تشدید اقدامات ضد ایرانی آل‌سعود

همزمان، وزیر خارجه عربستان و دیگر مقامات سعودی نیز در اظهاراتی همسو و با برجسته کردن آنچه نقش مخرب ایران در منطقه خوانده می‌شود، اقدام موشکی یمن را در راستای فعالیت‌های موشکی ایران در منطقه ارزیابی کردند. پنتاگون نیز با استقبال از ادعاهای ضد ایرانی عربستان، به همکاری واشنگتن و ریاض در راستای مبارزه با تروریسم و مقابله با نقش  به گفته آن‌ها مخرب ایران در منطقه تاکید کرد. تحلیلگران، این اظهارات هماهنگ را در راستای تحولات چند روز اخیر و استراتژی دولت ترامپ و همسویی عربستان و اسرائیل برای مقابله با ایران می‌دانند. در همین ارتباط، محمد بن‌سلمان، در واکنش به شلیک یک موشک از یمن به خاک این کشور مدعی شد که اقدام ایران در تامین موشک برای حوثی‌ها یک تهاجم نظامی علیه ما بوده و ما آن را به معنی اقدام جنگی تلقی می‌کنیم. پیشتر ائتلاف سعودی-عربی در بیانیه‌ای، مدعی شد که ایران، نیروهای انصارالله را به موشک‌های بالستیک مجهز کرده و این اقدام ایران تجاوزی مستقیم به عربستان به‌شمار می‌رود و امنیت و صلح بین‌المللی در منطقه و جهان را هدف قرار می‌دهد و به‌منزله نقض آشکار قطعنامه‌های شورای امنیت است. یگان موشکی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن شنبه‌شب اعلام کرد که یک فروند موشک بالستیک دوربرد از نوع «برکان‌اچ۲» را به‌سمت فرودگاه بین‌المللی ملک خالد ریاض پایتخت عربستان شلیک کرد.

همزمان وزیر مشاور در امور خلیج‌فارس عربستان مدعی شد که لبنان از سوی ایران و حزب‌الله ربوده شده است. به گزارش المیادین، ثامر السبهان در جدیدترین موضع‌گیری‌های خود علیه حزب‌الله لبنان مدعی شد که حزب‌الله در هر عملیات تروریستی علیه عربستان حضور دارد. السبهان گفت: «به سعد الحریری نخست‌وزیر مستعفی لبنان گفتیم که اقدامات خصمانه‌ای که حزب‌الله انجام می‌دهد، به مثابه اعلان جنگ علیه عربستان از سوی لبنان و حزب‌الله است.» او همچنین مدعی شد که لبنان از سوی شبه‌نظامیان حزب‌الله و ایران حامی آنها، ربوده شده است. عادل الجبیر وزیر خارجه سعودی نیز ضمن متهم کردن ایران به اقدامات خصمانه گفت: «عربستان هرگز اجازه هدف قرار گرفتن امنیت خود را نمی‌دهد و حق واکنش در زمان مناسب به رفتارهای نظام ایران را برای خود محفوظ می‌داند.»

در ادامه این اتهامات، وزیر مشاور دولت امارات در امور خارجه اعلام کرد، هدف‌گیری ریاض با موشک‌های بالستیک انصارالله، تحول مهمی است که باعث می‌شود پرداختن به این گروه در اولویت قرار گیرد. به گزارش «ایسنا» به نقل از اسکای‌نیوز، انور قرقاش در توئیتر خود مدعی شد: «هدف‌گیری ناموفق ریاض با موشک‌های بالستیک ایرانی توسط انصارالله، تحول مهمی است که باعث می‌شود در اولویت‌ قرار بگیرد. یکی از مهم‌ترین این اولویت‌ها خطر نفوذ ایران است که نخستین چالش است.» قرقاش افزود: «خطر تبدیل انصارالله به حزب‌الله جدید پیش‌روی ماست.» او مدعی شد: «حمله موشکی ایرانی انصارالله به ریاض پرونده موشک‌های بالستیک ایران را در اولویت فوری قرار می‌دهد. ما هرگز نمی‌پذیریم در زیر خطر این برنامه باشیم.» از سوی دیگر، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) از ادعاهای ضدایرانی عربستان سعودی استقبال و بر ادامه مناسبات دفاعی واشنگتن- ریاض تاکید کرد. به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از النشره، پنتاگون در بیانیه‌ای از همکاری عربستان و آمریکا با یکدیگر در راستای مبارزه با تروریسم و مقابله با آن چه‌ نقش مخرب ایران در منطقه  می‌خوانند تاکید کرد.

از لبنان تا یمن

اظهارات جدید محمد بن‌سلمان که پیشتر نیز در خرداد ماه، از کشاندن جنگ به داخل مرزهای ایران سخن به میان آورده بود، نشان می‌دهد که عربستان در چارچوب راهبرد دولت ترامپ برای منزوی کردن نقش منطقه‌ای ایران، درحال آماده شدن است و تحولات چند روز اخیر نیز در این راستا قابل ارزیابی است. در راهبرد جدید دولت ایالات‌متحده آمده است:«این راهبرد بر خنثی‌سازی نفوذ بی‌ثبات‌کننده ایران و مهار رویکرد تهاجمی آن به‌ویژه حمایت این کشور از تروریسم و گروه‌های شبه‌نظامی استوار است. ما بار دیگر برای ایجاد سدی در برابر اقدامات خرابکارانه ایران و احیای یک موازنه قوای استوار در منطقه، ائتلاف‌های سنتی و شراکت‌های منطقه‌ای خود را احیا خواهیم کرد.»

به‌نظر می‌رسد که این استراتژی بنا دارد تا قدرت ایران و متحدان منطقه‌ای آن از جمله عراق، سوریه و لبنان را در شرایط بی‌ثبات و گسیخته منطقه تضعیف کند. در واقع استعفای سعد حریری و حواشی آن نشان از آغاز عملیاتی این راهبرد در منطقه دارد که مراحل قبلی آن در کنگره آمریکا در قانون مجازات علیه حزب‌الله و ایران رقم خورد و از سوی دیگر با سفر نخست‌وزیر اسرائیل به لندن و طرح اظهارات علیه نقش ایران در سوریه کامل شد. در ادامه نیز برجسته ساختن کمک موشکی و تسلیحاتی تهران به حوثی‌ها در یمن، بخش دیگری از این طراحی عملیاتی است که بتوان موضوع موشک‌های بالستیک ایران را در چارچوب قانون کاتسا مورد تحریم قرار دهند.

قانون کاتسا نیز راهبرد منطقه‌ای مقابله با تهدیدهای به زعم آمریکایی‌ها نامتعارف و غیرمتوازن ایران در خاورمیانه و شمال آفریقا، اعمال تحریم‌های بیشتر در پاسخ به برنامه موشک‌های بالستیک ایران، اعمال تحریم‌های مرتبط با تروریسم در رابطه با سپاه پاسداران، اعمال تحریم‌های بیشتر در رابطه با اشخاص مسوول در نقض حقوق بشر و اعمال تحریم‌های تسلیحاتی را شامل می‌شود.

ایجاد جبهه سوم

در ادامه این تحولات همسو و معنادار باید به سفر محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به عربستان اشاره کرد. رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در سفر به‌ریاض با ملک سلمان، پادشاه عربستان دیدار کرد. یک منبع نزدیک به عباس به هاآرتص گفت: «این سفر برنامه‌ریزی نشده بود اما تصمیم گرفته شد که وی سفری سریع به عربستان داشته باشد.» منابع خبری اما معتقدند که این سفر درخصوص تحولات روزهای گذشته، سفر اخیر مقام‌های ارشد حماس به تهران و روابط فتح و حماس است. در واقع می‌توان گفت که سفر غیرمنتظره رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به عربستان که به درخواست محمد بن‌سلمان صورت گرفته، ارتباط مستقیمی با تنش در روابط میان ریاض و تهران دارد.

هیات بلندپایه‌ای از حماس روز جمعه یکم آبان به ریاست صالح عاروری وارد تهران شد و با مقامات بلندپایه ایران درباره مسائل و پرونده‌های مربوط به فلسطین درسایه تحولات جاری منطقه به بحث و تبادل‌نظر پرداخت. این سفر جدید هیات حماس در پی تحولات اخیر در سوریه و عراق حائز اهمیت است و این را هم باید توجه داشت که این سفر پس از تغییرات در کادر رهبری جنبش حماس صورت می‌گیرد. از این زاویه است که تحلیلگران معتقدند سفر محمود عباس به ریاض و دیدار با پادشاه عربستان در چارچوب باز کردن جبهه سوم علیه ایران قابل ارزیابی است و عربستان در تلاش است تا با فشار بر تشکیلات خودگردان، زمینه را برای تعدیل مواضع حماس در قبال ایران فراهم کند. همچنین تحریم‌ها سناریوی دیگری است که عربستان بنا دارد در صورت شکست مذاکرات و فشارهای سیاسی بر حماس، آن را درخصوص این جنبش اعمال کند. از این زاویه است که به گفته منابع لبنانی، عربستان می‌خواهد تشکیلات خودگردان فلسطین را به ائتلافی که برای مقابله با ایران و حزب الله و با هماهنگی آمریکا قصد تشکیل آن را دارد، ملحق کند.