دنیای اقتصاد- شاخص بورس روز گذشته ۱۶۷ واحد رشد را تجربه کرد و به این ترتیب عدد ۱۶ هزار و ۸۴۱ در کارنامه شاخص به ثبت رسید.از ابتدای سال تاکنون، شاخص بورس با ۴۳۰۰ واحد رشد همراه شده است و در نتیجه فعالان بازار شاهد میانگین بازدهی ۳/۳۴ درصدی بورس بوده‌اند.آیا شاخص بورس همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد؟ قابلیت بازار سرمایه برای افزایش شاخص تا چه مرزی است و آیا این رشد واقعی است؟به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، رشد جریان نقدینگی در بورس، اصلی‌ترین عامل رشد شاخص است؛ اما سوال این است که صعود شاخص تا کجا ادامه خواهد داشت؟ در گفت‌و‌گوی کارشناسان با «دنیای اقتصاد» پیش‌بینی شد

تحقق رویای شاخص ۲۰ هزار واحدی

گروه بورس - مجید اسکندری: شاخص بورس روز گذشته ۱۶۷ واحد رشد را تجربه کرد و به این ترتیب عدد ۱۶ هزار و ۸۴۱ در کارنامه شاخص به ثبت رسید.

از ابتدای سال تاکنون، شاخص بورس با ۴۳۰۰ واحد رشد همراه شده است و در نتیجه فعالان بازار شاهد میانگین بازدهی ۳/۳۴ درصدی بورس بوده‌اند.

این در حالی است که شاخص، تا مرز ۱۷ هزار حدود ۱۶۰ واحد راه دارد. در این حال روز گذشته شاخص بورس تحت‌تاثیر رشد دسته‌جمعی نمادها قرار گرفت. به گونه‌ای که شرکت‌های مخابرات ۴۴ واحد، مپنا ۲۶ واحد، غدیر ۱۶ واحد، ایران‌خودرو ۱۱ واحد، فولاد خوزستان ۱۰ واحد و ... در رشد شاخص موثر بوده‌اند.

در حال حاضر ارزش بازار مبلغ ۷۹ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان معادل ۷۷ میلیارد دلار است.

به این ترتیب آیا شاخص بورس همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد؟ قابلیت بازار سرمایه برای افزایش شاخص تا چه مرزی است و آیا این رشد واقعی است؟

یکی از کارشناسان بازار سرمایه بر این باور است که رشد جریان نقدینگی در بورس، اصلی‌ترین عامل رشد شاخص است.

مقایسه شاخص با وضعیت بورس

محمد مهدی ناسوتی‌فرد با اشاره به اینکه بورس آینه تمام نمای اقتصاد هر کشوری است، گفت: اگر بخواهیم رشد شاخص بورس را با اقتصاد کشور مقایسه کنیم باید گفت: «آینه تمام نمای ما کدر است» پس بهتر است شاخص بورس را با بازار سرمایه مقایسه کنیم. بنابراین از این منظر، شاخص بورس ما ۳۴ درصد رشد کرده است.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین دلایل رشد شاخص، اطمینانی است که به دلایل مختلف در بازار ایجاد شده است، زیرا زمانی ترس از امکان خروج پول از بازار وجود داشت و شاهد صف‌های فروش سنگینی بودیم که در این شرایط، رغبت سرمایه‌گذاران برای ورود به بورس کم بود، اما الان جریان نقدینگی به سمت بورس حرکت کرده که بخش زیادی از آن، واقعی است و اندکی از آن به تاسی از دیگر بازارها است.

ناسوتی‌فرد ادامه داد: پول‌های تزریق‌شده به بازار، در گزینه‌های دیگر موفق نیست و این در حالی است که بازار مسکن که رقیب اصلی بازار سرمایه است در شرایط بدی به سر می‌برد و امیدی به بهبود آن نیست.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: ضعف پتانسیل بازارهای جایگزین، اعتماد ایجاد شده در بازار، استراتژی‌های دولت، وضعیت قیمت‌های جهانی و ثبات قیمت نفت در نرخ ۸۰ دلار با وجود بحران‌های رخ داده مهم‌ترین دلایل رشد بازار است.

مدیرعامل کارگزاری بهگزین درباره وجود نگرانی از نزدیک‌ شدن شاخص به رقم ۱۷ هزار گفت: به نظر می‌رسد با توجه به جریان نقدینگی موجود و ورود صندوق‌های مختلف با سرمایه‌های مشخص، در صورت برگشت بازار، این برگشت، شدید نخواهد بود و شاید در این صورت، رشد بورس متوقف شود.

ناسوتی‌فرد خاطرنشان کرد: تنها عاملی که می‌تواند برگشت شاخص را به طور جدی مطرح کند، نوع خاصی از تحریم‌ها خواهد بود، به عنوان مثال اگر شرکت‌ها نتوانند تولیداتشان را صادر کنند، وضعیت به گونه‌ای متفاوت خواهد بود.

وی در پایان گفت: اگر افق بازار را یک ساله ببینیم، رشد شاخص تا ۲۰ هزار واحد دور از انتظار نیست.

وجود ریسک‌های جدید در بورس

محمد مساح یکی دیگر از کارشناسان بازار، رشد بازار را متاثر از به وجود آمدن ریسک‌های جدید دانست و در این باره به خبرنگار ما گفت: تغییرات قیمت سهام و شاخص با هدف به تعادل رساندن وضعیت بازار صورت می‌گیرد اما گاهی اوقات برخی ریسک‌ها به نامتعادل شدن قیمت‌ها می‌انجامد.

وی افزود: اینکه عنوان شد اگر اقتصاد رونق داشته باشد و معیارها مناسب باشند، شاخص افزایش می‌یابد باید منتظر «مدینه فاضله» باشیم، اما موضوع این نیست، زیرا اقتصاد تنها در بورس نیست.

این کارشناس بازار ادامه داد: در حال حاضر درآمد بیشتر شرکت‌ها در مقایسه با گذشته، افزایش یافته و بازدهی بازارهای دیگر به مراتب پایین‌تر از بورس است، اما تقاضا در بورس به گونه‌ای افزایش یافته و به قدری بالاست که برخی به دنبال عوامل دیگر هستند.

وی سپس گفت: معاملات عمده خودروسازان، افزایش سرمایه بیشتر شرکت‌ها، برخی بانک‌ها و بیمه‌ها نیز در رشد شاخص موثر بوده‌اند.

مساح ادامه داد: افزایش قیمت محصولات مرتبط با حامل‌های انرژی، یکی دیگر از ریسک‌هایی است که می‌تواند اثر دو سویه داشته باشد. به عبارت دیگر اثر تورمی می‌تواند باعث ارزان شدن قیمت سهام شود.

وی پیش‌بینی کرد: در یکی دو سال آینده، وضعیت بورس مساعد خواهد بود و شاخص بورس تا ۳۰ هزار واحد نیز رشد خواهد کرد.

مساح توصیه کرد: سرمایه‌گذاران باید به سمت خرید سهم‌هایی بروند که در گذشته سود نقدی پرداخت کردند و بازدهی خوبی داشته‌اند و در صورتی که در بلندمدت، شاهد تصحیح شاخص کل باشیم، مشکلی ایجاد نشود.

وی یادآور شد: در حال حاضر شاخص تحت‌تاثیر صنایع خودرو، بانک و بیمه و پیمانکاری و سرمایه‌گذاری است و این صنایع پرطرفدارترین‌ها در بورس هستند.

شاخص ماهیت افزایشی دارد

همچنین مدیرعامل سابق شرکت بورس در گفت‌وگو با «موج»، رشد شاخص بورس اوراق بهادار تهران را با توجه به لحاظ شدن سود ناشران بورسی کاملا معقول دانست و با پیش‌بینی رشد شاخص تا رقم ۲۰ هزار واحد تا پایان سال آینده، بر ماهیت افزایشی شاخص تاکید کرد.

علی رحمانی با اشاره به محاسبه شاخص‌های مختلف در بورس‌های دنیا، تصریح کرد: محدودیت موجود در سیستم جدید معاملاتی مانع از انتشار شاخص‌های مختلف شده است.

وی ادامه داد: درصورت لحاظ شدن اثر تقسیم سود در شاخص، باید به شاخص قبلی بورس یعنی شاخص قیمت بازگشت.

وی با تاکید بر تفاوت نوع شاخص فعلی باشاخص قبلی، اضافه کرد: امسال نه تنها از افت شاخص برخوردارنبودیم، بلکه با رشد آن نیز مواجه شدیم.

به گفته مدیرعامل سابق شرکت بورس، با توجه به لحاظ شدن تقسیم سود در شاخص قبلی بورس اوراق بهادار تهران، هر ساله در فصل مجامع شرکت‌ها، شاخص تعدیل می‌شد.

وی تصریح کرد: با انتشار شاخص قبلی، می‌توان نگرانی‌های موجود درخصوص رشد شاخص را مرتفع کرد. وی یادآورشد: در سال‌های گذشته شاخص قیمت و سود نقدی منتشر می‌شد که رقم آن به ۴۸ هزار واحد نیز رسید.

رشد بورس در شرایط نامناسب تولید

در این زمینه یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌و‌گو با مهر، خاطرنشان کرد: بر اساس گمانه‌زنی برخی کارشناسان اقتصادی با اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها، پول ارزش خود را از دست می‌دهد، در این میان تعدادی از سرمایه‌گذاران که تمایل ندارند منابع مالی خود را راکد نگه دارند، در بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند.

عباس‌علی نورا ادامه داد: زمانی که ارزش پول از بین برود مردم به فکر می‌افتند که در خرید زمین و مسکن یا طلا و تولید سرمایه‌گذاری کنند که در شرایط فعلی هیچ کدام سود ندارد، از این رو سرمایه‌گذاری در بورس افزایش می‌یابد و این افزایش ربطی به افزایش رشد اقتصادی کشور ندارد.

نماینده زابل تاکید کرد: سرازیر شدن سرمایه به بورس به دلیل تفکرات ناشی از پیش بینی تبعات هدفمند کردن یارانه‌ها است، به همین دلیل دولت باید سریع‌تر تکلیف اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها را مشخص کند تا مشکلات اقتصادی اجرای طرح، سریع‌تر بروز کند.

وی تعلل دولت در اجرا و مشخص نکردن تکلیف طرح هدفمند کردن یارانه‌ها را برای بازار اقتصاد مضر دانست و تصریح کرد: تکلیف اجرای طرح باید سریع‌تر مشخص شود؛ چرا که سرمایه‌گذاران از اوضاع اقتصادی نگران هستند به همین دلیل پول‌های سرگردان به بورس آمده و به بحران قیمت انجامیده است.

عکس: حمید جانی‌پور