گسست در حلقه دوم فلز نقره‌ای
سحر نمایشی: کمبود شمش آلومینیوم در بازار داخلی و کاهش عرضه این محصول توسط شرکت‌های تولید‌کننده در بورس کالای ایران، مشکلات عدیده‌ای را برای صنایع پایین دستی این صنعت به وجود آورده است.

طی سال‌های گذشته محدودیت‌های بین‌المللی و هزینه‌های بالای حمل‌و‌نقل دردسرهای زیادی را برای تولیدکنندگان داخلی در صنعت آلومینیوم در پی داشته و موجب مشکلاتی در زمینه تهیه مواد اولیه شده است، اما در حال حاضر با رفع این مشکلات و افزایش ظرفیت‌های تولیدی همچنان بسیاری از تولید‌کنندگان پایین دستی برای تهیه محصول مورد‌نظر خود در مضیقه هستند.


البته بسیاری از متقاضیان این فلز نقره‌ای معتقدند مهم‌ترین عامل کاهش این محصولات در بازار اختلاف قیمتی زیاد بین بازار داخلی و جهانی است که انگیزه صادرات را برای تولید‌کنندگان صنایع مادر افزایش داده است.

یکی از تولید‌کنندگان پایین دستی محصولات آلومینیومی در این رابطه به «دنیای‌اقتصاد» گفت: اکنون بیش از دو سال است که با کمبود مواد اولیه در بازار دست و پنجه نرم می‌کنیم. به گفته وی از اواخر تابستان ۹۱ به دلیل افزایش قیمت‌ها و کاهش تقاضا در مضیقه قرار گرفته‌ایم چراکه از یک طرف نمی‌توانیم برای تهیه محصول به بورس کالا مراجعه کنیم و خرید این محصول کاملا انحصاری است و تمام محصول تولیدی شرکت‌های آلومینیومی توسط یک فرد خریداری شده و بعد به بازار عرضه می‌شود از طرف دیگر وقتی به بازار مراجعه می‌کنیم قیمت‌ها بیشتر از نرخی است که در بورس ارائه شده است، بر همین اساس برای سر پا ماندن خط‌های تولیدیمان مجبور به خرید با قیمت‌های غیر‌واقعی هستیم.


رستم اسدی، مدیر‌عامل شرکت رسا خطوط در مورد مشکلات صنایع پایین دستی و راهکارهایی برای بهبود فرآیند تولید داخلی در این صنایع اظهار کرد: از آنجا که صنایع پایین‌دستی آلومینیوم در کشور گسترد‌گی بسیار زیادی دارند و حجم اشتغال آنها با کارخانه‌های بالادستی قابل مقایسه نیست، در نتیجه هر رکودی در این بازار می‌تواند موجب کساد بازارهای دیگر شود. همچنین صدها کارگاه و کارخانه نیز هستند که وابسته به این صنایع‌اند و متاسفانه با بروز این مشکلات، فعالان بسیاری با چالش‌های رکود بازار دست و پنجه نرم می‌کنند. البته این در شرایطی است که دیگر شرکت‌های تولید‌کننده مادر با مشکلات و محدودیت‌های قبل رو به رو نیستند و با افزایش ظرفیت تولید صادرات را به رفع عطش بازار داخلی ترجیح می‌دهند.


وی در ادامه در مورد نحوه تامین مواد اولیه در بخش‌های پایین دستی افزود: همان‌طور که اشاره کردم با مشکلات بسیار مواجه هستیم در گذشته شرکت ایرالکو به‌صورت اعتباری مواد اولیه در اختیارمان می‌گذاشت، اما از آنجا که این تحویل دیر به دیر انجام می‌گرفت برای ادامه چرخه تولید در کارخانه مجبور بودیم محصول مورد نیازمان را از بازار آزاد با قیمت بالاتری تهیه کنیم در حال حاضر نیز شرایط تفاوتی نکرده است. ما همچنان در بازار آزاد به دنبال ماده اولیه هستیم با این تفاوت که محصول مورد نظر را دیگر به‌صورت شرایطی نیز نمی‌توانیم تهیه کنیم.


اسدی تاکید کرد: مشکل اساسی اینجا است که ما به هر زحمتی که هست مواد اولیه تولید را فراهم می‌کنیم و با تمام هزینه‌های سنگین محصول نهایی را نیز تولید می‌کنیم، اما متقاضیان ما که بیشتر از بخش دولتی هستند به دلیل انحصاری بودن این بازار، در زمان خرید پولی به ما پرداخت نمی‌کنند حتی ممکن است 2 تا 3 سال این باز پرداخت به طول بینجامد. به همین دلیل دست ما به‌عنوان تولید‌کننده برای تولید دوباره محصول خالی است. از طرفی بانک‌ها نیز به دلیل بدهکاری‌های قبلی دیگر حاضر به دادن اعتبار به بخش تولیدی ما نیستند.


وی در مورد بورس کالا و نحوه معاملات این نهاد با صنایع پایین دستی گفت: بورس کالا مکان خوبی برای مبادلات این‌گونه محصولات است و تا‌کنون نیز خدمات خوبی در این زمینه انجام داده است؛ البته اگر تدابیری بیندیشد که تمام محصول یک شرکت تولیدی تنها به یک فرد فروخته نشود می‌توان امیدوار بود که دیگر مشکلی در این زمینه نخواهیم داشت و حتی می‌توان امیدوار بود که این محصول نیز با رفع محدودیت‌های بین‌المللی از بستر رینگ صادراتی بورس کالا معامله شود.


اسدی در ادامه به تفاوت قیمت بازار جهانی آلومینیوم و بازار داخلی این محصول اشاره کرد و افزود: اگر قیمت‌ها بر مبنای قیمت‌های بین‌المللی تعیین شود، به نظر می‌رسد تفاوت قیمتی که در حال حاضر در بازار داخلی است نیز اصلاح شود.


او تاکید کرد: مشکل اصلی ما در بورس کالای ایران با خود تولید‌کننده شمش و مواد اولیه است که عرضه محصول را از خریداران دریغ می‌کند تا تقاضا برای آن در بازار داخلی افزایش یابد و معاملات رقابتی شوند؛ در صورتی که می‌توانند با عرضه بیشتر محصولات خود را با قیمت منصفانه‌تری به فروش برسانند؛ آن هم در این شرایط که با کمبود مواد اولیه به شدت درگیر هستیم.


از طرفی اسدی در مورد اختلاف قیمت آلومینیوم در بازار آزاد و بورس اظهار کرد: به‌عنوان مثال روز چهارشنبه گذشته آلومینیوم در بورس کالا با قیمت تمام شده 6476 تومان در هر کیلو (همراه با عوارض) عرضه شد اما این در حالی است که این فلز در بازار آزاد با قیمت 7100 تومان به فروش می‌رسد که حدود 700 تومان اختلاف قیمتی دارد. بنابراین اگر قیمت‌ها در بورس کالا با قیمت‌های بازار جهانی یکسان شود و تمام معاملات آلومینیوم از طریق بورس کالا صورت بگیرد می‌توان انتظار داشت که بهای این فلز نقره‌ای واقعی شود.


وی افزود: وعده‌های دولت مبنی بر کمک مستقیم و غیرمستقیم طی این مدت بحرانی به تولیدکننده محقق نشد. نیاز آلومینیوم‌کاران به مواد اولیه بسیار بالا است و تولید شرکت‌های داخلی جوابگوی واحد‌های آلومینیوم‌کار کشور نیست. به همین دلیل بهتر است به صنایع فعال پایین‌دستی نیز توجه شود و دولت سر وقت بدهی‌های خود را پرداخت کند تا دست تولید‌کننده برای خرید مجدد و تولیدات تازه باز باشد. از طرفی بانک‌ها دست تولیدکننده را بگیرند و در این شرایط سخت به صنعت ما پشت نکنند؛ چرا که ما در زمان مشکلات به این اعتبارها نیاز داریم، نه زمانی که از نظر مالی تامین هستیم. همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز با ارزیابی و شناسایی صنایعی که فعال هستند کمک کند و راهکارهای ویژه‌ای برای این صنایع در نظر بگیرد.


اسدی در پایان به نقش مهم این بخش به خصوص در زمینه اشتغال اشاره کرد و گفت: این بخش هرگز نباید دست‌کم گرفته شود، به ویژه نقش اشتغال اصناف که در ابعاد بسیار گسترده‌ای در سراسر شهرهای ایران گسترده شده‌اند. این بخش در این سال‌ها هرگز باری روی دوش دولت نبوده و بی‌منت اشتغال و رونق را به اقتصاد آورده و حال که نیاز به یاری دارد بی‌انصافی است که دولت از این صنایع فعال روی برگرداند.