرید هواپیماهای جدید بر ایمنی پروازها بیفزاید.

پایان مذاکرات کارشناسی و تهیه پیش نویس توافق نهایی

از سوی دیگر و با پایان مذاکرات سه روزه کارشناسی و در آستانه برگزاری دور جدید مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ یک مقام آمریکایی اعلام کرد که این کشورها در ماه آینده تهیه پیش‌نویس توافق نهایی درخصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران را آغاز خواهند کرد.

به گزارش «ایسنا»، یک مقام آمریکایی در گفت‌وگو با خبرنگاران به شرط اینکه نامش فاش نشود در اظهارات امیدوارکننده‌ای اعلام کرد که ایران و ۶ قدرت جهان تهیه پیش‌نویس توافق نهایی‌شان را در ماه آینده آغاز خواهند کرد و این امیدواری را ایجاد کرده است که تا ماه ژوئیه (تیرماه) توافق جامع نهایی میان این کشورها صورت خواهد گرفت.

این مقام آمریکایی در ادامه گفت که هدف اصلی رسیدن به توافق نهایی تا بیستم ژوئیه بدون نیاز به تمدید مدت زمان این توافق است. او همچنین گفت که بخش زیادی از کاری که باقیمانده توافقات فنی است، اما تاکنون بر سر هیچ چیز توافقی انجام نشده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس با اعلام این خبر به نقل از این مقام آمریکایی گزارش داد که طرف‌های مذاکره‌کننده به پیشرفت‌هایی دست پیدا کردند.

در همین ارتباط کارشناسان ایران و گروه ۱+۵ دیروز برای سومین بار در وین پایتخت اتریش مذاکرات کارشناسی فشرده و جدی خود را درباره موضوعات فنی از سر گرفتند تا در آخرین روز از این سطح مذاکرات، به ارزیابی واحدی دست یابند.

به گزارش «ایرنا»، هیات کارشناسی مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به ریاست حمید بعیدی نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت امورخارجه از روز پنج‌شنبه (۱۴ فروردین‌ماه) با هیات کارشناسی ۱+۵ به ریاست استفان کلمنت دستیار ویژه کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مذاکرات کارشناسی را تا دیروز ۱۶ فروردین ادامه دادند.

دو طرف در این دور از مذاکرات کارشناسی در چارچوب گام نهایی برنامه اقدام مشترک درباره موضوعاتی از جمله غنی‌سازی، رآکتور آب سنگین تحقیقاتی اراک، همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای و نیز لغو تحریم‌ها گفت‌وگو کردند.

نتیجه این مذاکرات کارشناسی که پیش از دور جدید مذاکرات ایران و ۱+۵ به ریاست محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا برگزار می‌شود، به مدیران سیاسی گزارش خواهد شد تا آنان در مذاکراتی که قرار است روزهای ۱۸ تا ۲۰ فروردین‌ماه برگزار شود، آن را بررسی کنند.

همزمان رئیس هیات مذاکره‌کننده کارشناسی ایران با ۱+۵ مذاکرات کارشناسی اخیر را مفید توصیف کرد. حمید بعیدی‌نژاد در گفت‌وگو با «ایسنا»، با مفید خواندن مباحث و مذاکرات سه روز گذشته میان ایران و ۱+۵ گفت: «مباحث کارشناسی و اشکال مختلف در سطوح مدیران سیاسی و کارشناسی تا پایان مذاکرات درباره راه‌حل جامع ادامه خواهد داشت.»

رئیس هیات مذاکره‌کننده کارشناسی ایران تاکید کرد که بحث‌ها کاملا کارشناسی بود و هیات‌ها با آمادگی به مذاکرات آمده بودند و از نظر همه بحث‌های صورت گرفته در این سه روز مفید بود.

این عضو هیات مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران در پاسخ به اینکه موضوع غنی‌سازی رآکتور اراک، همکاری‌های بین‌المللی هسته‌ای و تحریم‌ها همچنان محور مذاکرات کارشناسی است؟ با بیان اینکه نمی‌توانم وارد جزئیات شوم، تاکید کرد: «مباحث مختلف در ابعاد مختلف بحث شد و نتایج به مدیران سیاسی در پایتخت‌ها ارائه می‌شود چنانچه ضروری باشد مذاکرات فنی و کارشناسی روی برخی جنبه‌ها ادامه می‌یابد.»

بعیدی نژاد درباره تهیه پیش‌نویس راه‌حل جامع نیز تاکید کرد: «قبلا در مذاکرات وین ۲ که با حضور خانم اشتون و آقای ظریف برگزار شد تصمیم گرفته شد که بعد از مذاکرات فروردین‌ماه از اردیبهشت آماده تهیه پیش‌نویس شویم و این یک تصمیم کلی بود که در مذاکرات قبلی اتخاذ شد و ربطی به اینکه مذاکرات به چه سرعتی و با چه کیفیتی پیش رود ندارد.»

اتهام آمریکا به یک فرد و دو شرکت ایرانی

در آستانه دور جدید مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ برای دستیابی به توافق نهایی، آمریکا در یک اقدام، تعدادی از افراد حقیقی و دو شرکت ایرانی را مورد اتهام قرار داد. به گزارش «ایسنا»، به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک فرد چینی، یک ایرانی و دو شرکت ایرانی از سوی آمریکا به اتهام صادرات محصولات مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم به ایران در لیست تحریم قرار گرفتند.

سی هی چنگ، ۳۴ ساله روز هفتم فوریه در فرودگاه هیترو لندن دستگیر شد. پلیس لندن اعلام کرده است که اکنون چنگ در پایتخت در دادگاه برای محاکمه آماده شده است و منتظر دور بعدی دادگاه خود است. این محصولات نوعی از سنسورهایی هستند که می‌توانند برای سانتریفیوژها مورد استفاده قرار بگیرند.

مقامات آمریکایی ادعا کرده‌اند چنگ با سیدابوالفضل شهاب جمیلی از تهران و شرکت‌های مهندسی نیکارو و شرکت تولیدی تکنیک عیوض به صادرات محصولات آمریکایی پرداخته‌اند. چنگ تجارت خود را با جمیلی و شرکت نیکارو از نوامبر ۲۰۰۵ آغاز کرده است و از آن زمان تاکنون هزاران ابزار و تولیدات چینی مرتبط با برنامه هسته‌ای به ایران صادر کرده است.سایت شبکه خبری «بلومبرگ» در تحلیل پیرامون تحریم‌های جدید آمریکا علیه این افراد و شرکت‌ها آورده است که افراد و شرکت‌های مذکور به واسطه آنچه برنامه‌ریزی برای صدور قطعات دارای قابلیت استفاده در غنی سازی اورانیوم به ایران خوانده شده، در معرض اتهام قرار گرفته‌اند. بلومبرگ مدعی است ایران در کنار پاکستان و چین در زمره کشورهایی است که از طریق شبکه‌هایی از افراد، اقدام به دور زدن تحریم‌های آمریکا و تلاش برای دستیابی به قطعات قابل‌استفاده در بخش نظامی یا صنایع خاص می‌کند.