در یک سال گذشته با سهامدار شدن بخش قابل‌توجهی از جمعیت کشور، بازار کارگزاری‌ها داغ شده است؛ به ویژه دو کارگزاری مفید و آگاه که در این حوزه سرشناس‌تر از بقیه هستند. از این رو این دو کارگزاری در مدتی که شاخص کل بورس هر روز در حال ثبت رکورد جدیدی بود، آنان هم در جذب مشتری رکورد می‌زدند. با این حال از یک جایی به بعد به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها و عدم توسعه آن سامانه‌های معاملاتی این دو کارگزاری با اختلال مواجه شدند؛ اما تلاش چندانی برای حل این معضل نشد و هنوز هم این مشکل در سامانه‌‌های معاملاتی آنها وجود دارد که نمونه آن اختلال دیروز کارگزاری مفید بود. داستان تکراری قطع مکرر سیستم معاملاتی این کارگزاری صدای سهامداران را درآورده است. دیروز آن دسته از کاربران فضای مجازی که دستی در بازار سرمایه هم دارند از اینکه کارگزاری مفید باز هم از دسترس خارج شده، عصبانی بودند و این اتفاق را به تنهایی ریسک سیستماتیک برای بازار می‌دانستند. آنان اعتراض داشتند که چرا کارگزاری مفید بابت اختلال در تایم معاملات جریمه سنگینی نمی‌شود تا زیرساخت‌های خود را درست کند تا سهامدارانی که از طریق این کارگزاری معامله می‌کنند بیش از این متضرر نشوند. مثلا یکی از این سهامداران دیروز از اینکه اختلال سامانه معاملاتی مفید باعث ضررش شده گلایه داشت و در توییترش نوشته بود: «نزدیک ۵۰ میلیون ضرر تا الان! دقیقا زمانی که داشتم می‌فروختم قطع شد»، کاربری به نام علی هم نوشت: «اینقدری که این کارگزاری مفید به ما ضرر زد شاخص کل نزد.» اما برخی هم بدبینانه این اختلال را عمدی تصور می‌کردند و معتقد بودند پشت پرده از دسترس خارج شدن سامانه معاملاتی کارگزاری‌ها بی‌دلیل نیست! «سیگنال صعوده! احتمالا از دسترس خارج می‌کنن که خودشون سهام رو بخرن»؛ مثلا این جملات تحلیل یکی از کاربران توییتر بود. کاربر دیگری هم نظری مشابه همین کاربر داشت و نوشته بود: «یکی از نشونه‌های برگشت بازار ترکیدن بروکر هاس» یا کاربری به نام رضا که نوشته بود: «نشونه خوبیه برای رشد بیشتر بازار، خریدای خودشون تکمیل شه سیستمشون اوکی میشه.» «چارلی» هم در پاسخ به هاشم آردم، کارشناس بازار سرمایه که توییت کرده بود «واقعا غیرمفیدی آقای مفید» به این نکته که اختلال این کارگزاری عمدی بوده اشاره کرد و نوشت: «شایدم برای کسایی که باید مفید باشه مفیده».

ریشه‌یابی از علل افت شاخص

افت بازار در روز گذشته یکی دیگر از محورهای مورد بحث بین بورسی‌ها در فضای مجازی بود که درباره علل و ریشه این ریزش صحبت می‌کردند و هر کسی تحلیل خود را ارائه می‌داد. در پایان بازار دیروز شاخص کل بورس هشت هزار واحد منفی و ۶۴/ ۰ درصد افت را ثبت کرد و در کانال یک میلیون و ۳۰۲ هزار واحد قرار گرفت. برخی از کاربران معتقد بودند یکی از دلایل فشار فروش بازار در روز یکشنبه عدم تمایل برخی شرکت‌ها برای حضور در مجامع است. از سوی دیگر خبر احتمال تعطیلی سه روزه تهران را بر این افت بی‌تاثیر نمی‌دانستند و می‌گفتند در صورتی که با پیشنهاد تعطیلی تهران و کرج به مدت ۳ روز موافقت شود احتمالا بورس هم در هفته آینده یعنی تا دوشنبه تعطیل خواهد بود از این رو دیروز آخرین مهلت فروش بود و به همین دلیل فشار عرضه بیشتر بود. کاربری هم تحلیل و امیدواری خود از این وضعیت را این‌گونه توییت کرد: «منفی‌های بازار امروز رو خیلی عالی دارند می‌خرن؛ برای صعود شاخص کل این منفی‌ها و دست به دست شدن‌ها ضروریه البته که یه عده هم تمایل به حضور در مجامع ندارند.»

گران شدن سیمان که در روزهای گذشته صدای اهالی بازار مسکن را درآورده دیگر موضوع داغ بورسی‌ها بود به طوری که حتی دیروز مدیرعامل بورس کالا در نامه‌ای به وزارت صمت به تاثیرات قطعی برق صنایع سیمان و فولاد بر بازار این محصولات و عرضه‌ها در بورس اشاره و پیشنهادهایی را به منظور بهبود اوضاع مطرح کرد. پیگیری تامین برق صنایع فولاد و سیمان به ویژه سیمان حداقل تا سطح ۵۰ درصد و افزایش تولید، اعلام ممنوعیت فروش خارج از بورس جهت کشف قیمت منصفانه، تجمیع عرضه‌ها و انجام عرضه هر دو هفته یک‌بار، عرضه سلف سیمان (با موعد تحویل بیش از یک ماه) جهت اطمینان بخشی به پیمانکاران پروژه‌ها و خریداران در تامین نیاز آتی ایشان که این امر نیازمند اطمینان از تامین برق در موعد سررسید تحویل خواهد بود، از جمله این پیشنهادها بود که البته به مذاق برخی از فعالان بورسی فضای مجازی خوش نیامد و به آن اعتراض کردند. مثلا یکی از آنان با این جمله که «دلالان مشغول کارند» نوشت: « واسطه‌های صنعت خاکستری که به شدت از بورسی شدن سیمان ناراحتند با نفوذ در وزارت صمت در حال لغو تداوم عرضه‌های منظم این محصول در بورس کالا هستند.» کاربر دیگری هم در واکنش به این اتفاق‌ها در روزهای گذشته توییت کرد: «در حالی که با آزادسازی نسبی قیمت سیمان سهام سیمانی‌ها اندکی بهبود پیدا کرد دوباره زمزمه‌هایی از سرکوب قیمت و خروج خارج از بورس سیمان در وزارت صمت به گوش می‌رسد و انبوه‌سازان که بزرگ‌ترین ذی‌نفعان رانت سیمان بوده‌اند پیگیر این موضوع هستند.» در روزهای گذشته و از روزی که قطعی برق در کشور شایع شد، قیمت سیمان از کیسه‌ای ۱۵ هزار تومان به ۷۰ هزار تومان افزایش یافت و قیمت فولاد نیز افزایش پیدا کرده است. اما یکی از موضوع‌هایی که دیروز در فضای مجازی جلب توجه می‌کرد هشتگ خوزستان-تشنه است، بود که کاربران زیر پست‌های بورسی هم این هشتگ را زیاد استفاده کرده بودند؛ بدون اینکه به موضوع مطلبی که برای آن نظر نوشته باشند، ارتباط داشته باشد؛ به این امید که تا از این طریق توجه افکار عمومی را به مشکلات زیستی در خوزستان جلب کنند.

وحید هلالات

کارشناس بازار سرمایه:

طبق تجارب قبلی، ابطال معاملات بورس کالا اثری به جز انباشت تقاضا و تشدید آن در عرضه‌های بعدی ندارد. در توییت قبلی عرض کردم، برق صنایعی را قطع کردند که مازاد تقاضا برای محصول آنها وجود دارد و حالا دیگر با ابطال معاملات، سیگنال کمبود میان‌مدت کالا به خریدار داده می‌شود.