تشکل‌ها خود را به دولت تحمیل کنند

دنیای اقتصاد - یوسف بهمن‌آبادی: ایده تاسیس سندیکای تولیدکنندگان رایانه ایران در ماه‌های پایانی سال ۱۳۶۷ شکل گرفت. محمدحسین محبی، رییس سندیکای تولیدکنندگان رایانه ایران در مورد چگونگی تشکیل سندیکا گفت: از سال ۱۳۶۴ مونتاژ کامپیوتر، بخشی از فعالیت‌های شرکت‌های بزرگ را تشکیل می‌داد، اما در کنار آن به تدریج ورود کامپیوترهای ساخته شده به کشور افزایش یافت تا این که در پایان سال ۱۳۶۷ گروهی از مونتاژکاران کامپیوتر با وزارت صنایع ارتباط نزدیک‌تری پیدا کردند. این روابط موجب شد مدیرکل صنایع برق و الکترونیک وقت در اواخر سال ۶۸ به این افراد پیشنهاد تشکیل شورای تولیدکنندگان کامپیوتر را ارائه دهد.

برای این منظور اتاقی هم در خود وزارت صنایع در اختیار این گروه قرار داده شد.

این شورا گرچه در آن سال‌ها به صورت غیررسمی فعالیت می‌کرد، اما محل مناسبی برای دیدار و گفت‌وگوی اعضای شورا به شمار می‌آمد.

نتایج نشست اعضا نیز همواره به اداره کل منعکس می شد. اما با افزایش اعضای شورا، وزارت صنایع در سال ۶۹ به شورا پیشنهاد داد تشکیلاتی خارج از این وزارت برپا کنند. از این رو اعضا، شرکت تحقیقاتی صنایع انفورماتیک را تاسیس کردند و آن را به پایگاهی برای پیشبرد کارهای خود تبدیل ساختند.

پس از این اتفاق بود که حوزه‌های IT به تدریج گسترده‌تر شده و شاخه‌هایی مانند اتوماسیون صنعتی، اداری، مخابرات نیز پس از آن از این مجموعه جدا شدند.

در واقع از دل همین گروه بود که تولیدکنندگان صنعت IT و رایانه انجمن صنفی شرکت‌های رایانه‌ای را به وجود آوردند.

وی خاطرنشان ساخت: فعالیت این انجمن تا سال ۱۳۷۲ ادامه داشت اما از آن جا که احساس اعضای تولیدکننده این بود که انجمن توانایی رفع مسائل آنها را ندارد، پس از یک سال تلاش و جست‌و‌جو برای یافتن محلی برای فعالیت، سرانجام در سال ۱۳۷۴، سندیکای تولیدکنندگان رایانه کشور را تشکیل دادند.

همین دوران بود که رایانه به صورت یک صنعت و حرفه مورد استقبال قرار گرفت تا جایی که در سال ۱۳۷۸، اولین صادرات رایانه تولیدی به آسیای میانه انجام شد.

از آن به بعد تا سال ۱۳۸۰، تقریبا تمام تولیدکنندگان، خود را عضو سندیکا می‌دانستند و هر روز بر تعداد آن افزوده می‌شد. رییس سندیکای تولیدکنندگان رایانه افزود: آزاد شدن واردات یک هزار قلم کالای مشابه ساخت داخل در پایان سال ۷۹ و صدور مجوز و ارائه تخفیف فراوانی برای واردات بسیاری از کالاها منجر به افول صنعت رایانه شد.

البته نباید توجه سال‌های اخیر به صنعت رایانه و سرمایه‌گذاری‌های مناسب انجام‌شده در این حوزه را نادیده گرفت.

محمدحسین محبی در مورد تعداد اعضای سندیکا گفت: ۹۰عضو داریم اما تنها ۲۶عضو فعال بوده و دیگران غیرفعال به حساب می‌آیند. چرا که با اجرای طرح آزادسازی واردات در سال ۸۰، بسیاری از تولیدکنندگان یا ورشکست شده یا وارد بخش‌های تجاری شده‌اند.

محبی در خصوص مهم‌ترین فعالیت سندیکا از بدو تاسیس تاکنون بیان داشت: آنچه مسلم است اینکه، تا سال ۷۹ فعالیت اعضا خوب بود و قرار بود برای گسترش صنعت IT، پارک‌های فناوری‌ و شهرک‌های صنعتی ویژه و تخصصی حوزه فناوری اطلاعات ایجاد شود.

وی افزود: وزیر وقت صنایع در سال ۱۳۷۹ اداره کل صنایع الکترونیک را که متولی الکترونیک و IT در وزارت صنایع بود منحل کرد و به جای آن، اداره صنایع الکتریکی و فلزی را دایر کرد که سندیکا نسبت به آن اعتراض کرد، در مقابل ما از وزیر خواستیم معاونتی در وزارت صنایع برای حوزه IT و ICT تاسیس شود که وزیر نیز با این طرح موافقت کرد. از فعالیت‌‌های دیگر سندیکا این بود که از سال گذشته فعالیت‌های قابل توجهی برای مشخص شدن جایگاه IT در صنعت شروع کردیم. در سال گذشته نیز گام‌های متعددی برای تدوین سند توسعه صنعت IT برداشتیم و هم‌‌اکنون پیش‌نویس آن را تقدیم وزارت صنایع و معادن کرده‌ایم. در کنار این طرح‌هایی را نیز برای اجرایی‌شدن آن ارائه داده و امیدواریم بتوانیم در گام بعدی توسعه سخت‌افزار را نیز تدوین کنیم.

در مورد سند استراتژی توسعه صنعتی نیز نظرات خود را به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای‌اسلامی داده‌ایم، آنها هم از برخی واحدهای تولیدی ما بازدیدهایی به عمل آورده‌اند، در واقع برای اثبات توانمندی‌های خود در زمینه تولید و صادرات، اسناد و مدارک لازم را هر آنچه ضروری به نظر می‌رسید، ارائه کرد‌ه‌ایم. وی افزود: از ابتدای سال ۱۳۸۰ جلسات متعددی را با مسوولان وزارتخانه‌های بازرگانی، صنایع و معادن، امور اقتصادی و دارایی برای معرفی توانمندی‌های داخلی برگزار کرده‌ا‌یم.

با این وجود، در دستگاه‌های اجرایی تصمیماتی گرفته می‌شود که کاملا مخالف اظهارات مسوولان است. خوشبختانه دولت جدید توجه خاصی به تشکل‌ها دارد و مسوولان دولتی جدید به طور مداوم از سندیکای ما نظرخواهی می‌کنند که پیش از آن سابقه نداشته است.

رییس سندیکای تولیدکنندگان رایانه با بیان اینکه تا سال ۱۳۷۹، مشکلات انجمن با مشکلات کل صنعت یکی بود، به انتقاد از رویکرد دولت گذشته پرداخت و گفت: اعمال قانون تجمیع عوارض در مورد ۶۷ قلم کالای تولیدی به ضرر صنعت کشور انجامید. برپایه این قانون، اخذ عوارض از تولیدکننده صرف‌نظر از اینکه کالای تولیدی به فروش رسیده باشد. امکان‌پذیر شد و این معنایی جز مصادره اموال تولیدکننده نداشت.

وی کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی و همچنین مقررات مربوط به قانون کار را از جمله موانع پیش روی تولید عنوان کرد و گفت: مقررات مربوط به قانون کار متعلق به قرون وسطی است. اگر می‌خواهیم دهکده جهانی شویم باید قوانین کار را متناسب با شرایط روز تغییر دهیم. علاوه‌بر این مشکلات قاچاق کالا نیز بر صنعت رایانه سایه افکنده و موجب شده است کالاهای غیراستاندارد زیادی در بخش رایانه‌ وارد کشور شود. این معضل هم به‌رغم تصویب قانون بودجه کل کشور در بهمن ۸۲ که قرار شد از ۱۵ خرداد ۸۳ واردکنندگان و عرضه‌کنندگان کالا و خدمات خارجی تحت انضباط درآیند اما باز هم بر صنعت رایانه حاکم است.

وی در خصوص عملکرد این تشکل‌ و میزان موفقیت آن در پیشبرد اهداف اظهار داشت: اگر قضاوت منصفانه‌ای داشته باشیم، باید بگویم که عملکرد چندان موفقی نداشته‌ایم.با این حال با توجه به مشکلات و محدودیت‌های تعامل نهاد دولت با تشکل‌ها گام‌های تاثیرگذاری برداشته‌ایم. در واقع توانسته‌ایم با وجود بضاعت کم خوب عمل کنیم.

حضور تشکل‌ها در الکامپ یازدهم و دوازدهم و حضور موثر آنها برای تشکیل الکامپ سیزدهم نشان‌دهنده این است که تشکل‌ها به خودباوری رسیده‌اند و می‌توانند نظرات خود را به عنوان یک رای موثر ارائه ‌کنند.

این خود نشان می‌دهد که نقش دولت کمرنگ‌تر شده و در مقابل، نقش تشکل‌ها بیشتر شده است.

محبی افزود: تشکل‌ها باید جای خود را در مجامع باز کنند. چرا که هیچ گاه از درون دولت دستی برای کمک به تشکل‌ها بیرون نمی‌آید. تشکل‌های صنفی باید اصرار بکنند و در بدنه اجرایی دولت نفوذ کرده و خود را بر دولت تحمیل کنند.