ایران محور سخنرانی اوباما در مجمع عمومی سازمان ملل

دنیای‌اقتصاد- این روزها دیدار احتمالی دو رییس‌جمهور ایران و آمریکا به خبر اول سیاست خارجی آمریکا تبدیل شده و بسیاری از رسانه‌های جهانی هم آن را تحت پوشش خود قرار داده‌اند. این توجه ویژه به‌خصوص با انتشار مقاله‌ روحانی در روزنامه واشنگتن‌پست که انعکاس گسترده‌ای داشت و یک جنبش رسانه‌ای را آغاز کرد، دوچندان شده است. در این زمینه کاخ سفید بار دیگر اعلام کرد که احتمال دیدار باراک اوباما و حسن روحانی، در حاشیه‌ نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک وجود دارد. به گزارش «ایسنا»، جان ارنست، معاون سخنگوی کاخ سفید روز جمعه در جمع خبرنگاران گفت که آمریکا برای شرکت در گفت‌وگوها «براساس احترام متقابل» با ایران درباره‌ برنامه‌ هسته‌ای‌اش آماده است.

به گزارش روزنامه‌ تایمز آو اسرائیل، ارنست افزود که کاخ سفید از ایران می‌خواهد که ثابت کند برنامه‌ هسته‌ای‌اش تنها برای مقاصد صلح‌آمیز است. اظهارات ارنست، مشابه اظهارات جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید است که چند روز پیش گفت: اگر باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا احساس کند که تهران درباره محدود کردن برنامه هسته‌ای‌اش جدی است، حاضر است با حسن روحانی رییس‌جمهور ایران مذاکره کند. کارنی گفت: چیزهای جالبی از تهران و دولت جدید دریافت کردیم؛ چیزهای دلگرم کننده ولی اعمال بلندتر از کلمات صحبت می‌کنند. معاون سخنگوی کاخ سفید در ادامه گفت: در جریان این گفت‌وگوها فرصتی برای ایران پیش می‌آید تا از طریق اعمالش جدیتش را در دنبال کردن این تلاش‌ها نشان دهد. مقامات ایرانی نیز احتمال دیدار روحانی با اوباما را رد نکرده‌اند. در همین رابطه رییس‌جمهور ایران در گفت‌وگو با شبکه آمریکایی ان بی سی در پاسخ به سوالی درباره احتمال دیدار او با اوباما گفت: «هر چیزی در دنیای سیاست امکانپذیر است».

در همین زمینه شبکه خبری سی‌ان‌ان در گزارشی تحلیلی با اشاره به اینکه دیدار احتمالی ایران و آمریکا می‌تواند نقطه عطفی در روابط سرد دو کشور باشد، نوشت: انتخاب اخیر روحانی به عنوان رییس‌جمهور ایران از بسیاری جهات شبیه انتخاب اوباما در سال ۲۰۰۸ است. روحانی از امتیازات سیاسی گسترده‌ای بهره‌مند است که فرصتی برای از سرگیری روابط ایران و آمریکا در اختیارش قرار می‌دهد. روحانی برای اینکه تندروهای داخلی را آرام نگه دارد باید چیزی را تحقق بخشد: کاهش تحریم‌های جهانی علیه ایران. در غیر این صورت منتقدانش جانی دوباره خواهند گرفت، همان اتفاقی که در سال ۲۰۰۹، هنگامی که تلاش‌های اوباما در زمینه دیپلماسی ایران آمریکا بی‌نتیجه ماند برای رییس‌جمهور آمریکا اتفاق افتاد.

همچنین روزنامه نیویورک تایمز با اشاره به تبادل نامه بین رییسان جمهور ایران و آمریکا، آن را نشان دهنده اهمیتی دانست که رییس‌جمهور آمریکا برای دیپلماسی مستقیم قائل است. روزنامه نیویورک تایمز در این گزارش نوشت: انتخاب روحانی در ماه ژوئن امید به اینکه دیپلماسی بتواند به بن‌بست مربوط به برنامه هسته‌ای ایران پایان بدهد را افزایش داد. ولی این نامه‌ها و امید محتاطانه‌ای که ایجاد کرده‌اند نشان می‌دهد که یک فرصت واقعی برای تغییر به وجود آمده است. از سوی دیگر معاون مشاور امنیت ملی رییس‌جمهور آمریکا مدعی شد که تلاش‌های رییس‌جمهور جدید ایران برای گشودن کانال‌های دیپلماتیک با آمریکا تا حدود زیادی نتیجه تحریم‌های اعمال شده علیه برنامه‌ هسته‌ای ایران است. بن رادز، در این باره مدعی شد: ما معتقدیم بخشی از تمرکز فعلی آنها روی دنبال کردن دیپلماسی با تمایلشان به پرداختن به مساله‌ برنامه تحریم‌هایی که تحت آن قرار دارند ارتباط دارد. به گزارش روزنامه‌ یو‌اس‌ای تودی، رادز روز جمعه گفت که اوباما از همان ابتدا تاکید داشته است که باب گفت‌وگوهای دو جانبه با ایران باز است ولی مساله‌ هسته‌ای در نهایت نیازمند حضور ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان است. معاون مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: مسائل بین آمریکا و ایران مسائلی نیستند که با یک گفت‌وگو حل شوند. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از رادز گزارش داد که اگرچه واشنگتن از تلاش‌های دیپلماتیک حسن روحانی استقبال می‌کند اما این تلاش‌ها برای در نظر گرفتن رفع تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران کافی نیست. اوباما در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل روی تحولات و منافع آمریکا در خاورمیانه و آفریقای شمالی تمرکز خواهد کرد و رویکرد آمریکا را در این زمینه‌ها مطرح خواهد کرد.

پیشنهادهای ایران فرصتی دیپلماتیک به اوباما می‌دهد

روزنامه فایننشال تایمز در گزارشی درباره ایران نوشت: رد و بدل شدن پیام‌هایی بین مقامات ایران و آمریکا در خلال هفته گذشته باعث شده چشم‌اندازهای دیداری تاریخی بین رییسان‌جمهور دو کشور بالا رود، حتی اگر این دیدار به شکل یک دست دادن گذرا در راهروهای سازمان ملل باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، فایننشال تایمز می‌نویسد: «تغییرات از جانب ایران، برای آقای اوباما هم فرصتی حیاتی پدید آورده اند و هم خطرات قابل ملاحظه ای دارند. با آنکه او مدعی شده اگر لازم باشد از زور برای جلوگیری از دستیابی ایران به بمب استفاده خواهد کرد، اوباما خواهان آن خواهد بود که به هر قیمتی از جنگ دیگری در خاورمیانه جلوگیری کند. این گزارش می افزاید: «در همین حال، اگر او به این معتقد باشد که می‌توان با تهران توافقی داشته باشد نیاز خواهد داشت تا هم اسرائیل و هم کنگره آمریکا را که به شدت به ایران مظنون است و کنترل بخش زیادی از تحریم ها را در اختیار دارد با خود همراه کند. علاوه بر این، به‌زعم فایننشال تایمز، مقامات آمریکایی می‌دانند که اگر آقای روحانی دولت‌های دیگر را متقاعد کند که به انجام مذاکراتی جدی تمایل دارد، آنگاه اجرای تحریم‌های سخت‌گیرانه بین‌المللی علیه صنعت نفت و بانکداری ایران بسیار دشوار خواهد بود.

دیدار اوباما و روحانی به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای تاثیرگذار است

خبرگزاری فرانسه در گزارشی تحلیلی با اشاره به اینکه ایران و آمریکا در حال سبک و سنگین کردن یک ملاقات نزدیک در سطح ریاست‌جمهوری در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک هستند، نوشت که چنین اقدامی می‌تواند اولین ترک را در ۳۰ سال خصومت بین دو کشور به وجود آورد. به گزارش «ایسنا»، خبرگزاری فرانسه در ادامه این گزارش نوشت: دلیل اینکه احتمال ملاقات اوباما و روحانی باعث ایجاد هیجان بسیار شده است، این است که این امر تفاوت فاحشی با نمایش جانبی همیشگی ایران در سازمان ملل داشته است: انتقادات محمود احمدی‌نژاد، رییس‌جمهور پیشین ایران از رژیم صهیونیستی.

این خبرگزاری گزارش داد: برخی از ناظران ایران می‌گویند که حتی یک ملاقات سریع بین اوباما و روحانی می‌تواند نیروی محرکی برای مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ پیش از احیای این مذاکرات در چند هفته آینده باشد. اگرچه دیدار بین رییسان‌جمهور ایران و آمریکا عنوان اصلی خبرهای رسانه‌ها در سراسر جهان خواهد بود، به تنهایی نمی‌تواند مناقشات درباره برنامه هسته‌ای ایران را رفع کند.

اما مذاکره‌کنندگانی را که به دنبال یافتن راهی هستند که به ایران اجازه دهد حق داشتن انرژی هسته‌ای را حفظ کند و در عین حال به صورت قابل راستی‌آزمایی ثابت کند که ایران به دنبال تسلیحاتی کردن اورانیوم نیست، دلگرم خواهد کرد. این خبرگزاری در پایان نوشت: اوباما و روحانی در حالی که ریسک‌های ملاقات با یکدیگر را سبک و سنگین می‌کنند باید علاوه بر آن این را در نظر بگیرند که این فرصتی که از دست می‌رود ممکن است هرگز دوباره باز نگردد، اتفاقی که در سال ۲۰۰۰ به دنبال صورت نگرفتن دیدار بین بیل کلینتون، رییس‌جمهور پیشین آمریکا با محمد خاتمی، رییس‌جمهور پیشین ایران افتاد.

برنامه‌ هسته‌ای ایران، بحران سوریه و استفاده از تسلیحات شیمیایی در این کشور و تحولات دنیای عرب موضوعات اصلی سخنرانی رییس‌جمهور آمریکا در روز سه‌شنبه در مجمع عمومی سازمان ملل خواهد بود. اوباما در سخنرانی‌اش در مجمع‌عمومی سازمان ملل روی تحولات و منافع آمریکا در خاورمیانه و آفریقای شمالی تمرکز و رویکرد آمریکا را در این زمینه‌ها مطرح خواهد کرد.