رونق بازار با عشـق
ملیحه سادات حسینی
هیاهو وهیجان خیابان‌ها را در بر گرفته است. مغازه‌ها در اجناس کادویی لوکس و فانتزی غوطه ور شده اند. همه جا اسم Valentine به گوش می‌خورد.

Valentine را همه مى‌شناسند. در پشت ویترین مغازها به شکل هدایا و کارت پستال‌هاى منسوب به Valentine و بر سر زبان‌ها با جمله «Valentine مبارک» این حضور به اثبات رسیده است. روز Valentine (روز عشاق یا روز عشق‌ورزی) مصادف با ۲۵ بهمن‌ماه (۱۴ فوریه) در بعضی فرهنگ‌ها روز ابراز عشق است.
این ابراز عشق معمولا با فرستادن کارت Valentine به صورت ناشناس انجام می‌شود. دوستی و عشق، قدیمی ترین واژه‌هایی است که بشر همواره با آنها زیباترین و ماندگارترین لحظات زندگی خود را سر کرده است.
هدایا و کارت پستال‌های Valentine این روز‌ها صدرنشین ویترین‌های سرد شیشه‌ای مغازه‌ها است. بیست و پنجم بهمن، روز خوبی است برای کسانی که ایده‌های جالبی دارند و همین طور برای فروشنده‌های با ذوق و سلیقه که می‌توانند اجناس تاپ خودشان را با قیمت‌هایی که گاه اعجاب آور به نظر می‌رسید، بفروشند. در این بین حتی بوتیک‌های لباس، عطر فروش‌ها، نقره فروش‌ها و کتاب فروش‌ها می‌توانند پول خوبی به جیب بزنند شاید در این چند روز به اندازه سه ماه فروش داشته باشند. همه مغازه‌های شیک بالا شهری به یکباره ویترینشان پر از قلب و خرس عروسکی می‌شود و جلوی مغازه‌ها پر می‌شود از آدم‌هایی که با شور و نشاط به عروسک‌ها و قلب‌های پلاستیکی قرمز رنگ داخل ویترین زل زده‌اند.
اگر در این چند روز سری به خیابان میرزای شیرازی تهران یا خیابان ویلا که مرکز فروش عروسک هستند زده باشید، حتما متوجه این موضوع شده‌اید. اگر کسی این روز را نشناسد حتما از دیدن این همه دختر و پسر در فروشگاه‌های عروسک فروشی تعجب می‌کند، فروشگاه‌هایی که تمام تلاش خودشان را صرف جلب توجه مشتری می‌کنند، و تلاششان هم نتیجه می‌دهد. در ابتدا انتخاب از بین این همه فروشگاه و عروسک به نظر آسان می‌رسد، ولی وقتی وارد هر کدام از این فروشگاه‌ها می‌شوی با دیدن این همه عروسک و وسایل رنگین ذوق‌زده می‌شوی، ولی اگر قصد خرید داشته باشی کارها یک کم مشکل می‌شود و بدتر اینکه قیمت‌های عجیب و غریب باعث می‌شود مشتری‌ها با حسرت بیشتری به عروسک‌ها خیره شوند.
خیابان‌ها و مجتمع‌های تجاری شهر، پر شده از مغازه‌هایی که وسایل لوکس و فانتزی و کادویی می‌فروشند. مغازه‌ها پر هستند از مجسمه‌های دو نفره یا عروسک‌ها و آویزهای دیواری که دو تا خرگوش ملوس یا گربه ناز یا دو خرس مخملی که رویشان فقط یک کلمه بیشتر از همه به چشم می‌آید: l-o-V-e. به تماشای ما نشسته‌اند. Valentineرا اگر میعاد عاشقان بنامیم روزی است که باید نشان از همبستگی و یگانگی و وفای قلبی عشاق داشته باشد، از هر دو سو از هر دو قلب، روزی که آنچه در دست عاشقان مبادله می‌شود نه هدیه است، نه کادو بلکه یادگاری است حقیقی و جاودانه.
چه فرقی می‌کند کجا زندگی می‌کنی و یا به چه زبان و لهجه‌ای حرف می‌زنی؟ Valentine روزی که کلمه دوستت دارم آسانتر روی لب‌ها می‌آید. ۱۴فوریه یک‌میلیارد کارت سرخ Valentine پشت خانه عشق‌ورزان زمین می‌رسد و شهروندان «عاشق پیشه» شهرهای مدرن جهان با کارت و گل و چاکلیت روزخوش عشق‌ورزی را آغاز می‌کنند.
Valentine هیچ نزدیکی با فرهنگ و تاریخ و تمدن ما ندارد ولی به عقیده من روز عشق جهانی، تاریخ و تمدن را نمی‌شناسد. این روز بهانه خیلی خوبی است برای خیلی از کارها. البته این جشن بدون هدیه هیچ لطفی ندارد.
ولنتاین در حقیقت یک مناسبت دینی برای مسیحیان است که در آمریکا به نام Hallmark holiday مشهور است که در اصل Hallmark یک شرکت است که کارت پستال تولید می‌کند و این نشان می‌دهد که ابر قدرتی غربی مانند آمریکا حتی از عشق و دوست داشتن هم بنگاه دلالی برای رسیدن به دلارهایش استفاده می‌کند. هر چند ریشه Valentine در ایتالیاست ولی هر چه هست Valentine یک بهانه است، بهانه‌ای برای نمایش جمله دوستت دارم. به کسی که دوستش داریم. به مادری مهربان یا همسری فداکار. چه فرقی می‌کند؟
در ایران Valentine قدمتش شاید به پنج یا شش سال هم نرسد.
سمبل‌های Valentine
در کشورهای اروپایی و امریکایی دادن شکلات به عنوان هدیه روز Valentine از شهرت خاصی برخوردار است. تزیین شکلات و پختن انواع آن نیز از آداب این روز به شمار می‌رود. از نظر علمی هم ثابت شده‌است که خوردن شکلات دات یا همان سیاه میزان عشق را در انسان بالا می‌برد البته نه مصرف بی‌رویه آن.
* شکل یک قلب ساده یا تیر خورده: از آنجایی که قلب مرکز احساسات عمیق، اصیل و پرشور است قلب تیرخورده آسیب‌پذیری عشق را نشان می‌دهد.
* کیوپید(CUPID): به شکل یک کودک برهنه، فربه و بالدار ترسیم می‌شود. این کودک شیطان با لبخندی موذیانه تیر و کمان نیز با خود حمل می‌کند. چنانچه یکی از تیرهای این کودک به قلب فردی اصابت کند وی فورا عاشق می‌شود. کیوپید در واقع پسر ونوس الهه عشق و زیبایی در افسانه ‌های روم باستان است. معنی لغوی آن «آرزو» است. کوپید برخی اوقات آمورAMOR نیز نامیده می‌شود. همتای کوپید در افسانه‌های یونانی اروس (EROS) نام دارد.
کبوتر، قمری و مرغ عشق: این پرندگان نماد وفاداری، پاکی و معصومیت هستند.
گل رز: گل سرخ ملکه گل‌ها است. نماد جنگ و صلح، عشق و گذشت.
تور: جنس دستمال خانم‌ها را در گذشته تشکیل می‌داده است. در زمان‌های دیرین رسم برآن بوده که هرگاه دستمال خانمی به زمین می‌افتاد مردی که متوجه آن می‌شده بلافاصله آن را از زمین برداشته و به زن می‌داد.
گره‌های عشق: از یک سری حلقه‌های در هم تنیده و بافته شده تشکیل یافته اند. این حلقه‌ها آغاز و پایانی ندارند و نماد عشق جاودانی و پایدار است.
روبان قرمز: این رسم به زمان‌های قدیم بازمی‌گردد که شوالیه‌ها هنگامی که عازم جنگ بودند نوار یا روسری از معشوقه خود دریافت کرده و آن را به یادگار با خود می‌بردند.
گل رز یا دسته گل کوچک، شکلات، کارت تبریک Valentine، عروسک، شمع، یک نامه عاشقانه، یک قطعه شعر عاشقانه یا هدیه کوچک همه می‌تواند کادویی مناسب برای ابراز عشق باشد. رنگ‌های روز Valentine شامل قرمز، سفید و صورتی است.
هویت Valentine
هر فوریه در سراسر دنیا، بین عشاق، گل و شیرینی و هدیه رد وبدل می‌شود. تاریخچه دقیق روز Valentine در پرده‌ای از ابهام پوشیده است. اما این را می‌دانیم که روز Valentine از مدت‌ها پیش روز عشق «Saint Valentine) «Valentine قدیس)
بوده است.
این را هم می‌دانیم که این جریان هم برای مسیحیان است و هم سنتی از روس‌های باستان. هویت Valentine مبهم است، اما در کل سه روایت در رابطه با Valentine نقل شده است.
* جشنواره‌ای به نام LUPERCALIA که ۱۵ فوریه در رم باستان میان کافران متداول بوده است. لوپرکالیا جشن تطهیر و زمان خانه تکانی بوده است.
در این جشن مشرکین از خدای LUPERCUS بخاطر محافظت از چوپان‌ها و گله‌هایشان از گزند گرگ‌ها قدردانی می‌کردند. در این فستیوال به منظور بزرگداشت FAUNUS خدای حاصل‌خیزی، باروری و جنگل‌ها رومیان یک سگ و دو بز نر را قربانی کرده و از پوست آنها شلاق می‌ساختند. مردان با این شلاق‌ها به میان مردم رفته و به هر کسی که می‌رسیدند، ضربه‌ای با شلاق به آنها می‌زدند. دختران داوطلبانه برای شلاق خوردن صف می‌کشیدند. آنها اعتقاد داشتند که شلاق خوردن با تازیانه‌های ساخته شده از پوست بز باروری آنها را تضمین می‌کند. همچنین در این جشن طی بزرگداشت الهه‌ای به نام JUNO FEBRUTA زنان مجرد نامه‌های عاشقانه می‌نوشتند و درون گلدان‌هایی می‌انداختند. (یا تنها نام خود را روی برگه‌ای می‌نوشتند) مردان مجرد روم نیز هر کدام یکی از این یادداشت‌ها را از درون گلدان‌ها بیرون کشیده و مشتاقانه به دنبال دختر نویسنده نامه می‌رفتند. (نوعی دوست یابی) این آشنایی‌ها اغلب به ازدواج می‌انجامید. این رسم تا قرن هجدهم ادامه داشت اما از آن به بعد مردان رم ترجیح دادند پیش از آشنایی زن را ببینند!
Valentine در سراسر دنیا
این روزها تب Valentine همه‌جای دنیا را فرا گرفته و شاید خواندن سنت‌های کشورهای دیگر هم خالی از لطف نباشد ...
Valentine در چین
در چین افسانه‌ای خاص وجود دارد که نمادی از عشق است و با روز Valentine یکی است، هفتمین روز از هفتمین ماه در تقویم چینی( برابر با 14 فوریه میلادی) به نام Qi Qiao Jie نامگذاری شده است. روایات زیادی در مورد این روز وجود دارد. یکی از این روایات مربوط به الهه بهشت و هفت دختر اوست که برای آبتنی به زمین می‌آمدند و در یکی از روزها گله داری به نام Niu Lang لباس‌های آنها را بر می‌دارد. الهه و هفت دختر برای پس گرفتن لباس‌هایشان تصمیم می‌گیرند، زیباترین دختر را که کوچک‌ترین هم بود نزد گله دار بفرستد، هنگامی که آنها یکدیگر را می‌بینند، عاشق هم می‌شوند. الهه بهشت به این دو اجازه می‌دهد، سالی یک‌بار در هفتمین روز از هفتمین ماه تقویم چینی، یکدیگر را ‌بینند و در این روز پرنده‌ای از بال خود پلی می‌سازد، تا دختر بهشت از آن عبور کند و معشوق خود را ببیند.
Valentine در آمریکا
سنت هدیه و کارت تبریک دادن در روز Valentine بین مردم رایج است و همچنین مهمانی (پارتی) روز Valentine با شام رمانتیک(Romantic dinner)، رقص و آواز و پیک نیک رفتن.
Valentine در انگلستان
ترانه‌های مخصوص روز Valentine توسط کودکان خوانده می‌شود و آنها شکلات‌، میوه و حتی پول هدیه می‌گیرند. در بعضی از نقاط انگلستان مردم کلوچه‌هایی با خشکبار مانند‌ کشمش می‌پزند. همچنین نوشتن شعرهای عاشقانه بین مردم رایج است. در انگلیس نمونه‌هایی پیدا می‌شود از قلب‌هایی که بر روی آنها روز Valentine تبریک گفته شده در این کشور در هر بخشی با سنت‌های خاص آن منطقه این روز جشن گرفته می‌شود با نزدیک شدن این روز تمام مجله‌ها قطعه‌های ادبی و شعر برای روز Valentine چاپ می‌کنند . کارت‌های Valentine زیادی هم هست که به‌طور زیبا و خاصی طراحی شده که هر کدام شکل خاصی برای خودشان دارند. کارت‌هایی هم هستند که از اطراف می‌رسند و با کاغذهایی با کیفیت پایین که حتی مناسب بسته‌بندی هم نیستند ساخته شده‌اند و با روبان‌های کاغذی و صدف دریایی و حتی خزه دریایی و گل‌های خشک یا مصنوعی که همه آنها با یک نخ به هم وصل می‌شوند و به حالت یک تصویر سه‌بعدی در می‌آیند تزئین شده‌اند. همین طور کارت‌های Valentine دانمارکی که به کارت‌های عاشقانه معروفند و همه‌گیر شده‌اند.
درانگلیس رسم بر آن بود که زنان مجرد پیش از طلوع آفتاب روز Valentine از خواب برخاسته و لب پنجره اتاق خود می‌ایستادند تا مردی از مقابل پنجره آنان عبور کند. اعتقاد بر آن بود که با اولین مردی که در آن روز ببینند، ظرف یکسال ازدواج خواهند کرد. شکسپیر نیز در نمایشنامه هملت به این باور اشاره کرده است. کودکان انگلیسی در صدها سال پیش در این روز مانند بزرگترها لباس به تن می‌کردند و خانه به خانه به ترانه سرایی و آواز خوانی می‌پرداختند.
Valentine در ایتالیا
بین مردم مرسوم است که مراسم نامزدی خود را در روز Valentine برگزار کنند. بعضی از خانم‌های ایتالیایی عقیده دارند که اولین مردی را که آنها در روز Valentine می‌ببینند ، همسر آینده آنها خواهد بود و بنابراین آنها صبح روز Valentine را کنار پنجره می‌نشینند تا ببینند که شریک زندگی‌شان با شکوه از آنجا گذر می‌کند!
Valentine در آلمان، استرالیا و اسپانیا
مردم آلمان و استرالیا مانند آمریکایی‌ها در روز Valentine هدیه، گل، کارت تبریک و شکلات به خانم‌هایشان هدیه می‌دهند. گرچه در اسپانیا این سنت کمی متفاوت است. در آنجا زن‌ها به همسرانشان هدیه می‌دهند و شوهرانشان به آنها گل می‌دهند.