دنیای اقتصاد- باز هم معامله بلوک‌های ایران‌خودرو و سایپا خبرساز شد؛ اما این بار خبری از لغو یا تعویق عرضه این دو بلوک نیست، بلکه شورای رقابت در موضع‌گیری رسمی اعلام کرده است که مانع خرید این دو بلوک از سوی زیرمجموعه خودروسازان که بالقوه‌ترین خریداران بلوک‌های مزبور هستند، خواهد شد. این در حالی است که تنها یک هفته به عرضه این دو بلوک مانده است. با اولتیماتوم رییس به زیرمجموعه‌ها کلید خورد

ورود شورای رقابت به معامله بلوکی خودروسازان

گروه بورس- اعظم شریفی: باز هم معامله بلوک‌های ایران‌خودرو و سایپا خبرساز شد؛ اما این بار خبری از لغو یا تعویق عرضه این دو بلوک نیست بلکه شورای رقابت در موضع‌گیری رسمی اعلام کرده است که مانع خرید این دو بلوک از سوی زیرمجموعه خودروسازان که بالقوه‌ترین خریداران بلوک‌های مزبور هستند، خواهد شد.

این در حالی است که تنها یک هفته به عرضه این دو بلوک مانده است و شورای رقابت با این اظهارنظر رسمی هشدار علنی را برای ممنوعیت خرید این دو بلوک از سوی زیرمجموعه‌‌های سایپا و ایران خودرو داده است.

اما سازمان خصوصی‌سازی در آگهی عرضه این سهام هیچ شرطی برای خریداران بلوک‌های ایران خودرو و سایپا قایل نشده است.

سازمان خصوصی‌سازی ۳۱‌خرداد ماه ابتدا یک‌میلیارد و ۱۳۴میلیون سهم ایران خودرو را به قیمت تابلوی بورس در روز عرضه به اضافه ۸۰‌درصد به شرط آنکه قیمت هر سهم از ۳۰۰تومان کمتر نباشد و به ارزش پایه ۳۴۰میلیاردتومان روی میز فروش می‌گذارد، سپس اول تیر ماه یک‌میلیارد و ۸۷۲میلیون سهم سایپا را به ارزش پایه ۵۶۰میلیارد‌تومان و به قیمت تابلوی بورس در روز عرضه به علاوه ۵۰‌درصد به شرط آنکه نرخ هر سهم از ۳۰۰تومان کمتر نباشد، عرضه خواهد کرد.

مانع فروش ایران خودرو و سایپا به خودروسازان می‌شوم

با این حال جمشید پژویان در گفت‌وگو با فارس، اظهار داشت: طی نامه‌ای به بورس اعلام کرده‌ام هیچ یک از وابستگان به دو‌گروه ایران خودرو و سایپا نمی‌توانند خریدار بلوک‌های عرضه شده ‌باشند، در این صورت مانع از قطعیت این معامله خواهم شد.

پژویان با بیان اینکه عرضه دو بلوک یاد شده از سوی سازمان خصوصی‌سازی در موعد مقرر مانعی ندارد، ادامه داد: شورای رقابت با توجه به اهمیت این واگذاری‌ها از گذشته به این موضوع ورود پیدا کرده بود. از طرف دیگر با توجه به واگذاری سهام این دو شرکت توسط دولت، انتظار می‌رود با این نقل و انتقال (البته بدون حضور وابستگان) وضعیت شرکت‌های خودرویی بهتر از گذشته شود، چرا که با این اتفاق مدیریت دولتی

این دو شرکت نیز منتقل خواهد شد که هدف اصلی برای خصوصی‌سازی است.

پژویان تاکید کرد: بنابراین شورای رقابت موضوع عرضه و واگذاری سهام دو شرکت ایران خودرو و سایپا را پیگیری و رصد خواهد کرد تا هم تجمع و خرید سهام در دست‌گروه خاصی نباشد و هم اینکه انتقال مدیریت به طرز صحیحی انجام شود.

وی همچنین در گفت‌وگو با دنیای اقتصاد با بیان اینکه هنوز برای اعلام این موضوع دیر نشده است، گفت: سازمان بورس باید این موارد را زودتر به شورای رقابت اعلام می‌کرد، اما در حال حاضر هم دیر نشده است و با اعلام ما قطعا از ثبت سفارش از سوی خریدارانی که وابسته به ایران خودرو و سایپا هستند، جلوگیری خواهد شد. پژویان تاکید کرد: شورای رقابت در مواردی که تشخیص دهد معاملاتی باعث افزایش قدرت انحصاری یا کاهش قدرت رقابت خواهد شد، وارد می‌شود.

منعی وجود ندارد

این در حالی است که مدیر اداره امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص اظهارنظر شورای رقابت گفت: در حال حاضر در قوانین سازمان، مطلبی مبتنی بر اینکه زیرمجموعه‌ها و وابستگان شرکت نتوانند در معامله‌ای شرکت کنند، وجود ندارد. محمود خواجه نصیری افزود: مقررات مربوط به تصاحب مدیریتی سهام تهیه شده و در حال حاضر در هیات مدیره سازمان است تا تصویب شود. اما در این قوانین نیز تنها بر جنبه اطلاع‌رسانی و شفاف‌سازی تغییر مدیریت شرکت‌ها تاکید شده است. وی با بیان اینکه مقررات مربوط به Take Over در خرید سهام از طریق زیرمجموعه دخیل نیست، گفت: معمولا این موضوع که یک شرکت کنترل سهام شرکت مادر خود را داشته باشد، منطقی نیست اما آنچه در مقررات بورس وجود دارد، منعی برای این موضوع قید نشده است.

خواجه‌نصیری با بیان اینکه شورای رقابت می‌تواند با توجه به جایگاه قانونی در خصوص معاملات اظهارنظر کند، افزود: در زمانی که در مدیریت شرکت تغییر ایجاد می‌شود، اقدامات متداولی در دنیا صورت می‌گیرد، اما کسی جلوی Take Over شدن سهام را نمی‌گیرد؛ چرا که این اقدامات معمولا به اصلاح ساختار شرکت‌ها منتهی می‌شود. بر همین اساس نیز نگاه سازمان به این موضوع تنها مبتنی بر شفافیت و اطلاع‌رسانی است.

مدیر اداره امور بورس‌ها و بازارها، با اشاره به اینکه از متن نامه شورای رقابت اطلاع ندارد، تاکید کرد:‌در موارد این چنینی نیاز است که شورای بورس تصمیم‌گیری کند و باید در خصوص نامه شورای رقابت که با متن صریح سازمان بورس و رویه‌های معمول سازمان مطابقت ندارد، جلسه برگزار کند.

وی در پاسخ به اینکه تاکنون سابقه داشته که کسانی از ورود به معامله منع شوند؟ گفت: سازمان خصوصی‌سازی چند بار از بورس خواسته بود تا مانع حضور بدهکاران در معاملات شود و سازمان هم با بررسی موضوع نهایتا شرایطی را برای تسویه معاملات بورس مقرر کرد تا کسانی که با خصوصی‌سازی تسویه نکرده باشند، نتوانند در رقابت‌های بعدی حضور داشته باشند.

قبل از قطعی شدن معامله شورای رقابت می‌تواند اظهار نظر کند

از سوی دیگر مدیرعامل شرکت بورس با اعلام پیگیری نامه ارسالی شورای رقابت در مورد عدم امکان حضور شرکت‌های زیرمجموعه خودروسازها در عرضه بلوک‌های ۱۸‌درصدی سایپا و ایران خودرو گفت: شورای رقابت می‌تواند قبل از قطعی شدن معامله این دو بلوک اظهار نظر کند.

حسن قالیباف اصل در رابطه با نامه ارسالی رییس شورای رقابت مبنی بر عدم قطعی شدن معامله بلوک‌های ۱۸‌درصدی سایپا و ایران خودرو در صورت حضور زیرمجموعه‌های این دو شرکت اظهار داشت: این نامه به شرکت بورس ارائه نشده و ممکن است به سازمان بورس و اوراق بهادار داده شود. بنابراین درصورت ارسال نامه‌ای از سوی سازمان بورس، شرکت بورس این موضوع را پیگیری خواهد کرد.

وی در خصوص جایگاه شورای رقابت در این چنین مواردی خاطر نشان کرد: شورای رقابت با تکیه بر اصل۴۴ می‌تواند در صورت وجود انحصار و عدم رقابت، به این گونه مسائل ورود کرده و رسیدگی کند که امری طبیعی است.

قالیباف اصل گفت: بنابراین طبق قانون، شورای رقابت می‌تواند قبل از قطعی شدن معامله دو بلوک ۱۸‌درصدی سایپا و ایران خودرو اظهار نظر کند.

به نظر می‌رسد عزم شورای رقابت برای نظارت بر خریداران ایران خودرو و سایپا به دنبال حاشیه‌‌هایی که خصوصی‌سازی‌های انجام شده به دنبال داشته، امیدواری‌هایی را برای خروج بخشی از مدیریت سایپا و ایران خودرو از این مجموعه‌های تو در تو فراهم کند. اما نکته قابل‌توجه این است که صف‌آرایی‌هایی که از یک ماه قبل در مجموعه بزرگانی که برای خرید این دو بلوک رقابت خواهند کرد، به گونه‌ای است که ممکن است با خروج خریداران بالقوه ایران خودرو و سایپا، عملا مشتری توانایی برای خرید و اداره این دو بلوک وارد رقابت نشود.

این در حالی است که باید منتظر ماند و موضع‌گیری سازمان بورس را در خصوص نامه شورای رقابت و تفاسیر آن دید.