آیا افزایش سیمرغ‌ها به نفع جشنواره فیلم فجر است؟
وقتی همه برنده‌اند
نگاه سوم- «وقتی تعداد قله‌ها افزایش یابد دیگر دسترسی به آنها افتخار به حساب نمی‌آید، جشنواره فیلم فجر که همواره (خوب یا بد) قله سینمای ایران طی یک سال به شمار می‌آمده و بسیاری از فیلمسازان و دست‌اندرکاران سینما به بردن سیمرغ‌های آن دل خوش دارند، امسال مقررات جدیدی را تجربه می‌کند و افزایش تعداد سیمرغ‌ها یکی از آنها است. بنابر اعلام روابط عمومی جشنواره امسال، تعداد سیمرغ‌ها امسال به چهل سیمرغ رسیده که این موضوع رشد ۲۵درصدی جوایز اصلی این جشنواره نسبت به سال‌های گذشته را نشان می‌دهد.
این افزایش تعداد سیمرغ‌ها، واکنش‌های متفاوتی را در میان فیلمسازان به وجود آورده است. برخی معتقدند که این افزایش به نفع داوران تمام خواهد شد و آنها با فراغ بال قادر به دادن جایزه به دست‌اندرکاران خواهند بود، ولی در مقابل گروهی دیگر معتقدند که افزایش تعداد جوایز از اهمیت آن می‌کاهد.
این موضوع خصوصا از آن نظر به ضرر خود فیلمسازان و شرکت‌کنندگان در جشنواره تعبیر میشود که در بسیاری از دوره‌ها به بهانه‌های مختلف تعداد سیمرغ‌ها افزایش یافته به طوری که سال گذشته جایزه‌ای تحت عنوان سیمرغ زرین به فیلم «فرزند خاک» اهدا شد. اهدای چنین جوایزی نشان می‌دهد که عموما تمایل به دادن جایزه بیشتر از سوی مسوولان دولتی
برگزار کننده جشنواره فیلم فجر وجود دارد، اما آیا برای هر نوع تمایل باید یک سیمرغ در نظر گرفت؟
تکثیر سیمرغ
بنا به آمارهای منتشر شده تعداد سیمرغ‌های جشنواره فیلم فجر در سال ۸۷ نسبت به سال گذشته پنج عدد افزایش داشته است و در مورد بخش سینمای ایران نیز امسال ۱۰سیمرغ بیشتر از ۱۰ سال قبل یعنی زمانی که جشنواره فیلم فجر دوران اوج خود را سپری می‌کرد و ورود به آن اعتباری برای سینماگران محسوب می‌شد، اهدا میشود.
از پنج سیمرغی که امسال به جمع سیمرغ‌های دیگر اضافه شده می‌توان به بخش «ویدئو سینما» اشاره کرد که دو سیمرغ برای این بخش جدید در نظر گرفته شده است. افزایش تعداد فیلم‌های ویدئویی، مسوولان جشنواره را با این موضوع مواجه کرده که برای این بخش دو سیمرغ و جایزه جداگانه در نظر بگیرند، هرچند به نظر می‌رسد روند تکنولوژی در آینده به سمتی خواهد بود که بسیاری از فیلم‌ها به سمت استفاده از ابزارهای ویدئویی روی آورند و بعید نیست که در آینده اساسا تعداد فیلم‌هایی که با استفاده از نگاتیو ساخته می‌شوند آنقدر کاهش یابد که بخش ویدئویی خود به بخش اصلی جشنواره تبدیل شود.
به جز این به نظر می‌رسد که تعدد آثار تلویزیونی مسوولان جشنواره فیلم فجر را با این موضوع مواجه کرده که بخشی برای این‌گونه آثار در نظر بگیرند.
به جز این دو سیمرغ ویدئویی، جشنواره بیست‌وهفتم یک سیمرغ برای فیلم‌های اول و دوم و دو سیمرغ نیز برای بخش میهمان در نظر گرفته است.
در همین حال خبرگزاری مهر در مطلبی در این باره نوشته است: قضاوت درباره این فیلم‌ها که در گذشته در کنار فیلم‌های سینمایی ارزیابی می‌شدند، رقابتی نابرابر بود که به نظر با اختصاص بخشی مستقل به آن حرکتی در جهت نظم‌دهی بیشتر به جشنواره است. اما اهدای همان سیمرغی که به برترین فیلم بلند سینمایی تعلق می‌گیرد به آثار این بخش مساله‌ای است که می‌تواند مورد بحث قرار بگیرد.
نکته قابل توجه در این بخش اهدای همان سیمرغ بلورین به برگزیده‌ها است و فردی که فیلمش به بخش مسابقه جشنواره هم راه نیافته، می‌تواند سیمرغ بلورین بگیرد. ظاهرا تنها سیمرغی که به درستی به جشنواره امسال اضافه شده سیمرغ بهترین فیلم دوم است که زمینه کشف استعدادهای جوان و تازه را فراهم می‌کند و باعث میشود فیلمساز با انگیزه بیشتر مسیر خود را ادامه دهد.
تغییر مکرر سیاست‌های سینمایی در هر سال موجب کاهش یا افزایش تعداد سیمرغ‌ها شده است. ده سال قبل مدیران سینمایی وقت با شعارهایی شبیه مدیران امروز برای بهتر برگزار کردن جشنواره، تعداد سیمرغ‌ها را کاهش دادند و حتی سیمرغ‌های بخش عکس و آنونس و پوستر را نیز حذف کردند، اما آن رژیم لاغری سیمرغ به مذاق مخاطبان جشنواره خوش نیامد.
بعد از آن اما تا به امروز روند لاغری سیمرغ جای خود را به روند چاقی داده است به‌طوری که با اضافه‌شدن هر بخش به جشنواره، سیمرغی نیز برای آن در نظر گرفته می‌شد.
با این حال به اعتقاد برخی منتقدان جشنواره فیلم فجر نیازمند بررسی علمی تاثیرات افزایش یا کاهش تعداد سیمرغ‌ها و جوایز اصلی خود است و در این مسیر نباید به ورطه افراط و تفریط بیفتد.
ضمن این‌که مراسم اختتامیه جشنواره فیلم فجر به دلیل تعدد جوایز همواره یکی از خسته‌کننده‌ترین مراسم‌ها است و تعدد جوایز نیز می‌تواند این مراسم را به مراتب طولانی‌تر کند.
صدرعاملی: به نفع داوران است
رسول صدرعاملی خود در چندین دوره به عنوان داور جشنواره، سرد و گرم سیمرغ چشیده است. این فیلمساز در گفت‌و‌گو با مهر افزایش تعداد سیمرغ‌ها را تجربه مناسبی دانسته؛ چرا که به گفته وی محدودیت سیمرغ‌ها عمدتا باعث دیده‌نشدن شایستگی برخی افراد به خصوص جوان‌ها میشود و افزایش سیمرغ‌ها باعث میشود که از این پس داوران با مشکلات مشابه مواجه نشوند.
در همین حال اما برخی معتقدند که اگر قرار بر راضی‌کردن همه در جشنواره باشد باید به همه شرکت‌کنندگان یک سیمرغ داد و تنها در این صورت است که کسی انتقادی از جشنواره نخواهد کرد. به گفته صدرعاملی با توجه به تولید انبوه فیلم‌های تلویزیونی، فیلم‌سازی به کاری دشوار تبدیل شده، اما ما دوران گذار را پشت‌سر می‌گذاریم. تغییرات جشنواره فیلم فجر هم از این جنس است و مطمئنا از آنجا که در‌حال‌حاضر شاهکاری بی‌بدیل در دست نداریم، تغییرات موجب نمی‌شود که چیز زیادی از دست بدهیم و بهتر است امکان تجربه را برای مدیران فراهم کنیم.
ارسال نظر