مخالفت با اصلاح نرخ ارز

عکس:‌دنیای اقتصاد- آکو سالمی

جمشید پژویان: اصلاح نرخ ارز همزمان با اصلاح قیمت‌ها به صلاح تولید نیست رییس شورای رقابت مطرح کرد

مخالفت با اصلاح نرخ ارز

دنیای اقتصاد - زهرا واعظ: جمشید پژویان تئوریسین اقتصادی دولت و رییس شورای رقابت در یک کنفرانس مطبوعاتی به مخالفت با اصلاح نرخ ارز پرداخت و آن را به صلاح تولید ندانست.

پژویان دیروز در شرایطی این موضع را گرفت که موضوع واقعی شدن نرخ ارز یکی از محورهای اساسی کارشناسان اقتصادی است. طیفی از کارشناسان اقتصادی بر این اعتقادند که دولت همزمان با آزادسازی قیمت‌ها به اصلاح نرخ ارز نیز مبادرت ورزد؛ چرا که به گفته این دسته از کارشناسان عدم اصلاح نرخ ارز در کنار آزادسازی یک‌طرفه قیمت حامل‌های انرژی به زیان تولید ملی تمام خواهد شد. کارشناسان از نرخ ارز به عنوان یکی از شاه کلیدهای قیمت در اقتصاد یاد می‌کنند، اما کارشناسان در شرایطی به دولت پیشنهاد اصلاح نرخ ارز را داده‌‌اند که مقامات دولت تاکنون با اصلاح نرخ ارز موافقت نکرده‌‌اند. در تازه‌ترین نمونه هم دیروز جمشید پژویان رییس شورای رقابت به دفاع از ایده دولت پرداخت و در پاسخ به سوالی که آیا دولت همزمان با اصلاح قیمت انرژی، قصد اصلاح نرخ ارز را ندارد، گفت: در حال حاضر هم بازار نرخ ارز آزاد است و بایستی نرخ ارز در حدی باشد که اجازه واردات بیشتر ماشین‌آلات و تکنولوژی را به تولید بدهد. وی اصلاح نرخ ارز را همزمان با این اصلاح قیمت‌ها به صلاح تولید ندانست، البته پژویان به طرح مسائل دیگری هم پرداخت. وی درباره اینکه سیاست خارجی کشور باعث برخی ناملایمات اقتصادی شده و به این ترتیب برای واردات تکنولوژی به کشور مشکل ایجاد می‌کند، گفت:‌ اگر تصمیم به واردات برخی کالاهای اساسی و زیربنایی مورد استفاده در صنایع داشته باشیم که در دایره تحریم‌ها قرار ندارند، این موضوع با سیاست اقتصادی کشور منطبق است و منافع ما را تامین می‌کند، اما در شرایطی که کشور یک راه حل بیشتر ندارد و ممکن است انتخاب آن هزینه زیادی هم داشته باشد در چنین شرایطی هنر مدیران این است که این هزینه را به حداقل کاهش بدهند. پژویان با تاکید بر اینکه امروز در دنیا جنگ اقتصادی حاکم است، گفت: دشمنان ما پیوسته به دنبال این هستند که اقتصاد ما را فلج کنند و چنین شرایطی این آگاهی را به ما می‌دهد که تا حد امکان اقتصادمان را قوی کنیم.

قیمت‌ها واقعی‌تر شود

پژویان درباره بررسی قیمت‌های اعلامی از سوی دولت با فوب خلیج فارس تصریح کرد: برآوردهای من با هزینه حمل به مصوبه مجلس نزدیک است، اما اگر قرار بود من در شورا قیمت‌گذاری کنم ترجیح می‌دهم که قیمت‌ها به تدریج واقعی‌تر شود و به قیمت کشورهای دیگر برسد؛ چرا که در کشورهای نزدیک، قیمت‌های بیشتری از انرژی عرضه می‌شود. وی البته قیمت‌های مدنظر خود را در همین محدوده یا حتی بیشتر عنوان کرد و در پاسخ به اینکه سطح دستمزدها در دیگر کشورها بالاتر است، گفت: دلیل اینکه درآمد در کشور ما کم است تولید کم است و از سوی دیگر توزیع درآمد هم مناسب نیست و علت آن هم عدم‌کارآمدی نظام مالیاتی است. پژویان دلیل ناکارآمدی نظام مالیاتی را حذف مالیات اشخاص یا مجموعه درآمد در سال ۸۰ عنوان کرد و افزود: چون در آن زمان قانون اجرا نمی‌شد؛ بنابراین آن را حذف کردند؛ این در حالی است که من در آن زمان به شدت به دنبال اجرای آن بودم. وی افزود: بنابراین یکی از راه‌های اصلاح توزیع درآمد از طریق کارآمدی نظام مالیاتی است که منجر به افزایش کارآیی و تولید می‌شود و درآمدها افزایش می‌یابد. رییس شورای رقابت در ادامه افزود:به همین دلیل این افزایش قیمت‌ها نباید در عمده موارد یک مرتبه باشد و در برخی از موارد هم اصلا ضرورت ندارد و حتی می‌تواند با تاخیر صورت پذیرد؛ چرا که همه قیمت‌ها آثار یکسانی در کارآیی اقتصاد ندارند.وی تصریح کرد: هرچه قیمت‌ها بیشتر در سبد خانوار نقش داشته باشند و این جابه جایی‌ها را به خلاف انجام داده باشند مهم‌ترند، اما برخی قیمت‌ها مثل قیمت نان تاثیری مثل قیمت برق در کارآیی اقتصادی ندارند.

اصلاح قیمت نان ضرورتی نداشت

وی همچنین درباره ارزیابی خود از شیب قیمت‌ها تصریح کرد: قیمت‌ها همه دارای اثر یکسان در کارآیی و بهبود تکنولوژی نیستند و اصل و نکته کلیدی در این است که هرچه سرعت در بهبود تکنولوژی بیشتر باشد زودتر به هدف می‌رسیم، اما برخی از قیمت‌ها هستند که اثرشان در بهبود تکنولوژی موثر نیست، مثل همین نان که ضرورتی ندارد که در سال‌های اول و دوم تغییر کند و می‌تواند بعدها انجام شود.

بنزین ۷۰۰ تومانی مناسب است

رییس شورای رقابت در پاسخ به اینکه این تغییر قیمت‌ها قرار بود در ۵ سال انجام شود، اما به صورت ناگهانی صورت گرفت، گفت: صادقانه بگویم که با جهش در قیمت بنزین موافقم و از آن حمایت می‌کنم، اما در جاهای دیگر مثل قیمت نان و آب و حتی برخی از مشتقات نفتی مثل نفت سفید باید این اصلاح قیمت‌ها به تاخیر می‌افتاد. به گفته وی، اصلاح قیمت نفت سفید هم لازم نبود. وی ادامه داد: هدف از این اصلاحات اقتصادی بسیار روشن است و ما می‌خواهیم اصلاح اصلی را در سبد تولید و سبد مصرف انجام دهیم. به این ترتیب هر چقدر تکنولوژی سریع‌تر بهبود پیدا کند به نفع ما است و هرچه سریع‌تر مردم آن کالاهای عمده ای را که کم مصرف‌تر است و به بخش تولید و تکنولوژی علامت جابه جایی می‌دهد استفاده کنند، بهتر خواهد بود و به هدف زودتر خواهیم رسید.

شرط افزایش قیمت‌ها

پژویان همچنین درباره قیمت‌گذاری توسط شورای رقابت و اینکه در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها سقف قیمت‌ها ۹۰ درصد فوب خلیج فارس تعیین شده و شورا دیگر مجالی برای افزایش قیمت نخواهد داشت، گفت قرار نیست که ما در آینده افزایش قیمت داشته باشیم و این افزایش قیمت می‌تواند طی دو یا سه سال آینده باشد؛ ولی یادمان باشد ما قیمت‌های نسبی برایمان مهم است و اگر بتوانیم تورم را کنترل کنیم در آینده شاید نیازی به تغییر قیمت‌ها نباشد، اما چنانچه تورم شدید باشد و یکسری از قیمت‌ها تورم ایجاد کنند و این قیمت‌ها هنوز پایین باشند آن گاه باید قیمت‌ها هم افزایش یابد.

معامله مخابرات رقابتی نبود

رییس شورای رقابت در ادامه تاکید کرد که معامله مخابرات در شرایط رقابتی انجام نشده است؛ اما چون مراحل مقدماتی این واگذاری پیش از تشکیل شورای رقابت به پایان رسیده بود، شورا نمی‌توانسته در عملیات اجرایی آن دخالت کند. وی با تاکید بر اینکه رقابت میان دو خریدار شرکت مخابرات به صورت بازار رقابتی نبوده است، گفت: این نظر کارشناسی شورا بود، اما از آنجا که تشکیلات شورا پس از انجام معامله ایجاد شد امکان دخالت در این معامله وجود نداشت؛ ولی من قول می‌دهم که در معامله بعدی مانند ایران‌خودرو و سایپا شورا به طور کامل بر جریان نظارت خواهد داشت. وی با تاکید بر اینکه شورا می‌خواهد گام‌ها را آهسته و محکم بردارد، درباره نحوه خصوصی‌سازی در کشور گفت: نظر شخصی من این است که دولت در خصوصی‌سازی نتوانسته ترتیب عرضه را تنظیم و به طرف تقاضا به طور جدی توجه کند.

اول باید به سمت تقویت بخش خصوصی برویم

پژویان با بیان اینکه بخش خصوصی در کشور ما ضعیف نیست؛ ولی به دلیل کمبود منابع نمی‌تواند به خوبی فعالیت کند، گفت:‌ اول باید به سمت تقویت بخش خصوصی برویم و بخش‌های دولتی کوچک را واگذار کنیم سپس به سمت واگذاری بنگاه‌های بزرگ مانند مخابرات حرکت کنیم. رییس شورای رقابت با بیان اینکه عدم‌کارآیی در اقتصاد ایران بسیار شدت یافته و به حد غیر‌قابل‌تحمل رسیده بود، گفت:‌ اصلاحات اقتصادی در این جهت صورت می‌گیرد که کالاها و نهاده‌های تولیدی با قیمت‌های غیر‌واقعی به سمت واقعی شدن قیمت‌ها حرکت کند. بنابراین تغییر قیمت‌ها قطعا نتیجه تغییر سیاست‌های اقتصادی از جمله هدفمند کردن یارانه‌ها است. وی افزود: وقتی قیمت حامل‌های انرژی تغییر می‌کند و به سمت واقعی شدن پیش می‌رود انتظار این است که اتومبیل‌های پرمصرف ارزان و اتومبیل‌های کم مصرف گران شود. این تغییر قیمت در سایر کالاها هم می‌تواند رخ بدهد؛ اما معنی آن تورم نیست.

میوه لوکس خرج دارد

پژویان با بیان اینکه هم‌اکنون به دلیل ارزان بودن انرژی در کشور تولید میوه‌های گلخانه‌ای به شدت رایج شده است، گفت: معنی این اتفاق این است که هزینه تولید میوه‌های گلخانه‌ای از جیب همه مردم داده می‌شود؛ در حالی که اگر کسی دوست دارد میوه‌ لوکس مصرف کند باید هزینه‌اش را خودش پرداخت کند. وی با بیان اینکه کشور در ۳۰ سال گذشته همواره تورم ۲۰ تا ۲۵ درصدی را تحمل کرده است، گفت:‌ با اصلاحات کنونی اگر دولت خوب مدیریت کند و کسری بودجه‌اش را که طی ۳۰ سال گذشته عامل اصلی تورم بوده جبران کند، می‌توان توقع داشت که نرخ تورم به شدت کاهش یافته و حتی یک رقمی شود؛ بنابراین دولت با انضباط مالی می‌تواند کسری بودجه را به عنوان عامل اصلی تورم بر طرف کند.

عکس: آکو سالمی